Ένα κειμενο του Γιώργου Γλυκοφρύδη για τα "Δακρυγόνα"

το Θέατρο στην οδό Κεφαλληνίας αργήσαμε να φτάσουμε γύρω στα 9 λεπτά. Πρώτον γιατί έβρεχε καταρρακτωδώς κι ακόμη παραπάνω, και δεύτερον γιατί τους γύρους στην Κυψέλη δεν τους αποφύγαμε. Ευτυχώς υπάρχει parking σχεδόν δίπλα οπότε ξενοιάζεις. Μπήκαμε τελευταίοι σ' ένα θέατρο κατάμεστο εκεί που νομίζαμε ότι το κοινό με τέτοια νεροποντή θα ήμασταν μόνο οι δυο μας.

Η παράσταση ξεκίνησε ένα λεπτό μετά που καθίσαμε.

Από εκείνη τη στιγμή μέχρι που έβγαλα το μπουφάν μου, δηλαδή αρκετά μετά το πρώτο σβήσιμο των φώτων για "αλλαγή σκηνικού", πρέπει να είχε περάσει ένα μισάωρο και βάλε. Εκεί πρόλαβα να σκεφτώ ότι βλέπω ένα σοβαρότατο page turner όπως θα λέγαμε αν ήταν βιβλίο. Ένα breath taking movie αν ήταν κινηματογραφική ταινία. Ένα "αν του πέσει η παντόφλα του θεατή να μην σκύψει να την σηκώσει" αν ήταν τηλεταινία. Αλλά ήταν θεατρική παράσταση με μόνο δύο ηθοποιούς όπου μέχρι στιγμής το έργο εξελισσόταν στο σαλόνι ενός μικρού σπιτιού στα Εξάρχεια. Χωρίς καθόλου effect. Χωρίς άλλους φωτισμούς πέραν των φωτιστικών του ίδιου του σκηνικού. Δηλαδή του σπιτιού. Τρία πορτατίφ. Όχι σκοτάδια όμως. Φως κανονικό. Πιθανόν να υπήρχαν προβολείς. Εγώ δεν τους κατάλαβα είτε γιατί δεν τους είδα είτε γιατί το ίδιο το έργο μου τράβαγε την προσοχή από το οτιδήποτε άλλο. Χωρίς καθόλου μουσική ως επένδυση. Μόνο το mp3 του κινητού της Έλλης (Δανάη Παπουτσή) που την καλούσε η μητέρα της ακουγόταν αλλά αυτό μουσική επένδυση δεν είναι. Είναι δραματουργικό εργαλείο του έργου.

Αυτά τα παραπάνω από μόνα τους αρκούν για να καταλάβεις ότι βλέπεις κάτι τόσο δουλεμένο που σε αφοπλίζει.

Δεν θα σας πω την "υπόθεση". Η "υπόθεση" θα ξετυλιχτεί μόνη της κι επειδή έχει σημαντικά στοιχεία αγωνίας συν κάποιες ανατροπές δεν θέλω να σας την πω. Θα πω μόνο κάποια καταπληκτικά:

Η Δανάη είναι στο 100% η 25χρονη Έλλη που ερμηνεύει και είναι τόσο καλή που το θέατρο χάνεται. Δεν είναι ηθοποιός εκεί που παίζει λέγοντας τα λόγια του. Είναι η Έλλη (πιθανόν φοιτήτρια) που η ζωγραφική είναι η τέχνη της και που τρέχει σε διαδηλώσεις από το πρωί ως το βράδυ και που την πρήζει η μάνα της και που της έσκασε, (της έσκασε; δεν θα σας πω την "υπόθεση" είπα), ένας απίστευτος μεσήλικας, ο Μάνος (Νίκος Αρβανίτης), που έχει αρχίσει να την συνταράζει βαθύτατα.

