"Μελίσσια" του Αλέξη Σταμάτη, στο Εθνικό Θέατρο, 9 Μαίου

Την Τετάρτη 9 Μαίου στις 6μμ, στην ΑΙΘΟΥΣΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ του ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ στα πλαίσια των «Αναγνώσεων». θα παρουσιαστεί το θεατρικό εργο του Αλέξη Σταμάτη "ΜΕΛΙΣΣΙΑ". Παιζουν: Μπέττυ Αρβανίτη, Νίκος Αρβανίτης, Μαρία Κεχαγιόγλου, Στάθης Μαντζώρος. Δανάη Παπουτσή, Νϊκος Χατζόπουλος. Σκηνοθεσία: Ελένη Μποζά.

Οι "Αναγνωσεις" ένας από τους πιο επιτυχημένους θεσμούς των τελευταίων χρόνων, συνεχίζει να δίνουν έμφαση στην ελληνική δραματουργί, Την επιμέλεια έχει η θεατρολόγος Σίσσυ Παπαθανασίου.

Ώρα έναρξης: 18.00, Τιμή εισιτηρίου: 5 € Πληροφορίες/εισιτήρια στα ταμεία του Εθνικού Θεάτρου, 210 5288170-1, 210 5288173

Αρχαία Αγορά σε «Συνεργείο» Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Απο την Ελευθροτυπία
Αρχαία Αγορά σε «Συνεργείο»
Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Πέντε συγγραφείς. Πέντε σκηνοθέτες. Και έξι ηθοποιοί. Το αποτέλεσμα; Η «Εξοδος». Εξοδος... κινδύνου; Θα μπορούσε να είναι τέτοια. Αν και το ακριβέστερο θα ήταν αδι-έξοδος ή, σωστότερα, Αδη-έξοδος.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Αλέξης Σταμάτης, Δημήτρης Γκενεράλης και Μισέλ Φάις, οι τέσσερις από τους πέντε συγγραφείς των θεατρικών κειμένων της «Εξόδου» Βαγγέλης Ραπτόπουλος, Αλέξης Σταμάτης, Δημήτρης Γκενεράλης και Μισέλ Φάις, οι τέσσερις από τους πέντε συγγραφείς των θεατρικών κειμένων της «Εξόδου» Τελικά, από τον τίτλο του φιλόδοξου συλλογικού θεατρικού εγχειρήματος, που από τις 29 του μήνα θα εκτυλίσσεται στο θέατρο «Συνεργείο», έμεινε «γυμνή» η «Εξοδος».

Πολυσήμαντη ούτως ή άλλως λέξη, που πραγματώνεται χάρη στην «επιστράτευση» των Δημήτρη Γκενεράλη, Βαγγέλη Ραπτόπουλου, Σάκη Σερέφα, Αλέξη Σταμάτη και Μισέλ Φάις. Τα κείμενα που, με αφετηρία την αρχαία τραγωδία, συνέθεσαν ειδικά για το project του «Συνεργείου», τα σκηνοθετούν οι Γιολάντα Μαρκοπούλου, Λίλυ Μελεμέ, Δημήτρης Μπίτος, Ελένη Μποζά και Αρης Τρουπάκης, με τους ηθοποιούς Μαρία Αιγινήτου, Ειρήνη Δράκου, Δέσποινα Κούρτη, Αννα Κουτσαφτίκη, Σπύρο Τσεκούρα και Χάρη Χαραλάμπους.

«Βρισκόμαστε σε ένα περίεργο, τεράστιο αδιέξοδο σήμερα. Αδη-έξοδο. Αυτό ακριβώς αποτυπώνεται και στα 5 κείμενα που ζητήσαμε να γραφούν. Εμείς με τις παραστάσεις τούς προτείνουμε μια έξοδο», υποστηρίζει η Γ. Μαρκοπούλου.

