Το Τέταρτο Κουδούνι: Η Λήδα Πρωτοψάλτη επιστρέφει στο Εθνικό με τα «Μελ...

Το Τέταρτο Κουδούνι: Η Λήδα Πρωτοψάλτη επιστρέφει στο Εθνικό με τα «Μελ...: Το Τέταρτο Κουδούνι / Είδηση   Την τρίτη συνεργασία της στην υπέρ-65χρονη καριέρα της -πρωτοεμφανίστηκε στα δώδεκα χρόνια της σε...

Ο μεγάλος ασθενής: Ο μεγάλος ασθενής

Το θέατρο της Τρίτης: «Εξηνταβελόνης» του Κωνσταντίνου
Οικονόμου του εξ Οικονόμων στο Εθνικό Θέατρο - Σκηνή Νίκος Κούρκουλος

Ο μεγάλος ασθενής

Μυρτώ Λοβέρδου  |
ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 10/01/2017 08:00 |

Κοινή χρήση4

Μια κωμωδία ηθών και χαρακτήρων, μια καυστική κωμωδία
για τις συντηρητικές ιδέες της εποχής της: Αυτός είναι ο «Εξηνταβελόνης»
(1916) του Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων (1780-1857), που
απέκτησε την αυτονομία του, κι ας αποτελεί την ελληνική διασκευή του
«Φιλάργυρου» του Μολιέρου («L' Avare», 1668).

Εκπρόσωπος του νεοελληνικού Διαφωτισμού, κι ας διέτρεχε ώς την
ηλικία των είκοσι πέντε χρόνων εκκλησιαστική διαδρομή, διαδέχθηκε τον
πατέρα του στο αξίωμα του οικονόμου στην Αρχιεπισκοπή της περιοχής του.
Επηρεασμένος από τον Αδαμάντιο Κοραή, όχι μόνον στα γλωσσικά αλλά και
στα ιδεολογικά ζητήματα, δραστήριος και ένθερμος εκφραστής του
Διαφωτισμού, δάσκαλος με γνώσεις ξένων γλωσσών, υποστηρικτής του
Ελληνικού Αγώνα, ο Οικονόμου ταξίδεψε πολύ (Κωνσταντινούπολη, Σμύρνη,
Οδησσός, Ρώμη). Στο τέλος της ζωής του, ωστόσο, βρήκε καταφύγιο στον
συντηρητισμό.

 Η Λίλλυ Μελεμέ, ένα από τα «παιδιά» του Στάθη Λιβαθινού και της
Πειραματικής Σκηνής του επί Κούρκουλου, έχει ανεβάσει, μεταξύ άλλων,
Τσέχοφ, Λόρκα, Στρίντμπεργκ, ενώ φέτος σκηνοθετεί και το «Από τη σιωπή
ώς στην άνοιξη» (θέατρο Χορν). Εστησε τον «Εξηνταβελόνη» σεβόμενη τις
ρίζες του: Εργο ελληνικό, κλασικής δραματουργίας, με ιδιάζουσα γλώσσα,
υψηλών απαιτήσεων, και μουσικά ιντερλούδια. Κεντρικό θέμα του τα
ανθρώπινα πάθη, μια που είναι σαφές ότι η φιλαργυρία του κεντρικού ήρωα
κινείται σε νοσηρά επίπεδα. Μόνος του κόντρα σε όλους, ο Εξηνταβελόνης,
αναγκάζεται τελικά να αποδεχθεί την πραγματικότητα και να γιατρευτεί.
Την πλοκή συνθέτουν μικρές ιστορίες, γύρω από τον μεγάλο ασθενή, κωμικές
αλλά διόλου επιδερμικές. Το πραγματικά ευφάνταστο σκηνικό του Γιώργου
Γαβαλά, με κεντρικό στοιχείο την τεράστια ντουλάπα με τους θησαυρούς του
Εξηνταβελόνη, υποστηρίχθηκε εξαιρετικά από το σπαρμένο τριγύρω
(αφηρημένο) κόκκινο. Αλλά πολλά εξαντλήθηκαν εκεί. Με τη ματιά της
σκηνοθέτριας να μένει εγκλωβισμένη στο έργο και τη γλώσσα, χωρίς να
δημιουργήσει ένα νέο σύμπαν, στο οποίο να χωρά σήμερα ο «Εξηνταβελόνης».
Κι αυτό δεν έχει να κάνει ούτε με διασκευή ή σύγχρονη μεταφορά του
κειμένου, αλλά με την ιδέα που (δεν) διαπέρασε την παράσταση.

