Αρχαία Αγορά σε «Συνεργείο» Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Απο την Ελευθροτυπία
Αρχαία Αγορά σε «Συνεργείο»
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Πέντε συγγραφείς. Πέντε σκηνοθέτες. Και έξι ηθοποιοί. Το αποτέλεσμα; Η «Εξοδος». Εξοδος... κινδύνου; Θα μπορούσε να είναι τέτοια. Αν και το ακριβέστερο θα ήταν αδι-έξοδος ή, σωστότερα, Αδη-έξοδος.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Αλέξης Σταμάτης, Δημήτρης Γκενεράλης και Μισέλ Φάις, οι τέσσερις από τους πέντε συγγραφείς των θεατρικών κειμένων της «Εξόδου» Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Αλέξης Σταμάτης, Δημήτρης Γκενεράλης και Μισέλ Φάις, οι τέσσερις από τους πέντε συγγραφείς των θεατρικών κειμένων της «Εξόδου» Τελικά, από τον τίτλο του φιλόδοξου συλλογικού θεατρικού εγχειρήματος, που από τις 29 του μήνα θα εκτυλίσσεται στο θέατρο «Συνεργείο», έμεινε «γυμνή» η «Εξοδος».

Πολυσήμαντη ούτως ή άλλως λέξη, που πραγματώνεται χάρη στην «επιστράτευση» των Δημήτρη Γκενεράλη, Βαγγέλη Ραπτόπουλου, Σάκη Σερέφα, Αλέξη Σταμάτη και Μισέλ Φάις. Τα κείμενα που, με αφετηρία την αρχαία τραγωδία, συνέθεσαν ειδικά για το project του «Συνεργείου», τα σκηνοθετούν οι Γιολάντα Μαρκοπούλου, Λίλυ Μελεμέ, Δημήτρης Μπίτος, Ελένη Μποζά και Αρης Τρουπάκης, με τους ηθοποιούς Μαρία Αιγινήτου, Ειρήνη Δράκου, Δέσποινα Κούρτη, Αννα Κουτσαφτίκη, Σπύρο Τσεκούρα και Χάρη Χαραλάμπους.

«Βρισκόμαστε σε ένα περίεργο, τεράστιο αδιέξοδο σήμερα. Αδη-έξοδο. Αυτό ακριβώς αποτυπώνεται και στα 5 κείμενα που ζητήσαμε να γραφούν. Εμείς με τις παραστάσεις τούς προτείνουμε μια έξοδο», υποστηρίζει η Γ. Μαρκοπούλου.

Παρ' όλο που οι συγγραφείς «στρατολογήθηκαν» για να «ανασύρουν θησαυρούς της αρχαίας τραγωδίας», μέσα από την αντιπαράθεση ιδιωτικού και δημόσιου λόγου, τελικά οι αναφορές στο τραγικό είναι έμμεσες. Οι συγγραφείς παρήγαγαν ένα αιχμηρό μίγμα σύγχρονων δραματικών, ανθρώπινων στιγμών, που μιλάνε ευθέως για τη σημερινή συγκυρία. «Το υλικό που πήραμε στα χέρια μας είναι σύγχρονα ελληνικά έργα», τονίζει η Γ. Μαρκοπούλου. Ωστόσο, ένας σύγχρονος Χορός, η έκφανση της συλλογικότητας και του δημόσιου λόγου-χώρου, διατρέχει και τις πέντε 20λεπτες παραστάσεις (τη μουσική επιμελούνται οι «Παράξενες μέρες»).

Η μιας ώρας και 40 λεπτών «Εξοδος» θα ξεκινά νωρίτερα από την καθαυτή παράσταση. Ηδη από την είσοδο. Οι ηθοποιοί θα παραλαμβάνουν το κοινό για να το καθοδηγήσουν σε ένα λαβύρινθο σχεδιασμένο ειδικά από την Αλεξάνδρα Σιάφκου και τον Αριστοτέλη Καρανάνο. «Με την είσοδο στο "Συνεργείο" οι θεατές θα διαπιστώνουν ότι δεν είναι ένα ακόμα θέατρο», λέει η «ψυχή» του Γιολάντα Μαρκοπούλου.

Τα πέντε κείμενα, εκτός από τον κοινό τίτλο, ως προς το περιεχόμενο «δεν έχουν καμία σχέση», παραδέχεται η σκηνοθέτιδα. «Καλούμαστε παρ' όλ' αυτά να τα παρουσιάσουμε ως μια κοινή παράσταση. Αυτή είναι η πρόκληση». Το αβαντάζ είναι ότι οι περισσότεροι από τους σκηνοθέτες είχαν συνεργαστεί ξανά ομαδικά πέρσι στο σπονδυλωτό «Κόντρα στην Πρόοδο» του Σολέρ.

Ερινύες και πατροκτονίες

- Στο «Θάλαμο» του Αλέξη Σταμάτη, που ανέλαβε να σκηνοθετήσει η Γιολάντα Μαρκοπούλου, με τη Δέσποινα Κούρτη, τη Μαρία Αιγινήτου και τον Χάρη Χαραλάμπους, εφαλτήριο στάθηκε η διάκριση δύο κόσμων, που τελικά «οδήγησε σε μια κίνηση καθοδική, αναφορά σε ένα επέκεινα που δεν κατονομάζεται», όπως εξηγεί ο συγγραφέας. Τον κινούμενο θάλαμο χειρίζεται ένας επαγγελματίας οδηγός που «θα μπορούσε να είναι και ο ψυχοπομπός που καταβυθίζει ένα ζευγάρι σε έναν άγνωστο βυθό, που δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον Αδη». Η σύζυγος εμφανίζεται ως ηθοποιός. Ο σύζυγος είναι ένα λούμπεν στοιχείο. «Επιδίδονται σε ένα παιχνίδι μεταμορφώσεων, όπου κανείς δεν είναι αυτό που... είναι. Το έργο εν τέλει είναι ένα σχόλιο πάνω στο υποδύεσθαι».