Ο Μάνος, κυρίως στο "πρώτο" μέρος του έργου, τακτοποιεί το σπίτι του αδιάκοπα "αλλάζοντας" ταυτόχρονα το σκηνικό προσπαθώντας να τακτοποιήσει και την ζωή του. Ανεβοκατεβαίνει σκάλες μεταφέροντας πράγματα από εδώ κι από 'κει, (κυρίως ντάνες βιβλίων), και πηγαινοέρχεται ακόμη και ανάμεσα στο κοινό για να βάλει μια τάξη σε ότι του συμβαίνει. Για να βάλει μια τάξη ακόμη και στον χωροχρόνο. Και είναι τόσο απασχολημένος με αυτό, που η Έλλη, με την απαράμιλλη εφηβεία της και την μοναδική γυναικεία ομορφιά της, το μόνο που έχει καταφέρει είναι να προσθέσει μία γιγάντια αμηχανία στην ήδη χαοτική συμπεριφορά του. (Αλλά βέβαια ο λόγος δεν είναι μόνον αυτός.) Για τον Νίκο τον Αρβανίτη θέλω να πω μόνο πως η ερμηνεία που είδα ήταν εκπληκτική. Με το βάρος που έπρεπε να έχει.

Η ώρα περνά και το έργο εξελίσσεται και οι διάλογοι και η δράση (ναι η δράση) μεταξύ δύο ανθρώπων σε ένα (ένα!) δωμάτιο είναι τόσο πυκνά, που πρώτον εγώ εδώ τώρα πασχίζω να μην μιλήσω για την "υπόθεση", και δεύτερον αν κάποια στιγμή μετακινήσεις τυχαία κάποιο μέλος του σώματός σου διαπιστώνεις πως είναι πιασμένο και μουδιασμένο από την ακινησία. Τέτοια thrilling συμπτώματα έχω να ζήσω από παλιές καλές αμερικανικές (κυρίως) κινηματογραφικές παραγωγές σε σκηνοθεσία Carpenter ας πούμε.

Οι τρεις σημαντικότερες αρετές στη δραματουργία, στην αφήγηση, και στην ερμηνεία, έχουν επιτευχθεί στο 100%: Ο σκηνοθέτης δεν φαίνεται, ο συγγραφέας δεν φαίνεται, οι ηθοποιοί δεν φαίνονται. Βγαίνεις από το θέατρο, κι αν τυχαία σε πάρει κάποιος φίλος τηλέφωνο εκείνη τη στιγμή, μπορείς κάλλιστα να ξεκινήσεις να του αφηγείσαι ένα θεατρικό έργο λέγοντας "Καλά... δε φαντάζεσαι τι συνέβη σε μια τύπισσα..." Αργότερα, προχωρώντας την αφήγησή σου, στον λόγο επάνω, στην λεκτική εξωτερίκευση να το πω με όρους ανάλυσης, αρχίζεις και βαθαίνεις. Όχι γιατί θες να βαθύνεις και να αναλύσεις, αλλά γιατί αλλιώς δεν θα μπορείς να περιγράψεις γιατί το ένα και γιατί το άλλο όσων αφηγείσαι. Αρχίζεις και αναλύεις τις συμπεριφορές, τα ξεσπάσματα, την εκπληκτική σχέση, κι ακόμη πιο κάτω. Αυτό είναι σημαντικότατο για ένα έργο. Το να είναι σαν μπάμπουσκες οι ήρωες. Όσο βγάζεις τόσο φτάνεις στην ψυχή. Κι είσαι ελεύθερος να βγάλεις όσο θέλεις εσύ. Μέχρι όσο σου αρέσει. Αλλά αυτή την δυνατότητα στην έχει δώσει ο συγγραφέας. Μαεστρία θέλει αυτό, και βέβαια... πάρα πολύ δουλειά. Που στο τέλος ανταμείβεται. Στο τέλος, πιθανόν να διευκρινίσεις πως επρόκειτο για θεατρικό έργο. Πως ήσουν στο θέατρο.

Τίποτε από ότι συμβαίνει τις δύο ώρες (δύο λεπτά; ναι τόσο γρήγορα πέρασε τουλάχιστον για εμένα) δεν είναι "ετσιθελικό" ούτε για πλάκα. Κι αυτό το αντιλαμβάνεσαι αργότερα. Όταν και αν τυχόν αναρωτηθείς πώς το ένα ή πώς το άλλο.