Η ΓΛΩΣΣΑ. Στη σκηνή του Εθνικού ζωντάνεψε η ιστορία του
Οικονόμου, χωρίς ωστόσο να φανεί ο λόγος που ανέβηκε: Η κωμική πλευρά
δεν τονίστηκε. Η γλώσσα δεν έτυχε υποστήριξης -υπήρχε μια αγωνία να
ειπωθεί σωστά. Η υπόγεια δραματική διάσταση δεν αναδείχθηκε. Ολοι κι όλα
εξαντλήθηκαν στο να πούμε την ιστορία, ενώ τα μικρά κωμικά περιστατικά
δεν συνέβαλαν στη σύνθεση ενός όλου. Κουραστικές ή αδιάφορες σκηνές,
φλυαρίες πολλές παρά τις καλές ερμηνείες των ηθοποιών, που κι αυτές δεν
αναδείχθηκαν. Λες και ο σεβασμός να έγινε η παγίδα μέσα στην οποία
έπεσαν όλοι μαζί. Λες κι ο μεγάλος ασθενής να μην ήταν ο φιλάργυρος,
αλλά η ίδια η παράσταση.

Ο Χρήστος Βαλαβανίδης επιβεβαίωσε τη θεατρική ουσία και εμπειρία
του και η Υρώ Μανέ το σκηνικό της ταμπεραμέντο. Η νεότερη γενιά των
ηθοποιών έδωσε τον καλό της εαυτό, χωρίς εκπλήξεις. Στα θετικά η
παρουσία της Εύας Σιμάτου, γιατί με την ερμηνεία της έφτιαξε μια περσόνα
με ενδιαφέρουσα υποκριτική αυθάδεια. Κάτι που δεν έκαναν οι υπόλοιποι.





ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ

Σκηνοθεσία: Λίλλυ Μελεμέ

Σκηνικά: Γιώργος Γαβαλάς

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Μουσική: Χαράλαμπος Γωγιός

Φωτισμοί: Μελίνα Μάσχα

Παίζουν: Χρήστος Βαλαβανίδης, Γιώργης Τσουρής, Υρώ Μανέ, Αλέξανδρος
Μαυρόπουλος, Αμαλία Αρσένη, Γιώργος Στάμος, Εύα Σιμάτου, Σπύρος
Μπιμπίλας, Κώστας Γαλανάκης



Παραστάσεις κάθε Τετάρτη - Παρασκευή και Σάββατο στις 21.00 και κάθε Κυριακή στις 19.30 έως 12/3/2017

Η μηχανική της πραγματικότητας

Η μηχανική της πραγματικότητας

Οι ΧΑΜΑΙΛΕΟΝΤΕΣ σε ανοδική πορεία. (από το σημερινό Κυριακάτικο Βήμα)

ΔΗΜΑΡ

Ευχαριστώ πολύ τον Φώτη Κουβέλη και τη ΔΗΜΑΡ για την εξαιρετικά τιμητική πρόταση που μου έκαναν να ειμαι υποψήφιος στις επικείμενες ευρωεκλογές. Η Δημοκρατική Αριστερά είναι ένας χώρος που τιμώ και σέβομαι ιδιαίτερα οπότε προσλαμβάνω αυτή την κίνηση ως μια σημαντική αναγνώριση.
Προσωπικοί και επαγγελματικοί λόγοι με αναγκάζουν να μην είμαι σε θέση να ανταποκριθώ στις απαιτήσεις που φέρει η συγκεκριμένη υποψηφιότητα. Ταυτόχρονα, πιστεύω πως οι όποιες πεποιθήσεις μου για τα ζητήματα που απασχολούν όχι μονο τώρα αλλα και διαχρονικά τη χώρα, αντανακλώνται στα βιβλία μου και ειδικά στο τελευταίο, τους «Χαμαιλέοντες», όπου επιχείρησα μια πρισματική οπτική ενός «εθνικού» αφηγήματος.
Ένας συγγραφέας μπορεί να είναι χρήσιμος στον τόπο του με πολλούς τρόπους – κυρίως μέσω της βασικής του ιδιότητας: του καλλιτέχνη. Εύχομαι στη ΔΗΜΑΡ αλλά και σε κάθε προοδευτική δύναμη αυτού του τόπου καλή επιτυχία και επιφυλάσσομαι για κάποια άλλη στιγμή όταν πιθανόν ο χρόνος και η συγκυρία θα μου δημιουργήσουν την ανάγκη να εκφραστώ και εκτός της συγγραφής.

με εκτίμηση,
Αλέξης Σταμάτης

Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης απαντά στις ερωτήσεις μας για τον… “προσωπικό του Καβάφη”