Παρ' όλο που οι συγγραφείς «στρατολογήθηκαν» για να «ανασύρουν θησαυρούς της αρχαίας τραγωδίας», μέσα από την αντιπαράθεση ιδιωτικού και δημόσιου λόγου, τελικά οι αναφορές στο τραγικό είναι έμμεσες. Οι συγγραφείς παρήγαγαν ένα αιχμηρό μίγμα σύγχρονων δραματικών, ανθρώπινων στιγμών, που μιλάνε ευθέως για τη σημερινή συγκυρία. «Το υλικό που πήραμε στα χέρια μας είναι σύγχρονα ελληνικά έργα», τονίζει η Γ. Μαρκοπούλου. Ωστόσο, ένας σύγχρονος Χορός, η έκφανση της συλλογικότητας και του δημόσιου λόγου-χώρου, διατρέχει και τις πέντε 20λεπτες παραστάσεις (τη μουσική επιμελούνται οι «Παράξενες μέρες»).

Η μιας ώρας και 40 λεπτών «Εξοδος» θα ξεκινά νωρίτερα από την καθαυτή παράσταση. Ηδη από την είσοδο. Οι ηθοποιοί θα παραλαμβάνουν το κοινό για να το καθοδηγήσουν σε ένα λαβύρινθο σχεδιασμένο ειδικά από την Αλεξάνδρα Σιάφκου και τον Αριστοτέλη Καρανάνο. «Με την είσοδο στο "Συνεργείο" οι θεατές θα διαπιστώνουν ότι δεν είναι ένα ακόμα θέατρο», λέει η «ψυχή» του Γιολάντα Μαρκοπούλου.

Τα πέντε κείμενα, εκτός από τον κοινό τίτλο, ως προς το περιεχόμενο «δεν έχουν καμία σχέση», παραδέχεται η σκηνοθέτιδα. «Καλούμαστε παρ' όλ' αυτά να τα παρουσιάσουμε ως μια κοινή παράσταση. Αυτή είναι η πρόκληση». Το αβαντάζ είναι ότι οι περισσότεροι από τους σκηνοθέτες είχαν συνεργαστεί ξανά ομαδικά πέρσι στο σπονδυλωτό «Κόντρα στην Πρόοδο» του Σολέρ.

Ερινύες και πατροκτονίες

- Στο «Θάλαμο» του Αλέξη Σταμάτη, που ανέλαβε να σκηνοθετήσει η Γιολάντα Μαρκοπούλου, με τη Δέσποινα Κούρτη, τη Μαρία Αιγινήτου και τον Χάρη Χαραλάμπους, εφαλτήριο στάθηκε η διάκριση δύο κόσμων, που τελικά «οδήγησε σε μια κίνηση καθοδική, αναφορά σε ένα επέκεινα που δεν κατονομάζεται», όπως εξηγεί ο συγγραφέας. Τον κινούμενο θάλαμο χειρίζεται ένας επαγγελματίας οδηγός που «θα μπορούσε να είναι και ο ψυχοπομπός που καταβυθίζει ένα ζευγάρι σε έναν άγνωστο βυθό, που δεν ταυτίζεται απόλυτα με τον Αδη». Η σύζυγος εμφανίζεται ως ηθοποιός. Ο σύζυγος είναι ένα λούμπεν στοιχείο. «Επιδίδονται σε ένα παιχνίδι μεταμορφώσεων, όπου κανείς δεν είναι αυτό που... είναι. Το έργο εν τέλει είναι ένα σχόλιο πάνω στο υποδύεσθαι».

