Συνέντευξη στην Athens Voice

Με τον Αλέξη Σταμάτη συναντηθήκαμε στο Φλοράλ για να μιλήσουμε για τα «Δακρυγόνα», το πρώτο του ολοκληρωμένο θεατρικό, που έχει ανέβει στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Άρη Τρουπάκη με τη Δανάη Παπουτσή και το Νίκο Αρβανίτη.

'Εχοντας ασχοληθεί με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου (ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, διήγημα, παιδικό), ο Αλέξης Σταμάτης αποφάσισε να ασχοληθεί και με το θέατρο, «για μένα το δυσκολότερο είδος λόγου, όπου ένα διαφορετικά ειπωμένο" ναι" αλλάζει όλη τη ροή», όπως λέει και ο ίδιος. Τρελός σινεφίλ, πάντα θαύμαζε το θέατρο, πάντα όμως από απόσταση. «Το σινεμά το αισθανόμουν πιο οικείο», μου είπε.

Ακούγοντας τον τίτλο, ίσως κανείς περιμένει μια ιστορία για κουκουλοφόρους, όμως πρόκειται πιο πολύ για «Εξάρχεια της ψυχής». Τα Δακρυγόνα αφηγούνται τη συνάντηση μια νεαρής ζωγράφου και ενός πενηντάρη στο διαμέρισμά του στα Εξάρχεια. Μια συνάντηση γεμάτη συγκρούσεις και εντάσεις στο κέντρο μιας πόλης σε διαρκή αναταραχή, όπως και οι πρωταγωνιστές. «Ξέρουμε τι συμβαίνει έξω, αλλά αυτό δεν είναι το κεντρικό συμβάν του έργου, ο κόσμος έξω είναι σε αναταραχή, οι ψυχές ωστόσο είναι επίσης και αυτο μας ενδιαφέρει εδω».

Ενδιαφέρον είναι και το στήσιμο της παράστασης, όπου στο θεατή δημιουργείται η αίσθηση της συμμετοχής, ο κόσμος «μπαίνει μέσα στο διαμέρισμα». Η επιλογή των Εξαρχείων μόνο τυχαία δεν είναι, όπως και ο τίτλος της παράστασης, καθώς στο μικρό διαμέρισμα «η ζωή σκάει σα δακρυγόνο μπροστά στα μάτια σου και ξαφνικά αρχίζεις να βλέπεις πραγματικά».

Φυσικά δεν μπορούσα να μην τον ρωτήσω για την τωρινή περίοδο κρίσης και τι πιστεύει ότι θα αφήσει πίσω της. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όλοι, τη θεωρεί μια περίοδο με πολύ ενδιαφέρον, ειδικά για τους ανθρώπους που έχουν «αντένες». «Η αφήγηση κάθε ζωής στιγματιζεται από το τι κάνουμε όταν βρισκόμαστε σε περίοδο κρίσης. Όλες οι ιστορίες αφορούν ήρωες που αντιδρούν σε μια κατάσταση κρίσης, εκεί όπου και φαίνεται ο πραγματικός τους χαρακτήρας. Συνήθως περιφέρουμε την πραγματικότητά μας σε μια κατάσταση ημιληθαργική την οποία και ελέγχουμε. Εκεί που φαίνεται ποιοι πραγματικά είμαστε είναι όταν τα πράγματα αλλάζουν και το δακρυγόνο-κρίση μας σκάει καταπρόσωπο».

Όσον αφορά στο θέατρο, φέροντας ως παράδειγμα την Αργεντινή, όπου στο αποκορύφωμα της κρίσης οι θεατρικές ομάδες διπλασιάστηκαν, αναμένει και εδώ την άνθηση της τέχνης των νέων κυρίως ανθρώπων. Βλέπει πολύ θετικά τις νέες ομάδες που έχουν δημιουργηθεί, όχι μόνο σε καλλιτεχνικό άλλα και σε κοινωνικό επίπεδο και την “ορίτζιναλ συλλογικότητα” που αναπτύσσεται. «Θα μείνει κάτι από αυτή την περίοδο σίγουρα» μου λέει με βεβαιότητα.

Συλλογικότητα την οποία, για να γυρίσουμε στα Δακρυγόνα, βίωσε και ο ίδιος, από τη συγγραφή του έργου με την πολύτιμη βοήθεια του σκηνοθέτη, ως τη συμμετοχή του ιδίου στην παραγωγή και τις πρόβες. Πως είναι να βλέπει το κείμενό του να ζωντανεύει στη σκηνή; "Τρομακτικό στην αρχή, τρομακτικά ενδιαφέρον στη συνέχεια". Πιστεύει ότι το έργο ανήκει στους ηθοποιούς, οι οποίοι με την καθοδήγηση του σκηνοθέτη τους οδηγούνται στο να γεννήσουν πράγματα επί σκηνής, ζωντανεύοντας έναν κόσμο που αρχικά υπήρχε μόνο στο μυαλό του συγγραφέα.

Πρόκειται λοιπόν για μια επιστροφή στις ρίζες; (Ίσως. Ίσως πάλι να πρόκειται περισσότερο για μια πτώση με αλεξίπτωτο. «Ο Παύλος Μάτεσις έχει πει κάτι πολύ ωραίο. Έχοντας ξεκινήσει από το θέατρο, δήλωσε ότι στην πεζογραφία είναι αλεξιπτωτιστής. Εγώ νιώθω το αντίστροφο, ένας αλεξιπτωτιστής από την πεζογραφία προς το θέατρο.»

Γιάννα Σαββούρα