Λογοτεχνία και Αρχιτεκτονική

Λογοτεχνία και Αρχιτεκτονική

καντε κλικ για να διαβασετε το αρθρο.

Lego: ένα πολύ σοβαρό παιχνίδι

Aπό το Netweek

Τα Lego είναι μικρά πλαστικά αλληλοσυνδεόμενα τουβλάκια σε διαφορές μορφές που μπορούν να συναρμολογηθούν και να αποσυναρμολογηθούν για να κατασκευάσουν άλλα αντικείμενα.

Τα Lego πρωτοσχεδιάστηκαν τη δεκαετία του ‘40 στη Δανία και έγιναν παγκοσμίως διάσημα. Σήμερα, υπάρχει εκτεταμένη υποκουλτούρα που υποστηρίζει Lego ταινίες, παιχνίδια, video games, μέχρι και θεματικά πάρκα Lego.

Προϊόντος του χρόνου, η εταιρεία διεύρυνε την παραγωγή της σε προϊόντα όπως γρανάζια και τροχαλίες μέχρι και ηλεκτρονικά τμήματα για την κατασκευή ρομπότ με αποτέλεσμα να υπάρχουν εξαιρετικά δημοφιλείς ομάδες Lego robotics leagues άλλα και προϊόντα Lego που εστιάζουν αποκλειστικά στον προγραμματισμό και στην εξερεύνηση της ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Ενα εργαλείο που βρίσκει εφαρμογές στην τεχνολογία, στο engineering στην επιστήμη, στα μαθηματικά, ακόμα και στην... πολιτική!

Θυμόμαστε μια συνέντευξη του Στέφανου Μάνου στην τηλεόραση όπου ο έμπειρος πολιτικός, προσπαθώντας να εξηγήσει κάποιες πολιτικές επιλογές, χρησιμοποίησε τα περίφημα τουβλάκια;

Το μεγάλο πλεονέκτημα των Lego είναι το ότι μαθαίνεις πράττοντας. Κάτι πολύ σημαντικό, στο βαθμό που επιταγμένες του κλάδου της τεχνολογίας από το MIT Media Lab και τον Seymour Papert (έναν σπουδαίο επιστήμονα, πρόδρομο της έρευνας για την τεχνητή νοημοσύνη και εφευρέτη της Logo programming language) ήδη από το 1998 είχαν κατασκευάσει το mindstorms, ένα προγραμματιζόμενο τουβλάκι που χρησιμοποιήθηκε στην κατασκευή ρομπότ.

Τα διαμαντάκια αυτά έχει αποδειχθεί ότι μπορούν να παίξουν σημαντικό ρολό ακόμα και στην τέχνη (comic strips, Lego sculptures κ.λπ.) και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Οσο για την εφαρμογή τους στον σχεδιασμό, εκεί υπάρχει η συμβουλευτική υπηρεσία Lego Serious Play. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η δημιουργική σκέψη μέσα από team building metaphors της οργανωτική ταυτότητας του κάθε συμμετέχοντος μέσα από την εμπειρία της χρήσης των Lego. Οι συμμετέχοντες δουλεύουν υποθετικά σενάρια μέσα από τρισδιάστατες κατασκευές.

Ενα παιχνίδι που πραγματικά μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά σοβαρό και χρήσιμο σε πολλούς τομείς.

ΜΑΥΡΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Άδειο. Άδειο όπως το τέλος. Όπως η αρχή. Άδειο σώμα, άδεια θάλασσα, άδειο σπίτι. Μεσημέρι καλοκαιριού - μιας αδυσώπητης εποχής. Άδειο, άδεια παραλία, άδεια, τετελεσμένη. Μέσα μου ο Αύγουστος τρέχει σαν ποταμός. Κυλάει από τα αγγεία, γλιστράει μέσα απ’ τους πόρους – αδυσώπητος.