- Το μονόπρακτο του Σάκη Σερέφα «Ερινύα με τανάλια», που σκηνοθετεί ο Αρης Τρουπάκης, εκτυλίσεται σε ένα οδοντιατρείο με πρωταγωνιστές την οδοντίατρο (Μ. Αιγινήτου) και τον ασθενή της (Σπ. Τσεκούρα). Η πρώτη αντιπροσωπεύει την Ερινύα και ο πελάτης έναν κοινό θνητό, ο οποίος, όπως «όλοι μας είτε επινοεί Ερινύες είτε τις βρίσκει κατάφατσα». Το στόρι είναι απλό. Ενας άνθρωπος προσπαθεί να κερδίσει χρόνο πριν από την επώδυνη εξαγωγή του φρονιμίτη του, αφηγούμενος στην οδοντίατρό του μια ιστορία. «Η αφήγηση παραδόξως την εξοργίζει και αντιδρά εκδικητικά. Γίνεται, δηλαδή, Ερινύα. Στο σημείο αυτό αρχίζει ένα σαρκοβόρο παιχνίδι που θυμίζει τις "Ευμενίδες" του Αισχύλου», υποστηρίζει ο Σερέφας. Σε αντίθεση με τις «Ευμενίδες», δεν υπάρχουν εδώ αξίες σταθερές, «όλα είναι διαπραγματεύσιμα». Κάθαρση δεν υπάρχει. Υπάρχει ένα τεράστιο ερωτηματικό, όπως αυτό «με το οποίο λειτουργούν οι κοινωνίες σήμερα που οι αξίες τους είναι ρευστές».

- «Μυρμήγκια». Ο τίτλος του κειμένου του Βαγγέλη Ραπτόπουλου. Αινιγματικός; Κι ωστόσο συνομιλεί με την τραγωδία -παρ' όλο που ο συγγραφέας δηλώνει ξεκάθαρα «τραγωδία σήμερα δεν υφίσταται. Αναγκαστικά ζούμε δράματα». Τα εξόχως άγρια ζητήματα που θίγει είναι η αιμομιξία και η πατροκτονία. Πρόκειται για το μονόλογο μιας δασκάλας (Ειρήνη Δράκου), που ανατρέχει στα παιδικά της χρόνια. Τότε που ο πατέρας της τη βίαζε κι εκείνη τελικά τον σκοτώνει. Το φόνο τον προβάρει σε... μυρμήγκια.

Η ιστορία, που τη σκηνοθετεί ο Δημήτρης Μπίτος, βασίζεται σε ένα γνωστό διήγημα του συγγραφέα από τη συλλογή «Βαθύς και λυπημένος», που σύντομα ξανακυκλοφορεί. «Φυσικά έκανα μια αρκετά δραστική διασκευή. Η ηρωίδα στο διήγημα είναι κοριτσάκι στην εφηβεία. Στο θεατρικό είναι πια μεγάλη και αναμηρυκάζει όσα συνέβησαν», διευκρινίζει ο Ραπτόπουλος.

Στο κοίλον της TV

- Ο Δημήτρης Γκενεράλης στο μονόλογό του «Κυριακή πρωί» επιτυγχάνει τη σύνδεση με την τραγωδία μέσω του οιδιπόδειου συνδρόμου του πρωταγωνιστή του, ενός «σαλού κλοσάρ» (Σπύρος Τσεκούρας). Το κείμενο, που η σχέση του με την αρχαία τραγωδία σύμφωνα με το συγγραφέα είναι «ψυχαναλυτικά έμμεση», ανέλαβε η Ελένη Μποζά.

- Το μονόπρακτο του Μισέλ Φάις «Μετά τις τελευταίες μας λέξεις» αφορά «τον αέναο, τυφλό και ωμοφαγικό τσακωμό ενός ζευγαριού» σ' ένα τηλεοπτικό στούντιο. Η γυναίκα (Αννα Κουτσαφτίκη) δουλεύει περιστασιακά ως γυμνό μοντέλο στη Σχολή Καλών Τεχνών, ο άντρας (Χάρης Χαραλάμπους) φτιάχνει σταυρόλεξα. Ο χώρος της τηλεόρασης στο μονόπρακτο, που σκηνοθετεί η Λίλυ Μελεμέ, γίνεται ο χώρος μιας «άρρωστης» Αρχαίας Αγοράς, όπου «το ιδιωτικό και το δημόσιο αλληλοϋπονομεύονται και εναλλάσσονται σαν το παιχνίδι με τις μάσκες που συμβαίνει συνεχώς επί σκηνής». Κάποια στιγμή, στο πλαίσιο του τηλεοπτικού show, προβάλλεται ένα home video από πρώην ευτυχισμένα στιγμιότυπα του ζευγαριού, όπου ενσωματώνονται αρχαία θραύσματα από κείμενα σπαραγμού και φιλονικίας. Ολα καταλήγουν στην... έξοδο από το «κοίλο» της τηλεόρασης, μέσα από την «έφοδο της ζέουσας πραγματικότητας που κυκλώνει αμετάκλητα πρωταγωνιστές και θεατές».

