IANOS.GR | blogs : Φόβος : ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΛΕΞΗΣ

IANOS.GR | blogs : Φόβος : ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΑΛΕΞΗΣ
Φόβος
Expose yourself to your deepest fear; after that, fear has no power,
and the fear of freedom shrinks and vanishes. You are free.
Jim Morrison

1.Ο φόβος είναι ένα συναίσθημα. Βασικός μηχανισμός επιβίωσης. Συνεπώς εγγενές συναίσθημα.
2.Ισως κάτι που παραβλέπουμε είναι ότι ο φόβος σε συντριπτικό ποσοστό άφορα σε μελλοντικά γεγονότα, άρα συνδέεται με την προβολή μιας κατάστασης η οποία πιθανόν χειροτερεύει στο μέλλον η μιας άλλης της όποιας η συνέχιση είναι αφόρητη. Η σχέση μέλλοντος – φόβου δεν είναι τυχαία. Υπό μια έννοια, ο φόβος είναι ένα φίλτρο πάνω στο χρόνο.
3.Μια άλλη παράμετρος που συνδέει χρόνο και φόβο είναι η εκπληκτική ταχύτητα αντίδρασης απέναντι σε αυτόν. Εδώ όμως ομιλεί η επιστήμη. Η δομή του εγκεφάλου, το κέντρο των νευρολογικών αντιδράσεων, διαθέτει ένα κομμάτι που ονομάζεται, κάπως ρομαντικά, αμυγδαλή. Η αμυγδαλή είναι η πηγή των συναισθημάτων μας. Ο ρόλος της ως προς το συναίσθημα του φόβου είναι να δέχεται πληροφορίες από το θάλαμο τον ενδιάμεσο σταθμό οπτικών κι ακουστικών οδών. Το ενδιαφέρον ωστόσο είναι πως οι πληροφορίες φτάνουν στην αμυγδαλή νωρίτερα από ότι φτάνουν στο φλοιό. Έτσι η άμεση αυτή προβολή του θαλάμου μπορεί να διεκπεραιώνει πολύ σύντομα αρχέγονες συναισθηματικές αποκρίσεις, κάτι σημαντικότατο σε περίπτωση κινδύνου. Με άλλα λόγια εξηγεί το γιατί είμαστε ικανοί να αντιδράσουμε σχεδόν αστραπιαία στον κίνδυνο, προτού προλάβουμε καν να σκεφτούμε και να συνειδητοποιήσουμε τι συμβαίνει.
4.Ο άνθρωπος φοβάται περισσότερο το θάνατο πάρα τον πόνο και την αρρώστια. Αν τ0 δει κανείς κάπως «λοξά» το ζήτημα αυτό είναι παράλογο. Η ζωή πονά πολύ περισσότερο από το θάνατο. Θάνατος σημαίνει τέλος του πόνου. Είπαμε, δείτε το «λοξά». Ο φόβος του θανάτου, μιας βεβαιότητας δηλαδή είναι στη βάση του, ένας αδικαιολόγητος φόβος (μιλάμε για καταστάσεις οπού κάποιος βρίσκεται σε μια «φυσική» συνθήκη) . Θυμηθείτε τον στίχο του Εμπειρικού : Έκαμαν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου.
5.Κοινότοπο, πλην αληθές. Ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσεις τον φόβο, είναι καταρχήν να τον αποδεχτείς κι υστέρα να είναι να μην κάθεσαι να τον κλωθογυρίζεις στο μυαλό σου. Να βγεις έξω και να πράξεις. Δεν υπάρχουν πράγματα στη ζωή για να φοβάσαι, υπάρχουν μόνον πράγματα για να τα κατανοήσεις. Κατάλαβε, για να μη φοβάσαι,.
6.The only thing we have to fear is fear itself. H περίφημη φράση του Franklin D. Roosevelt που επαναλαμβάνεται και στο αριστούργημα του Βιμ Βέντερς «Ένας Αμερικάνος φίλος” δια στόματος Ντένις Χόπερ. Ακούγεται όμορφη και επική. Υπήρξε και αρκούντως πολιτικά αποτελεσματική. Ωστόσο ο φόβος είναι απλά η βιολογική μας αντίδραση σε κάτι που πιθανόν και να μπορεί να μας σκοτώσει, να μας τραυματίσει. Είναι ένα συναίσθημα που είναι εξαιρετικά χρήσιμο όταν βρισκόμαστε στο άγνωστο, ώστε να αντιδράσουμε στον αναπάντεχο κίνδυνο και να φύγουμε, και, ταυτόχρονα, ένα συναίσθημα που κουβαλάμε από καταβολής ανθρωπίνου γένους, το οποίο πέρασε στα γονίδια μας. Τουλάχιστον υπάρχει μια αλήθεια στη ρήση αυτή. Φόβος υπάρχει, λέει ο Φραγκλίνος, έστω κι αν είναι ο φόβος για το φόβο.
7.Φυσικά ο άνθρωπος είναι ένα εξαιρετικά αγχώδες ζώο με ειδικό ταλέντο να εφεύρει διαρκώς καταστάσεις και αιτίες άγχους ακόμα κι αν αυτές δεν υπάρχουν. Το άγχος υπενθυμίζει τη θνητότητα και συνδέεται με το φόβο.
8.Απόσπασμα από το υπό συγγραφή βιβλίου μου, που ετοιμάζω για το 2014.