Περπατώ προς το σπίτι που μεγάλωσα. Πόσα χρόνια πέρασαν; Δεκαπέντε, είκοσι; Η φουσκοθαλασσιά απαντά: είκοσι. Το ’17 ήταν που φύγαμε. Σεπτέμβριο. Εγώ δεκαέξι. Σε πέντε χρόνια ο πατέρας είχε σκοτωθεί. Η μητέρα σε οκτώ. Στην «Ευέλικτη Πένσα». Δεν πρόλαβε να κατέβει στο καταφύγιο. Νεκροί. Ο ένας στην πρώτη σάρωση, η άλλη στο τέλος, δύο μέρες πριν την τελική υπογραφή. Στην κηδεία της όταν έφυγαν όλοι είχα κοιτάξει ψηλά σα να περίμενα κάποια βοήθεια. Τίποτα. Ο ουρανός ήταν κλειστός. Πάντα τέφρα, πάντα κόνις, πάντα σκιά.

Ύστερα στο σπίτι, κάποιος είπε να βάλουν το αγαπημένο της τραγούδι. Οι νότες είχαν βουίσει στ’ αυτιά μου –ξεχασμένες, περιφρονημένες, νότες αρχών του αιώνα. Δεν έκλαψα. Η θλίψη που δενέχει διέξοδο στα δάκρυα κάνει άλλα όργανα να κλαίνε. Περίμενα υπομονετικά να τελειώσει η βραδιά, να φύγει το πλήθος, να κρατήσει λίγο ο χρόνος, να μείνω μόνος με τον θάνατο πριν τον πάρουνε τα χώματα. Κι ότανέκλεισε η πόρτα, ξαφνικά, μ’ έπιασε κάτι άρχισα να σπάω ότι έβρισκα μπροστά μου. Το σερβίτσιο της, τα βάζα με τα λουλούδια, τα κηροπήγια, οι κούπες του καφέ, χίλια κομμάτια. Δεν υπήρχε πια κανείς. Μόνος, κατάμονος να περιμένω τη σειρά μου.

Όμως επέζησα. Ακόμα και σήμερα, στο ζενίθ του «Μεσογειακού Έλικα». Στο Δεύτερο Μεγάλο Επεισόδιο. Οι δορυφόροι μεταδίδουν: Έμβια υστέρηση 28%. Ο κύριος όγκος στη Μεσογειακή λεκάνη. «Έχεις άστρο εσύ. Είσαι παιδί της θάλασσας»,ο πατέρας.

Είκοσι χρόνια απουσίας. Είμαι εδώ με τριανταέξι ώρες άδεια. Αυτή είναι πια η ζωή μου εδώ και χρόνια. Δουλειά, μόνοδουλειά. Οι άνθρωποι πια, μόνο στολές. Ένα ποτάμι από στολές που ολοένα λιγοστεύει.

Σε λίγο φεύγω για Μαύρη Θάλασσα. Απ’το υποβρύχιο απ’ ευθείας στο μητροπολιτικό σταθμό. Τελευταία μεγάλη αποστολή. Διεκπεραιωτής παράπλευρου σχεδιασμού. Θέση υψηλή, μισθός εξαιρετικός. Προοπτικές για τομεάρχης ανασυγκρότησης. Εφ’ όσον τελικά υπάρξουν προοπτικές.Σε κάθε περίπτωση, από την αρχή της σύρραξης στο μητρώο μου αναγράφεται ευκρινώς: προσδόκιμο επιβίωσης υψηλό. Τουλάχιστον αυτή τη φορά είμαστε με τουςε πικρατούντες.

Απ’ έξω το σπίτι φαίνεται γερό. Η στέγη μόνο, γερμένη απειλή. Θαύμα πως γλίτωσε. Η παραλία - σα να’ χει εξατμιστεί. Πως να ορίσω την ομίχλη παραθαλάσσια; Το μάτι καταγράφει, ακόμα κι όταν η πραγματικότητα αποσύρεται. Οσφραίνομαι τη γαλάζια φλόγα, τις εκρήξεις, το κύμα του θανάτου. Συμπαρασύρονται οσμές από άλλες ηλικίες, περασμένες, αιωρούνται χαμηλά, στις κάτω ζώνες. Επικάλυψη. Η φυσική πορεία. Πυρήνας, άτομο, κύτταρο, έλικας, αίμα, δέρμα, πόροι - ξάφνου φως, φως που σ' αγκαλιάζει, κι ύστερα σ' αφήνει και πάλι στο σκοτάδι - έτη φωτός σκοταδιού.