Info «Συνεργείο»: Κολωνού 31, Μεταξουργείο. Ημέρες παραστάσεων: Πέμπτη - Κυριακή. Πληροφορίες - κρατήσεις: 6981-802544.

Συνέντευξη στην Athens Voice

Με τον Αλέξη Σταμάτη συναντηθήκαμε στο Φλοράλ για να μιλήσουμε για τα «Δακρυγόνα», το πρώτο του ολοκληρωμένο θεατρικό, που έχει ανέβει στο Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Άρη Τρουπάκη με τη Δανάη Παπουτσή και το Νίκο Αρβανίτη.

'Εχοντας ασχοληθεί με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου (ποίηση, πεζογραφία, δοκίμιο, διήγημα, παιδικό), ο Αλέξης Σταμάτης αποφάσισε να ασχοληθεί και με το θέατρο, «για μένα το δυσκολότερο είδος λόγου, όπου ένα διαφορετικά ειπωμένο" ναι" αλλάζει όλη τη ροή», όπως λέει και ο ίδιος. Τρελός σινεφίλ, πάντα θαύμαζε το θέατρο, πάντα όμως από απόσταση. «Το σινεμά το αισθανόμουν πιο οικείο», μου είπε.

Ακούγοντας τον τίτλο, ίσως κανείς περιμένει μια ιστορία για κουκουλοφόρους, όμως πρόκειται πιο πολύ για «Εξάρχεια της ψυχής». Τα Δακρυγόνα αφηγούνται τη συνάντηση μια νεαρής ζωγράφου και ενός πενηντάρη στο διαμέρισμά του στα Εξάρχεια. Μια συνάντηση γεμάτη συγκρούσεις και εντάσεις στο κέντρο μιας πόλης σε διαρκή αναταραχή, όπως και οι πρωταγωνιστές. «Ξέρουμε τι συμβαίνει έξω, αλλά αυτό δεν είναι το κεντρικό συμβάν του έργου, ο κόσμος έξω είναι σε αναταραχή, οι ψυχές ωστόσο είναι επίσης και αυτο μας ενδιαφέρει εδω».

Ενδιαφέρον είναι και το στήσιμο της παράστασης, όπου στο θεατή δημιουργείται η αίσθηση της συμμετοχής, ο κόσμος «μπαίνει μέσα στο διαμέρισμα». Η επιλογή των Εξαρχείων μόνο τυχαία δεν είναι, όπως και ο τίτλος της παράστασης, καθώς στο μικρό διαμέρισμα «η ζωή σκάει σα δακρυγόνο μπροστά στα μάτια σου και ξαφνικά αρχίζεις να βλέπεις πραγματικά».

Φυσικά δεν μπορούσα να μην τον ρωτήσω για την τωρινή περίοδο κρίσης και τι πιστεύει ότι θα αφήσει πίσω της. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όλοι, τη θεωρεί μια περίοδο με πολύ ενδιαφέρον, ειδικά για τους ανθρώπους που έχουν «αντένες». «Η αφήγηση κάθε ζωής στιγματιζεται από το τι κάνουμε όταν βρισκόμαστε σε περίοδο κρίσης. Όλες οι ιστορίες αφορούν ήρωες που αντιδρούν σε μια κατάσταση κρίσης, εκεί όπου και φαίνεται ο πραγματικός τους χαρακτήρας. Συνήθως περιφέρουμε την πραγματικότητά μας σε μια κατάσταση ημιληθαργική την οποία και ελέγχουμε. Εκεί που φαίνεται ποιοι πραγματικά είμαστε είναι όταν τα πράγματα αλλάζουν και το δακρυγόνο-κρίση μας σκάει καταπρόσωπο».