Εν κατακλείδι: Δεν είμαι οπαδός του Αλέξη Σταμάτη. (Και δεν γράφω κριτικές... γράφω για ότι με πιάσει και δεν με αφήσει να πάρω ανάσα...) Υπάρχουν βιβλία του που τα έχω αφήσει στη μέση. Την "Αμερικανική Φούγκα", όμως, την ροκάνισα. Και άλλα δύο μου άρεσαν πολύ. Θεατρικό του δεν είχα δει ποτέ. Τα "Δακρυγόνα", όμως, όπως διαβάσατε, τα κατάπια στην κυριολεξία. Εκπληκτικά.

Γιώργος Γλυκοφρύδης

Μολότωφ Εσωτερικού Χώρου

Αρθρο της Ι.Κλεφτόγιαννη στην "Ε"


Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «ΔΑΚΡΥΓΟΝΑ» ΣΤΗ Β' ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Μολότοφ εσωτερικού χώρου

Η αλήθεια είναι ότι ο Αλέξης Σταμάτης φλερτάρει με το... προφανές. Το νέο όμως θεατρικό έργο του, «Δακρυγόνα», που παρουσιάζεται στη Β'Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Αλέξη Τρουπάκη, παρ' ότι εκτυλίσσεται στις γειτονιές των Εξαρχείων και από τον τίτλο του και μόνο παραπέμπει σε βίαια επεισόδια και στην καταστολή τους, «δεν είναι ένα έργο για το Δεκέμβρη, τα ΜΑΤ και τους κουκουλοφόρους», όπως ξεκαθαρίζει.

Η Δανάη Παπουτσή, η νεαρή ζωγράφος, και ο Νίκος Αρβανίτης, ο μεσήλικας μαθηματικός των «Δακρυγόνων» Η Δανάη Παπουτσή, η νεαρή ζωγράφος, και ο Νίκος Αρβανίτης, ο μεσήλικας μαθηματικός των «Δακρυγόνων» Μονολότι η δράση εκτυλίσσεται σε ένα διαμέρισμα των Εξαρχείων, με «φόντο» την εκρηκτική συνύπαρξη δακρυγόνων και μολότοφ, ο Σταμάτης κάνει focus στην εξίσου εκρηκτική συνάντηση ενός μεσήλικα μαθηματικού (Νίκος Αρβανίτης), «ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει εγκλωβισμένος στους τέσσερις τοίχους», και μιας νεαρής ζωγράφου (Δανάη Παπουτσή), «που ζει την εποχή της με όλες τις αντιφάσεις της». Επέλεξε «μέσα από ειδικές συνθήκες» να περιγράψει μια συνάντηση κατά την οποία «το παρελθόν αλλά και ο "έξω κόσμος" εισβάλλουν θραυσματικά ανατρέποντας όλες τις ισορροπίες».

«Τα "Δακρυγόνα" είναι ένα έργο για δύο ανθρώπους που πάσχουν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ενα έργο για εκείνο το φοβερό πράγμα, την καθημερινότητα, που κάποια στιγμή εκρήγνυται μπροστά σου σαν... δακρυγόνο κι όλα ξαφνικά αλλάζουν. Εδώ δεν έχει πια πολυτέλειες, δεν έχει κώδικες, έχει μόνο ζωή και αλήθεια» τονίζει με έμφαση ο συγγραφέας.

Δακρυγόνα για τον Αλέξη Σταμάτη είναι «όλα τα γεγονότα που γεννούν δάκρυα». «Μπορεί στην περιοχή των Εξαρχείων να "παίζονται" ή να έχουν παιχτεί "άγρια συμβάντα", ωστόσο εκείνο που ενδιαφέρει εδώ», προσθέτει, «είναι το τι παίζεται στις ψυχές δύο ανθρώπων, που θα μπορούσε να είναι ο καθένας από μας. Με ενδιέφεραν όσα μπορούν να συμβούν μέσα σε τέσσερις τοίχους και πιθανότατα είναι εξίσου "άγρια" με όσα συμβαίνουν και στο δρόμο».