Μαρ25 by Μιχάλης Καπετανής

Προσωπικός Καβάφης: Ποιο ποίημα του Κ.Π.Καβάφη ξεχωρίζετε;
Αλέξης Σταμάτης: “Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον”
Π.Κ.: Ποιος είναι ο αγαπημένος σας στίχος από το έργο του;
Α.Στ.: «Επέστρεφε συχνά και παίρνε με, αγαπημένη αίσθησις» («Επέστρεφε»)
Π.Κ.: Ποιο θεωρείτε ότι είναι το χαρακτηριστικό που καθιστά την ποίησή του ιδιαίτερη;
Α.Στ.: Το αδιανόητα άμεσο – σχεδόν πεζογραφικό – ύφος του.
Π.Κ.: Γράψτε μας μία ιδέα του ποιητή με την οποία συμφωνείτε και μία με την οποία διαφωνείτε.
Α.Στ.: Οι ποιητές δεν κομίζουν «ιδέες» δεν καταθέτουν «απόψεις», «μηνύματα». Μεταφέρουν, αν θέλετε «κόσμους». Και ο κόσμος του Καβάφη όπως κάθε μεγάλου ποιητή είναι μοναδικός. Δε τίθεται θέμα συμφωνίας ή διαφωνίας. Είναι ενας ολοκληρωμένος κόσμος στον οποίο ο ποιητής σε υποδέχεται και σε ξεναγεί. Κι αν βλέπεις, βλέπεις θαύματα.
Π.Κ.: Ο Κ.Π.Καβάφης είναι για σας περισσότερο ελληνικός, οικουμενικός, αισθησιακός, ανατρεπτικός, αινιγματικός, όλα μαζί ή… (και) κάτι άλλο;
Α.Στ.: Όλα αυτά μαζί και πολλά άλλα ταυτόχρονα. Είναι ενας πολυπρισματικός ποιητής όσο κι αν το έργο του είναι λιτό στην επιφάνεια.
Π.Κ.: Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η στάση ζωής που προτείνει ο ποιητής με το έργο του;
Α.Στ.: Στάσου και κοιτά τη ζωή, παντού υπάρχουν τα πάντα.
Π.Κ.: Πιστεύετε ότι ο ποιητής έχει να πει κάτι στους σημερινούς έφηβους, τη γενιά των κινητών, του Facebook αλλά και της κρίσης;
Α.Στ.: Φυσικά, ένας ποιητής με τέτοια συμπύκνωση και σαφήνεια νομίζω πως μπορεί απευθυνθεί σε κάθε γενιά.
Π.Κ.: Ποιο από τα ποιήματα του Κ.Π.Καβάφη θεωρείτε ότι είναι πιο επίκαιρο από ποτέ;
Α.Στ.: «Περιμένοντας τους βαρβάρους»
Π.Κ.: Γράψτε μας τρεις (3) λέξεις που σας θυμίζουν τον Κ.Π. Καβάφη.
Α.Στ.:
Α. επιθυμία
Β. μνήμη
Γ. ομορφιά
Π.Κ.: Αν ζούσε σήμερα ο ποιητής, θα έπαιρνε το Νόμπελ Λογοτεχνίας;
Α.Στ.: Με άνεση (αν και ποτέ δεν ξέρεις με τη Σουηδική Ακαδημία!).
***

Ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης

Ο Αλέξης Σταμάτης γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ και έκανε μεταπτυχιακά Αρχιτεκτονικής και Κινηματογράφου στο Λονδίνο. Έχει γράψει είκοσι δύο βιβλία (μυθιστορήματα, διηγήματα, βιβλίο για παιδιά, νουβέλες, ποίηση). Το πρώτο του μυθιστόρημα, Ο έβδομος ελέφαντας εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία. ΤοΜπαρ Φλωμπέρ εκδόθηκε στην Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Σερβία και τη Βουλγαρία. Επανεκδόθηκε το 2012 από τις εκδόσεις Καστανιώτη σε νέα συμπληρωματική έκδοση. Η Αμερικάνικη Φούγκα, (2006) κέρδισε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών και εκδόθηκε στις ΗΠΑ (Etruscan Press, 2008). Το πρώτο του παιδικό μυθιστόρημα Ο Άλκης και ο Λαβύρινθος (2009) κέρδισε το πρώτο βραβείο του Κύκλου του Παιδικού Βιβλίου.
Για την δεύτερη ποιητική συλλογή του, Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων, του απονεμήθηκε το 1994 από τον Δήμο Αθηναίων το Βραβείο Ποίησης στη μνήμη Νικηφόρου Βρεττάκου. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στην Μεγάλη Βρετανία.
 Ο μονόλογος του Τελευταία Μάρθα παίχτηκε το 2008 στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας». Δυο μονόλογοι του με τίτλο Γένεση ανέβηκαν το 2008 στο «Θέατρο Χώρα». Το θεατρικό του έργο Δακρυγόνα» παρουσιάστηκε το 2010 στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας όπου το 2012 ανέβηκε και το θεατρικό του «Σκότωσε ό,τι αγαπάς». Το έργο του «Μεσάνυχτα σ’ έναν τέλειο κόσμο» ανέβηκε στο Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν το 2013.
Έχει αντιπροσωπεύσει πολλές φορές την Ελλάδα σε διεθνή λογοτεχνικά συνέδρια και διδάσκει Δημιουργική Γραφή στο Κολλέγιο Αθηνών-Ψυχικού και στο Μουσείο Ηρακλειδών.

ΜΠΑΡ ΦΛΩΜΠΕΡ

Σας ευχαριστώ πολύ που εδώ και 15 χρονια ασχολείστε με πάθος με αυτο το βιβλιο. Ακούω τόσο καλά λόγια σε σταθερή βάση που εξηγούν την εξαιρετική εκδοτική του πάρεις επι τόσα χρόνια. )Έχω χάσει πια τον αριθμό των εκδόσεων, υπολογίζω πάνω από 30.000. Ελπίζω κάποτε, ο μεγάλος στόχος, να γίνει ταινία, να ευοδωθεί.