Ο ήλιος, σακατεμένος. Δεν μπορώ να το πω αυτό καλοκαίρι. Υψηλό Θερμοκρασιακό Περιβάλλον, ίσως. Κι αυτά τα έντομα, δεν τα’ χω ξαναδεί. Τέτοιο σχήμα, ποτέ. Έλυτρα από θειάφι. Λιλιπούτεια βομβαρδιστικά. Η φύση αντιγράφει τη φρίκη, σε μικρογραφία.

Πάω προς τη θάλασσα. Βγάζω τα παπούτσια .Μια μάζα βρώμικη ο πυθμένας, δεν είναι φύκια αυτά. Δεξαμενή γεμάτη φίδι ανομίζω. Το νερό, φαιό, ανεξάντλητο, σκιά ενός χρόνου πυκνού που ακόμα αντιστέκεται.

Να κολυμπώ με τον πατέρα, εγώ κρόουλ, εκείνος πρόσθιο. Οι πατούσες του σαν του ψαριού. Τον θυμάμαι να γλιστρά στα κύματα, στο χρόνο. Αγκαλιαζόμαστε - οι μύες της πλάτης. Τα μάτια του. Κοιταζόμαστε. Τα σώματα μας δίπλα. Το νερό μας χωρίζει, μας ενώνει. Παίζουμε σα φίλοι - ήμασταν φίλοι - τι είναι εικοσιδύο χρόνια διαφορά; Σήμερα θα ’ταν εξήντα έξι. Μόλις εξήντα έξι.

Περπατώ στην μαύρη άμμο. Ζιγκ ζαγκ, ν’αποφύγω τα σιδερένια θραύσματα. Μοιάζουν με τα παλιά κουτιά μπίρας - δεν είναι. Σκύβω, στη λαμαρίνα διακρίνονται μισοκαμμένοι οι κωδικοί. Το ατσάλι μυρίζει ακόμα. Η ημερομηνία, Gothic γραμματοσειρά. Series 2035. Made in... Οι δύο μονομάχοι: η στρατιά του θριαμβεύοντας αίματος, η στρατιά του ηττημένου αίματος. Η βαθύτερη κοινωνία του αίματος. Είκοσι χρόνια. Γιατί τώρα; Δεν ξέρω. Το παρόν, μικρό διάφανο αγκάθι.

Περπατώ προς το σκοτεινό παρελθόν. Προς το σπίτι. Το ’χα κλείσει τότε. Το ’χα σφραγίσει. Το ’χα ξεχάσει. Αν γυρίσω – αν γυρίσω ποτέ - θα το ξαναφτιάξω, όπως ήταν. Και θα μείνω εδώ, για πάντα. Περνάω τον φράχτη, εκεί που ήταν ο φράχτης. Η εξώπορτα. Σπρώχνω το σπασμένο μαδέρι -μια αχνή γραμμή γλιστρά πίσω μου, κοσκινισμένα χρόνια. Το σαλόνι, άφωνη κραυγή. Αδειασμένο απ’ οξυγόνο. Δεν υπάρχει τρόπος να μετρηθεί τέτοια ακινησία.

Μια βόλτα στα δωμάτια. Μια πεταλίδα αγκιστρωμένη στο πλακάκι της κουζίνας. Σφουγγίζει τα λεπτά, τα δευτερόλεπτα. Στο υπνοδωμάτιο το πάτωμα έχει βουλιάξει. Ούτε μύγες, ούτε κατσαρίδες. Μόνο αυτά τα έντομα να με τρυπούν με τις κουκίδες-μάτια τους. Από την τρύπα εξέχει η γωνία μιας κορνίζας. Μισολιωμένο, ένα τοπίο του Πηλίου. Δική της ελαιογραφία. Καμιά ευθεία, μόνο καμπύλες, σαν τον Μουνχ. Τον αγαπούσε τον Μουνχ, τους πίνακες του με τα πρόσωπα στα φιόρδ. Την θυμάμαι στο στούντιο να ζωγραφίζει. Μουσαμάδες στρωμένοι, μπογιές παντού. Αναποδογύρισα το κόκκινο, μ’ έβαψε για πάντα. Την κοίταξα. Η μικρή ουλή πάνω απ’ το χείλος. Η μυρωδιά της μουσκεμένης ανάσας. Τα μάτια της. Το σχήμα της, αγαπημένο.