Ο Αλέξης Σταμάτης ξαναδοκιμάζεται στη θεατρική γραφή μέσα από ένα «μη κείμενο», όπως θέλει να χαρακτηρίζει τα «Δακρυγόνα». «Οταν ο συγγραφέας προέρχεται από τη λογοτεχνία, πρέπει να ξεπεράσει πολλά» παραδέχεται. «Να αφήσει στην άκρη ένα σωρό εργαλεία που του είναι εντελώς άχρηστα -να μην πω επικίνδυνα- για τη δημιουργία μιας παράστασης. Το θέατρο είναι πράξεις και συμβάντα, που μέσα από συγκρούσεις αλλάζουν τις συνθήκες και προχωρούν την ιστορία. Δεν μπορείς παρά να γράψεις από "μέσα" προς τα "έξω"».

Εχοντας μετάσχει στην παράσταση από την πρώτη γραφή ώς και την τελική πρόβα σαν απλός εργάτης της σκηνής, ξαναδουλεύοντας μάλιστα μέχρι εξαντλήσεως το κείμενο μαζί με το σκηνοθέτη Αρη Τρουπάκη, ο Αλ. Σταμάτης κατέληξε στο βασικό συμπέρασμα: «Το θεάτρο μας θεραπεύει από τον εαυτό μας. Το θέατρο και η σχέση με τους ανθρώπους του σε βοηθάει στη λήθη του εαυτού σου. Αυτό κι αν είναι στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, επιτακτικό».
ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Πολιτικοι και Facebook Marketing Week (T. 1309)

Το προφίλ ενός χρήστη του Facebook είναι ένας θραυσματικός άυλος πινάκας, ένα δάσος συμβόλων, μια παράσταση in progress, μια «ψηφιακή περφόρμανς» την οποία δημιουργεί ο ίδιος.

Τι συμβαίνει λοιπόν όταν μιλάμε για προφίλ επωνύμων και δη πολιτικών; Οι πολιτικοί από τη στιγμή που κατανόησαν την τεράστια δύναμη των Social Media, έχουν λίγο πολύ όλοι, φτιάξει και το δικό τους προφίλ ώστε να πλησιάσουν και τη νέα γενιά. Στη συντριπτική τους πλειονότητα όμως, οι σελίδες τους είναι έμπλεες από υλικό προβολής των δράσεών τους. Κάποια ομιλία, μια εμφάνιση στην τηλεόραση, ένα άρθρο. Σπανίως απαντούν σε σχόλια, δεν γράφουν σε άλλους τοίχους, δεν μπαίνουν σε συζητήσεις, δεν «ποστάρουν» μη πολιτικό υλικό. Ουσιαστικά τι κάνουν; Χρησιμοποιούν το Facebook ως site και η σελίδα τους καταλήγει να μοιάζει μ’ έναν τοίχο ανακοινώσεων. Όμως το εν λόγω Μέσο δίνει και άλλες δυνατότητες, οι όποιες μένουν αδρανείς.

Όταν ο δημόσιος λειτουργός επιλέγει να μπει στο Facebook, πρέπει να έχει υπόψη του ότι εισέρχεται σε ένα από τα πιο δημοκρατικά και ελεύθερα εργαλεία επικοινωνίας που υπάρχουν. Πρέπει να κατανοήσει πως εδώ είναι η χρυσή του ευκαιρία να δείξει αυτό που δεν δείχνει στην κάμερα, στη βουλή, στη συνέντευξη: τον πραγματικό του εαυτό. Πως έχει την ευκαιρία, έκτος από τις δραστηριότητές του, να επικοινωνήσει και τις μουσικές του επιλογές, τα χόμπι του, τις φωτογραφίες από τις διακοπές του, το ανθρώπινό του πρόσωπο.

Είναι λογικό να υποθέσουμε ότι σπάνια οι πολιτικοί είναι οι ίδιοι οι διαχειριστές των σελίδων τους. Προφανώς υπάρχουν άνθρωποι του πολιτικού τους γραφείου επιφορτισμένοι με αυτήν την εργασία. Φυσικά δεν μπορούμε να περιμένουμε από έναν βουλευτή ή έναν υπουργό να ξημεροβραδιάζεται στο δίκτυο.