«…Τι φόβος; Ήταν σχεδόν τρόμος. Κι ήταν γενικευμένος. Οι γονείς του, η χώρα του μέσα στο τρόμο. Σαν να είχαν όλοι γυρίσει στη παιδική ηλικία, όπου το παιδί δεν μπορεί να ελέγξει τις καταστροφικές σκέψεις που προκύπτουν από την μη άμεση ικανοποίηση των αναγκών του και από την εξαφάνιση των πραγμάτων που υπάρχουν γύρω του. Κι ένα πλάσμα που δεν μπορεί να ελέγξει τις πράξεις του, δεν έχει αμυντικούς μηχανισμούς. Κάπως έτσι κι εκείνοι.
Οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι που κάποτε έμοιαζαν έτοιμοι να καταβροχθίσουν τον κόσμο με μια τεράστια μπουκιά τώρα τον έκοβαν σε σπιθαμιαία κομματάκια και προσπαθούσαν να τα καταπιούν. Για χρόνια, δεκαετίες, δεν έδιναν σημασία, ξεχνούσαν. Όλοι. Κι η ζωή προχωρούσε μέσα στη λήθη και τη διαρκή εγρήγορση- δυο εκ πρώτης όψεως αντιθετικές λειτουργίες των οποίων ο καταστροφικός συνδυασμός παρήγαγε ένα στρεβλό και εξαρτητικό παρόν από το όποιο απουσίαζαν βασικά ανθρωπινά αντανακλαστικά. Ένα είδος καταστολής των ηθικών αναστολών, όχι συνειδητά ίσως, περισσότερο από συνηθείας, από διαρκή τσίτα.
Τώρα από πρόσωπα με όνομα, με θέση στον κόσμο, με στέρεες βάσεις, είχαν μετατραπεί σε όντα επιβίωσης, σπασμένοι στα δυο, χαμένοι στην αναπόληση μιας θριαμβικής μοναδικότητας που κάποτε όριζε το ζωτικό τους χώρο, ενώ ταυτόχρονα καταβυθίζονταν στην ολοένα και αυξανόμενη ασημαντότητα τους. Εκείνη που κάποτε οδηγεί του πάντες ανεξαιρέτως δυο μέτρα κάτω κάτω τη γη μέχρι να ξεχαστούν. Είναι αυτή η γκροτέσκα μοίρα που επανέρχεται, αυτή η τραγική συνειδητοποίηση. ‘Κι όλα αυτά προς τι;…’»

9.Υπάρχουν όμως και φόβοι που είναι φανταστικοί, επινοημένοι. Η φαντασία μπορεί να δημιουργήσει τερατώδεις προβολές, ψυχαναγκασμός και φαντασιώσεις που να οδηγούν σε πιθανές φοβικές προβολές, επικίνδυνες μυθοπλασίες και δυνητικές αφηγήσεις τρόμου. Εξ αλλού οι δεισιδαιμονίες, φαινόμενα που απαντώνται σε όλους τους λαούς του κόσμου, και βασίζονται στην πιστή υπερφυσικών δυνάμεων οι οποίες δρουν κρυφά κατά του ανθρώπου, δεν είναι τίποτα άλλο από παράλογοι φόβοι χωρίς λογικές εξηγήσεις, ένα είδος συλλογικών φοβικών προβολών. Κάτι ξέρουμε τα τελευταία χρόνια επί του θέματος. Εντέλει ο φόβος είναι ένα συναίσθημα με δυο όψεις: χρήσιμο και σωτήριο αλλά ενίοτε και επικίνδυνο.
Διότι όταν ο φόβος συνεχίζει να υπάρχει, ενώ δεν υφίσταται πραγματικός κίνδυνος και οδηγεί σε καταστάσεις υπερβολικού στρες, τότε μετατρέπεται σε φοβία και εμποδίζει την φυσιολογική μας αντίληψη για τον περίγυρο. Η φοβία είναι ένας επίμονος και παράλογος φόβος κάποιας αόρατης απειλής, με αποτέλεσμα την αποφυγή της ενώ στην πραγματικότητα δεν αποτελεί σπουδαία πηγή κινδύνου.

So, do you really insist to expose yourself to the deepest fear?
Strange days Jim.

DOORS CLIP
http://www.youtube.com/watch?v=NmKpUyIAqok