Ασφάλεια

Ασφάλεια
The Illusion of Safety (“Hoosiers” title album)

1. Η ασφάλεια δεν υπάρχει στη φύση.


2. «Το “θέλω να είμαι ασφαλής και ευτυχισμένος” σημαίνει “κοροϊδεύω τον εαυτό μου”. Είναι μια από τις πιο κοινότοπες ζωτικές ψευδαισθήσεις του έλλογου δίποδου. Όσο πιο σύντομα απαλλαγείς από αυτές τις δοξασίες όσο πιο πολύ θα απολαύσεις πραγματικά τη ζωή σου. Τίποτα, μα τίποτα δεν είναι δεδομένο. Αντέχουμε πολλά, πολύ πιο πολλά απ όσα νομίζουμε.
Εξ ου και η φράση «Θεέ μου μη μου δώσεις όσα μπορώ ν’ αντέξω».


3. Σιγά σιγά πρέπει να πετάς από πάνω σου τις ασφάλειες, πράγμα – που όπως τα έφερε η συγκυρία – είναι σχεδόν αυτονόητο στις μέρες μας. Ας πούμε, αυτή η δουλειά που κάνω, η συγγραφή, το να την κάνω όπως θέλω και να είμαι ασφαλής – ειδικά στη χώρα αυτή – είναι σχεδόν ανέφικτο.


4. Κάνεις όμως δε μου την επέβαλε. Είναι ωστόσο από τις λίγες –ίσως η μόνη – απόφαση της ζωής μου για την οποία αισθάνομαι σιγουριά. Ανεξάρτητα από το όποιο αποτέλεσμα. Εξάλλου στην τέχνη, όπως και στη ζωή, σημασία έχει η διαδικασία, όχι το αποτέλεσμα.


5. Επέλεξα αυτό το ρίσκο, αυτή την ανασφάλεια, γιατί ίσως μπορεί και να ναι κι η μόνη μου ελπίδα. Κάθε κύκλος ζωής μου το επιβεβαιώνει. Σκάσε και ακολούθα. Αντιδρώντας διαρκώς στις αέναα μεταλλασσόμενες συνθήκες δημιουργείται και η εκάστοτε συγκυρία. Έτσι διατηρεί την όποια αυθεντικότητά της. Υπάρχουν τα δεδομένα και υπάρχουν και τα απρόβλεπτα. Το δαχτυλικό σου αποτύπωμα μπορεί να είναι ίδιο για πάντα, αλλά ποιος ξέρει τι ταραχή συμβαίνει υποδόρια;


6. Πρέπει να καταλάβουμε ότι η «ευτυχία» μας είναι πέραν της ασφάλειάς μας. Ό,τι κι αν προβλέψουμε, στατιστικά έχει χαωδώς περισσότερες πιθανότητες να ανατραπεί. Τις περιόδους που αισθάνεται κανείς εφησυχασμένος, «ήρεμος» είναι εκείνες όπου «δεν συμβαίνει τίποτα», ή εκείνες όπου τα όποια «προγράμματα» του πάνε σύμφωνα με όσα ο ίδιος έχει σχεδιάσει. Και ξαφνικά… Μια αναπάντεχη διάγνωση, ένα αναπάντεχο συμβάν ανατρέπει τα πάντα. Ένα κύτταρο που τρελάθηκε, ένα στραβοπάτημα στο δρόμο, ένα καθυστερημένο φρενάρισμα, ένα χρωμόσωμα που απορρυθμίστηκε. Γιατί; Γιατί έτσι θέλει. Ποιος μπορεί να το ταχτοποιήσει ένα τέτοιο συμβάν; Το «γιατί σε μένα;» πόσες φόρες μπορεί να ειπωθεί; Ακόμα και η ιατρική, όπως όλες οι επιστήμες δεν εγγυώνται πάντοτε μια 100% «τελική λύση» . Άπλα βοηθούν. Βοηθούν πολύ, εξαιρετικά, μερικές φορές μάλιστα προκαλούν και «μικρά θαύματα». Αλλά είναι βέβαιο ότι θα προσφέρουν πάντα την τελική λύση; Κάθε οικογένεια σχεδόν θα αντιμετωπίσει κάποτε μια τέτοια περίπτωση.