Ας φροντίσουν όμως οι ίδιοι ή οι διαχειριστές των προφίλ τους για τον «εξανθρωπισμό» της σελίδας τους, για περισσότερη αμεσότητα, περισσότερη αλήθεια, ώστε η «photoshop» εικόνα να γίνει όσο το δυνατόν πιο αληθινή. Μόνο να κερδίσουν θα έχουν από κάτι τέτοιο. Εξάλλου όταν κάνεις κλικ σ’ έναν πολιτικό δεν υποτίθεται ότι γίνεσαι οπαδός του, υποτίθεται πως γίνεσαι -έστω και εικονικός- «φίλος» του.

Ο πρωθυπουργικός λόγος, η επανάσταση του αυτονόητου και η καινοτομία

Αλέξης Σταμάτης για το Netweek

Ο ορισμός του λόγου περιέχει το «λεκτικό», εκείνο που μπορεί να ειπωθεί, και το μη-λεκτικό, εκείνο που δεν μπορεί να ειπωθεί. Ο γραπτός λόγος είναι άλλο πράγμα. Και ο πολιτικός λόγος ακόμα πιο «αλλούτερο». Δεκάδες φίλτρα μεσολαβούν από το νοούμενο μέχρι εκείνο που εντέλει εκφέρεται.

Η ομιλία του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ δεν επέτρεψε ακόμη και όσους ξεφλούδισαν τα φίλτρα του κείμενου της να δουν κάτι νέο. Μάλλον επιβεβαίωσε τα όσα ζοφερά ξέραμε. Δύσκολοι καιροί και δύσκολες επιλογές μας περιμένουν.

Ωστοσο υπήρξε και μια αισιόδοξη νότα, όταν ο Γ.Α. Παπανδρέου αφιέρωσε λίγο χρονο σε νέους επιχειρηματίες κάνουν πράξη μοντέλα βιώσιμης ανάπτυξης. Και δεν έμεινε εκεί. Μίλησε για παραδείγματα υγιούς επιχειρηματικότητας που στηρίζονται στην καινοτομία, τις νέες τεχνολογίες, την παράδοση. Και είχε απόλυτο δίκιο. Υπάρχουν εκατοντάδες Έλληνες, που στύβουν το μυαλό τους, προσπαθώντας εν μέσω κρίσης να καινοτομήσουν, να δημιουργήσουν, να «παίξουν μπάλα» με γνώμονα το αύριο.

Ο πρωθυπουργός τους χαρακτήρισε ως «επαναστάτες του αυτονοήτου». Το αυτονόητο ορίζεται ως μια πρόταση της οποίας το νόημα είναι γενικά παραδεκτό πως αναγνωρίζεται χωρίς απόδειξη. Το αυτονόητο συνεπώς, δεν μπορεί να δεχτεί ερμηνείες, δεν μπορεί να δεχτεί επίθετα, δεν μπορεί να είναι «ισχυρό», «ιδεολογικό», «επαναστατικό». Κι αν ακόμα δεχτούμε το «ποιητικόν» της ρήσης, τι συμβαίνει σε μια χώρα όταν η δράση του αυτονόητου θεωρείται επαναστατική;

Είμαι σίγουρος οι επιχειρηματίες που προσπαθούν να καινοτομήσουν, τα νέα παιδια που πασχίζουν να βρουν νέες ιδέες, οι ομάδες που πειραματίζονται με νεα εργαλεία, δεν νιώθουν ούτε αυτονόητοι, ούτε επαναστατικοί. Ακολουθούν την εσωτερική τους «μικρή» φωνή, εκείνη που λέει «πάμε παρακάτω», εκείνη που δεν έχει ανάγκη από ρητορικά σχήματα για να υποστηρίξει την πράξη. Και πράξη, σκέψη, δράση, καινοτομία είναι εκείνο που χρειαζόμαστε σήμερα. Ορθώς λοιπόν ο πρωθυπουργός τους τίμησε. Εκείνο όμως που χρειάζονται δεν είναι μια «επαναστατική» ταμπέλα ως εκφραστές του αυτονόητου, αλλα ενεργή, ρεαλιστική στήριξη από το σύνολο της κοινωνίας -- ή τουλάχιστον από εκείνα τα κομμάτια της που και θέλουν και μπορούν. Την «αυτονόητη» στήριξη της καινοτομίας στη ζωή και στην δημιουργία.
netweek (T. 252)