Τελευταίο το δικό του. Θέλω ν’ ανοίξω την πόρτα του δωματίου του, να δω. Δεν προλαβαίνω να την ακουμπήσω – διαλύεται σαν χαρτί. Μόνο το σκυρόδεμα άντεξε. Το γραφείο γονατισμένο, θαλάσσιο τέρας που ψυχορραγεί. Εδώ έγραφε. Τη διατριβή πρώτα, αργότερα τα θεατρικά. Το τελευταίο, «Άλφα και Ωμέγα», στο Περιφερειακό Δυτικής Μακεδονίας. Δύο χρονιές. Κριτικές διθυραμβικές, τις έχω κρατήσει στο lifebook. Στη διευρυμένη μνήμη.

Ανοίγω το πρώτο συρτάρι – σπασμένα γυαλιά, ξεραμένο μελάνι, ένα καμένο βιβλίο. Στο δεύτερο, ένα σιδερένιο κουτί. Γερό μέταλλο, άντεξε. Μέσα ένα σιντί, παμπάλαιη τεχνολογία, αρχών του αιώνα. Κειμήλιο πια. Τότε δεν υπήρχε lifebook. Πρόοδος ίσον σμίκρυνση. Στην ετικέτα μια επιγραφή με μπλε στυλό: «Millenium». Τα γράμματά του. Βιαστικά, να προλάβει.

Πλησιάζω την παλάμη, το lifebook. Το’ χω τρία χρόνια, ενδοφλέβιο, γεμίζει με τον ήλιο. Σκανάρω το σιντί. Τα χαρακτηριστικά εμφανίζονται αμέσως: «Τεχνολογία: Πεπαλαιωμένη, Ημερομηνία : 2000, 01.08.00, Ώρα: 11:13:24, Συντάκτης: Παύλος Πλ., Millenium.doc».

Παύλος, ο πατέρας. 2000, Καλοκαίρι, εννιά μήνες πριν γεννηθώ. Διαβάζω, όπως μήνυμα πεταμένο σε μπουκάλι στη θάλασσα:

Τρίτη1.08.00

Κοιμάσαι. Κοιμάσαι ακόμα. Είναι μεσημέρι. Σε κοιτάζω ξαπλωμένη στον ήλιο στην ακρογιαλιά. Εγώ κι εσύ μόνοι σ’ αυτό το σπίτι, σ’ αυτή την παραλία. Ανέβηκα σπίτι, να σου φτιάξω καφέ. Ύστερα θα ’ρθω να σε ξυπνήσω. Κοιτάζω τον πίνακά σου, με τα κύματα που σκάνε κι αισθάνομαι πως κάτι λείπει. Δεν ξέρω τι. Κοιμάσαι κι εγώ θέλω να σου πω τόσα. Δεν μπορώ, δε βρίσκω λόγια. Χτες, όταν ήμουν μέσα σου έβλεπα τη θάλασσα. Έβλεπα τη θάλασσα που ξέβραζε, τα μάτια σου, την άκρη των χειλιών σου,κι ένιωθα το νερό να κυλάει μέσα μας, μαζί μ’ αυτό το ανείπωτο, την αγάπη μας τώρα. Την αγάπη μας χτες. Ένιωθα τη θάλασσα, τα κύματα να μας χαϊδεύουν, κάθε φορά και καινούργιο νερό, κάθε φορά και καινούργια αγάπη, κάθε φορά και καινούργιος χρόνος. Η αγάπη μας αύριο. Όταν χύθηκα μέσα σου δεν ήξερα τίποτα. Κι όμως εκείνη την ώρα ένα άπειρο κομμάτι θάλασσας έγλυφε το δεξί σου πόδι, για να χαθεί μαζί μου, μέσα σου, αιώνια. Τα υγρά του σώματος ξεχείλισαν, σ’ έλουσανο λόκληρη, χύθηκαν μαζί σου στο μεγάλο νερό. Χίλια χρόνια σ’ ένα μας φιλί. Δεν μπορεί, αυτό κάτι γίνεται. Σε κάτι μετατρέπεται. Μαρίνα, δε θα ξεχάσω.