- Το μονόπρακτο του Σάκη Σερέφα «Ερινύα με τανάλια», που σκηνοθετεί ο Αρης Τρουπάκης, εκτυλίσεται σε ένα οδοντιατρείο με πρωταγωνιστές την οδοντίατρο (Μ. Αιγινήτου) και τον ασθενή της (Σπ. Τσεκούρα). Η πρώτη αντιπροσωπεύει την Ερινύα και ο πελάτης έναν κοινό θνητό, ο οποίος, όπως «όλοι μας είτε επινοεί Ερινύες είτε τις βρίσκει κατάφατσα». Το στόρι είναι απλό. Ενας άνθρωπος προσπαθεί να κερδίσει χρόνο πριν από την επώδυνη εξαγωγή του φρονιμίτη του, αφηγούμενος στην οδοντίατρό του μια ιστορία. «Η αφήγηση παραδόξως την εξοργίζει και αντιδρά εκδικητικά. Γίνεται, δηλαδή, Ερινύα. Στο σημείο αυτό αρχίζει ένα σαρκοβόρο παιχνίδι που θυμίζει τις "Ευμενίδες" του Αισχύλου», υποστηρίζει ο Σερέφας. Σε αντίθεση με τις «Ευμενίδες», δεν υπάρχουν εδώ αξίες σταθερές, «όλα είναι διαπραγματεύσιμα». Κάθαρση δεν υπάρχει. Υπάρχει ένα τεράστιο ερωτηματικό, όπως αυτό «με το οποίο λειτουργούν οι κοινωνίες σήμερα που οι αξίες τους είναι ρευστές».

- «Μυρμήγκια». Ο τίτλος του κειμένου του Βαγγέλη Ραπτόπουλου. Αινιγματικός; Κι ωστόσο συνομιλεί με την τραγωδία -παρ' όλο που ο συγγραφέας δηλώνει ξεκάθαρα «τραγωδία σήμερα δεν υφίσταται. Αναγκαστικά ζούμε δράματα». Τα εξόχως άγρια ζητήματα που θίγει είναι η αιμομιξία και η πατροκτονία. Πρόκειται για το μονόλογο μιας δασκάλας (Ειρήνη Δράκου), που ανατρέχει στα παιδικά της χρόνια. Τότε που ο πατέρας της τη βίαζε κι εκείνη τελικά τον σκοτώνει. Το φόνο τον προβάρει σε... μυρμήγκια.

Η ιστορία, που τη σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μπίτος, βασίζεται σε ένα γνωστό διήγημα του συγγραφέα από τη συλλογή «Βαθύς και λυπημένος», που σύντομα ξανακυκλοφορεί. «Φυσικά έκανα μια αρκετά δραστική διασκευή. Η ηρωίδα στο διήγημα είναι κοριτσάκι στην εφηβεία. Στο θεατρικό είναι πια μεγάλη και αναμηρυκάζει όσα συνέβησαν», διευκρινίζει ο Ραπτόπουλος.

Στο κοίλον της TV

- Ο Δημήτρης Γκενεράλης στο μονόλογό του «Κυριακή πρωί» επιτυγχάνει τη σύνδεση με την τραγωδία μέσω του οιδιπόδειου συνδρόμου του πρωταγωνιστή του, ενός «σαλού κλοσάρ» (Σπύρος Τσεκούρας). Το κείμενο, που η σχέση του με την αρχαία τραγωδία σύμφωνα με το συγγραφέα είναι «ψυχαναλυτικά έμμεση», ανέλαβε η Ελένη Μποζά.

- Το μονόπρακτο του Μισέλ Φάις «Μετά τις τελευταίες μας λέξεις» αφορά «τον αέναο, τυφλό και ωμοφαγικό τσακωμό ενός ζευγαριού» σ' ένα τηλεοπτικό στούντιο. Η γυναίκα (Αννα Κουτσαφτίκη) δουλεύει περιστασιακά ως γυμνό μοντέλο στη Σχολή Καλών Τεχνών, ο άντρας (Χάρης Χαραλάμπους) φτιάχνει σταυρόλεξα. Ο χώρος της τηλεόρασης στο μονόπρακτο, που σκηνοθετεί η Λίλυ Μελεμέ, γίνεται ο χώρος μιας «άρρωστης» Αρχαίας Αγοράς, όπου «το ιδιωτικό και το δημόσιο αλληλοϋπονομεύονται και εναλλάσσονται σαν το παιχνίδι με τις μάσκες που συμβαίνει συνεχώς επί σκηνής». Κάποια στιγμή, στο πλαίσιο του τηλεοπτικού show, προβάλλεται ένα home video από πρώην ευτυχισμένα στιγμιότυπα του ζευγαριού, όπου ενσωματώνονται αρχαία θραύσματα από κείμενα σπαραγμού και φιλονικίας. Ολα καταλήγουν στην... έξοδο από το «κοίλο» της τηλεόρασης, μέσα από την «έφοδο της ζέουσας πραγματικότητας που κυκλώνει αμετάκλητα πρωταγωνιστές και θεατές».

Info «Συνεργείο»: Κολωνού 31, Μεταξουργείο. Ημέρες παραστάσεων: Πέμπτη - Κυριακή. Πληροφορίες - κρατήσεις: 6981-802544.