"Δακρυγόνα" στο Θεατρο της Οδου Κεφαλληνιας

Mανος ο Νίκος Αρβανίτης
Έλλη η Δανάη Παπουτσή

Σκηνοθεσία του Άρη Τρουπάκη
Σκηνικά, κοστούμια, φωτισμοί ο Θοδωρης Χρυσικός

κείμενο Αλέξης Σταμάτης

Στο Θεάτρο της Οδού Κεφαλληνιας
Κεφαλληνίας 16 / 210 8838727
22/10-6/1

Greece 2010 -- A True Story / article @ Huffington post

Alexis Stamatis
Greece 2010 -- A True Story
Huffington Post, 6 October 2010

Woody Allen once said "Life is divided into the horrible and the miserable. The horrible are the cancer patients and the terminal cases..., the miserable is everyone else. So, be thankful that you're miserable". In Greece these days we hope to be miserable.

This 4th of October marked the first anniversary since our last parliamentary elections. Within this year, we Greeks experienced the narrative of our lifetimes. Plot twists, staccato rhythm, powerful but flawed heroes, vast changes in everyday life, falling masks, power games, blood, intrigue, crimes -- but, alas, very little punishment, boisterous montage, hand held camera shots, jump cut. To employ a motion picture analogy, it feels as if the producer went berserk and decided to pack ten films into one.

At the core of this narrative lies one crucial event: the financial crisis. There are many persons in our social circle whose professional, personal or social life has been turned upside down. In Argentina, during the peak of the crisis, Barrio Freud -- a "shrink ghetto"-- was established, where a handful of specialists spent all day trying to heal tormented souls. Each culture has its own specificities of course. Us Greeks -- being extrovert Mediterraneans -- like to talk. Not necessarily on couches but in tavernas, coffee shops or the balconies of our friends. We talk and we listen. And listening is what's new now.

But how was this narrative structured?

Calling a snap election, the former PM announces that there is a problem with the economy: "I am unable to fix it without passing austerity measures", he claims. The upcoming PM -- by then certain of his victory -- is also aware of the problem. He also knows that the cancer exists. What he perhaps doesn't know is the extent of its spread. But, in any case, you never throw the patient all the bad news at once. You go step by step, surgically. The first plot step is: "If I don't announce the whole extent of the bad news, I can be elected with a larger number of MPs, so I will have a clean majority and I will be more able to pass the measures which I consider the only solution". Don't forget, truth is not the number one concern in politics; what matters most is effectiveness and the restoration of hope.

In every election, the goal of each opposing campaign is to fence its opponents within its own narrative, to bring them to its preferred turf. In politics when you control the question you frame the debate. By achieving this, your narrative can become cohesive, with minimal leaks. Nonetheless, a strong political narrative is neither a just another slogan nor a "unique selling point", a niche. A successful campaign has to tell a story and to explain it in simple terms.

At this point, the narrative cries out for a Bad Guy, somewhat of a Deus Ex Machina for a political message. In our case, call me the International Monetary Fund. So the narrative line develops like this: "I thought that money did exist, but when I took office I found out that the state was in shambles from mismanagement and corruption caused by the previous administration. Our priority can only be to save Greece from default and the only one that can help is -- alas -- the bad guy. Thus, the austerity measures are not the product of my policies or values; they are imposed by the bad guy, the IMF".

It is brilliant that the Ministers who sit on the table with the representatives of the "bad guy" can then appear on talk shows feeling for the old ladies whose pensions have been slashed. It is a classic case of a "double message", but the narrative can find a way to encapsulate it, because one of its key points is expectation management: you lower the bar so much so that you can be sure to pass it.