Κάθε μόριο νερού, που κυλάει, εξαφανίζεται, ξαναφτιάχνεται. Όπως η κάθε στιγμή. Ποιο είναι το ακριβώς της θάλασσας, ποιο είναι το ναι της ζωής μας, ποιο είναι το τώρα του έρωτά μας; Ό,τι είναι μέσα μου κινούμενο - μονάχα εκείνο καταλαβαίνει. Ο κινούμενος, ο ερωτευμένος χρόνος. Ο χρόνος που κυλά. Υπάρχει πολύ θάλασσα στην αγάπη μας Μαρίνα. Σ’ ευχαριστώ που μου χάρισες αυτή τη νερένια στιγμή.

Παύλος.

Η συνέχεια. Άλλη ημερομηνία.

Δευτέρα,9.10.00

Γύρισες από τον Βασιλειάδη. Μου το’ πες. Θετικό. Ήξερα πως θα γινόταν εκείνο το βράδυ. Το ’ξερα. Το παιδί μας βγήκε από τη Θάλασσα, απ’ την πηγή του Χρόνου. Μαρίνα το ’νιωθα . Δεν υπήρχαμε, κι υπήρχαμε όσο ποτέ.

Σιωπή. Μέσα μου, έξω μου, παντού. Φόρος σιωπής. Δεν το αποθηκεύω στη μνήμη. Δεν αντέχω. Δε το θέλω στο μέλλον φυτεμένο μέσα μου στο δέρμα. Το μέλλον, κείμενο σβησμένο. Στον στήθος τσιμπιές. Στον καρπό, ένας θύσανος πόνου. Οι ρίζες σταέ γκατα. Ατσάλινες.

Ζεσταίνομαι. Άγριες και μαζί γλυκές εικόνες τρυπάνε το κρανίο. Το σχέδιο των νεκρών. Πάντα τέλειο. Βγαίνω έξω, στον αέρα. Το χνώτο του τόπου, αφόρητο. Περπατώ στην μαύρη άμμο. Προς την θάλασσα. Δεν είμαι ο ίδιος άνθρωπος των προηγούμενων ωρών. Ο κόσμος έπαψε να είναι εκκωφαντικός. Το άναυδο δεν έχει αντίλαλο.

Προσπερνώ τις λαμαρίνες, τα καμένα ξύλα. Μπροστά μου η ραχοκοκαλιά ενός μεγάλου ψαριού. Πεντάγραμμο για τον χαλασμένο χρόνο. Δεν μπορεί, κάποιος παίζει μαζί μας. Με τη γεωμετρία, με το χρόνο, με τη μνήμη, κάποιος παίζει.

Μπαίνω στη θάλασσα. Στα χέρια μου ο μικρός μεταλλικός δίσκος. Τον πετάω μέσα, μακριά, όσο μπορώ, να χαθεί, να βυθιστεί στο νερό. Να μη βλέπω. Εξαφανίζεται ο χρόνος, βυθίζεται, χάνεται για πάντα.

Η θάλασσα σκοτεινιάζει. Το υποβρύχιο με περιμένει. Χαμηλά. Μέσα. Βαθιά. Στη Μαύρη Θάλασσα. Στο σκοτεινό καλοκαίρι.

Δημοσιεύτηκε από τις εκδόσεις Τόπος σε ένθετο στη Ελευθεροτυπία(καλοκαίρι 2007), και μια ελεύθερη διασκευή του στις «Θρυλικές Ιστορίες» (Καστανιώτης, 2010)