7. Ξαναλέω. Η ασφάλεια δεν υπάρχει στη φύση. Είναι μια δεισιδαιμονία. Διότι μια ώρα πρωία έρχεται η φύση (η δική σου ή η ευρύτερη) και σου τα κάνει όλα σμπαράλια. Σου λέει: οι αξίες μου δεν έχουν να κάνουν σε τίποτα με τις δικές σου νομοτέλειες. Σου διαλύει μια περίοδο, μια ζωή, μια πόλη, μια περιοχή, με μια νόσο, μ’ ένα τσουνάμι, με μια πλημμύρα. Και μιλάμε σε μια περίοδο που ο άνθρωπος από τη μια έχει καθυποτάξει ένα γερό κομμάτι αυτού του άγριου ζώου: του περιβάλλοντος κι από την άλλη βουτάει βαθιά στο μεδούλι του άλλου: στον οργανισμό.


8. Η ζωή είναι είτε περιπέτεια ή τίποτα. Μια αφήγηση όπου «δεν συμβαίνει τίποτα», δεν ενδιαφέρει κανένα. Δεν είναι τυχαίο. Κανένας αναγνώστης δεν αρκείται στην περιγραφή μιας ζωής χωρίς συμβάντα, ανατροπές, συγκρούσεις. Ο έρωτας το επιβεβαιώνει επίσης. Οι πάντες ψάχνουν για μια ασφαλή σχέση, που είναι βέβαιο πως είτε δεν υπάρχει είτε καταλήγει σε μια «ασφαλή» ρουτίνα. Που συνήθως όταν δεν «σκάει», δεν «σκάει» λόγω αμοιβαίου φόβου. Ο φόβος του να μείνεις μόνος σου, ο φόβος του άλλου, ο φόβος του εαυτού σου… Όμως ποιος μας είπε ότι είμαστε ετεροκαθοριζόμενοι; Ότι οφείλουμε να οριζόμαστε «σε σχέση με»; Ποιος επίσης έχει τη υπομονή να περιμένει μέχρι να αναγνωρίσει εκείνο το μοναδικό που πραγματικά επιθυμεί; Ποιος του εγγυάται άλλωστε ότι κάτι τέτοιο θα συμβεί; Κι έστω ότι συμβαίνει. Και μετά, τι; Εκείνα που θυμόμαστε στον έρωτα είναι τα ρίσκα, οι προβολές, οι φαντασιώσεις, οι περίοδοι εκείνες όπου δεν ήξερες τι σου ξημερώνει με τον άλλον. Η εκχώρηση του εγώ. Η ερωτική περιπέτεια. Η περιπέτεια της ζωής, η αβίαστη αμοιβαιότητα. Πετυχημένες σχέσεις διαρκείας είναι εκείνες που αυτήν την περιπέτεια την έχουν ανάγει σε «τρόπο ζωής». Πόσοι γνωρίζουν στ’ αληθινά αυτό το ντελικάτο άθλημα;


9. Περιπέτεια δε σημαίνει ν’ ανεβείς τα Ιμαλάια. Περιπέτεια μπορεί να ναι και η κάθε μέρα. Η καθημερινότητα βέβαια είναι ο μεγαλύτερος δολοφόνος. Όποιος τα βγάζει πετυχημένα πέρα μαζί της πρέπει θεωρεί την αναρρίχηση παιχνιδάκι. Οι «δοξαστικές στιγμές» της ζωής είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Ό, τι απομένει (το συντριπτικό ποσοστό) είναι πούρα καθημερινότητα. Το μεγάλο ίζημα. Α, υπάρχουν και τα μακροπρόθεσμα σχέδια. Ναι, αλλά μέχρι και ο μέγας οικονομολόγος Κέυνς το έχει πει: «μακροπρόθεσμα, όλοι θα μαστε νεκροί». Η ζωή όμως είναι πάντα μπροστά. Η στιγμή, η μέρα λοιπόν, και η ιερότητα της.