This is not to necessarily imply that the motives of the administration are faulty. The right question to ask is "what else could they do?" How do you obtain social legitimacy to pass the most severe austerity measures of a lifetime without the narrative of a lifetime?

Nonetheless, this year's narrative has left so many subplots untouched, that the upcoming year will need a narrative maestro, a genius script doctor to unbind all the Gordian knots -- and not necessarily by cutting them. We all heard about some spoilers, but rumors are always rumors, and not too many people have access to the production office, despite our perennial national taste for gossip and exaggeration. The past has only been the introduction. Greece 2011 awaits.

E books: Συνεντευξη στο Netweek

Ένα νέο πεδίο πειραματισμού
Γράφει η Ισαβέλλα Ζαμπετάκη

Ο Αλέξης Σταμάτης, Συγγραφέας και Δημοσιογράφος, θίγει το θέμα των ηλεκτρονικών βιβλίων από την προοπτική του συγγραφέα.

NetWeek: Αποτελούν τα e-books μια νέα ευκαιρία για τους συγγραφείς, ή «υποβαθμίζουν» το έργο τους;

Αλέξης Σταμάτης: Είναι ακόμη νωρίς για να μιλήσουμε στην Ελλάδα για τον συγγραφέα και τα e-books. Περιμένουμε να γίνει κάποια νομοθετική πλατφόρμα, ή κάποια συλλογική σύμβαση, για να καταλάβουμε κι εμείς πόσο θα μας επηρεάσει η εξέλιξη αυτή που είναι βέβαιο ότι θα πάρει σύντομα πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις. Η ουσία είναι ότι το έργο του συγγραφέα καλό είναι να μεταφέρεται με οποιοδήποτε μέσον, αλλά ταυτόχρονα και ο ίδιος να νιώθει την πνευματική του περιουσία προστατευμένη και, ειδικά στις μέρες μας, τα συγγραφικά του δικαιώματα άθικτα.

Εάν κάποιος είναι εξοικειωμένος με το να διαβάζει ένα βιβλίο ηλεκτρονικά, προσωπικά δεν έχω κανένα πρόβλημα, όσο κι αν το «παραδοσιακό» βιβλίο μου είναι πιο οικείο. Ακόμα και αν η σχέση μου με την τεχνολογία είναι πάρα πολύ καλή, η ανάγνωση ενός κείμενου άνω των 6-7 σελίδων ηλεκτρονικά μου είναι κουραστική.

Φυσικά, οι νεότερες εκδόσεις των εργαλείων ανάγνωσης δημιουργούν ένα πολύ φιλικότερο περιβάλλον. Αυτό που κατά τη γνώμη μου έχει μεγαλύτερη σημασία, είναι το πεδίο που ανοίγει η εξέλιξη αυτή για νέους πειραματισμούς στην αφήγηση. Το ηλεκτρονικό βιβλίο μπορεί να βρει «ένα γήπεδο να παίξει» δημιουργικά και καινοτόμα, όταν οι αφηγήσεις που θα προκύψουν θα σχετίζονται και με την ίδια την τεχνολογία που τις φιλοξενεί. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει νέες φόρμες και τρόπους έκφρασης.

NetWeek: Πώς αξιολογείτε τις διευρυμένες δυνατότητες για ψηφιακό self-publishing μέσα από πλατφόρμες όπως το Smashwords. Πρόκειται για μια «δημοκρατία» της ελεύθερης έκφρασης ή για μια συνθήκη που θα δυσκολέψει τη διαδικασία εντοπισμού των πραγματικά καλών έργων;

Αλέξης Σταμάτης: Στη σύγχρονη εποχή της επικοινωνίας, δεν μπορεί να υπάρχουν φίλτρα η μηχανισμοί αξιολόγησης για το τι θα βγει προς τα έξω και τι όχι. Αυτή είναι και η δημοκρατία του internet. Ο καθένας πρέπει να έχει το δικαίωμα να εκφράζεται. Ο πληθωρισμός είναι αναπόφευκτος, αλλά ένα καλό έργο θα βρει πάντα τον τρόπο να ξεχωρίσει.