Όσον αφορά στο θέατρο, φέροντας ως παράδειγμα την Αργεντινή, όπου στο αποκορύφωμα της κρίσης οι θεατρικές ομάδες διπλασιάστηκαν, αναμένει και εδώ την άνθηση της τέχνης των νέων κυρίως ανθρώπων. Βλέπει πολύ θετικά τις νέες ομάδες που έχουν δημιουργηθεί, όχι μόνο σε καλλιτεχνικό άλλα και σε κοινωνικό επίπεδο και την “ορίτζιναλ συλλογικότητα” που αναπτύσσεται. «Θα μείνει κάτι από αυτή την περίοδο σίγουρα» μου λέει με βεβαιότητα.

Συλλογικότητα την οποία, για να γυρίσουμε στα Δακρυγόνα, βίωσε και ο ίδιος, από τη συγγραφή του έργου με την πολύτιμη βοήθεια του σκηνοθέτη, ως τη συμμετοχή του ιδίου στην παραγωγή και τις πρόβες. Πως είναι να βλέπει το κείμενό του να ζωντανεύει στη σκηνή; "Τρομακτικό στην αρχή, τρομακτικά ενδιαφέρον στη συνέχεια". Πιστεύει ότι το έργο ανήκει στους ηθοποιούς, οι οποίοι με την καθοδήγηση του σκηνοθέτη τους οδηγούνται στο να γεννήσουν πράγματα επί σκηνής, ζωντανεύοντας έναν κόσμο που αρχικά υπήρχε μόνο στο μυαλό του συγγραφέα.

Πρόκειται λοιπόν για μια επιστροφή στις ρίζες; (Ίσως. Ίσως πάλι να πρόκειται περισσότερο για μια πτώση με αλεξίπτωτο. «Ο Παύλος Μάτεσις έχει πει κάτι πολύ ωραίο. Έχοντας ξεκινήσει από το θέατρο, δήλωσε ότι στην πεζογραφία είναι αλεξιπτωτιστής. Εγώ νιώθω το αντίστροφο, ένας αλεξιπτωτιστής από την πεζογραφία προς το θέατρο.»

Γιάννα Σαββούρα

Ένα κειμενο του Γιώργου Γλυκοφρύδη για τα "Δακρυγόνα"

το Θέατρο στην οδό Κεφαλληνίας αργήσαμε να φτάσουμε γύρω στα 9 λεπτά. Πρώτον γιατί έβρεχε καταρρακτωδώς κι ακόμη παραπάνω, και δεύτερον γιατί τους γύρους στην Κυψέλη δεν τους αποφύγαμε. Ευτυχώς υπάρχει parking σχεδόν δίπλα οπότε ξενοιάζεις. Μπήκαμε τελευταίοι σ' ένα θέατρο κατάμεστο εκεί που νομίζαμε ότι το κοινό με τέτοια νεροποντή θα ήμασταν μόνο οι δυο μας.

Η παράσταση ξεκίνησε ένα λεπτό μετά που καθίσαμε.

Από εκείνη τη στιγμή μέχρι που έβγαλα το μπουφάν μου, δηλαδή αρκετά μετά το πρώτο σβήσιμο των φώτων για "αλλαγή σκηνικού", πρέπει να είχε περάσει ένα μισάωρο και βάλε. Εκεί πρόλαβα να σκεφτώ ότι βλέπω ένα σοβαρότατο page turner όπως θα λέγαμε αν ήταν βιβλίο. Ένα breath taking movie αν ήταν κινηματογραφική ταινία. Ένα "αν του πέσει η παντόφλα του θεατή να μην σκύψει να την σηκώσει" αν ήταν τηλεταινία. Αλλά ήταν θεατρική παράσταση με μόνο δύο ηθοποιούς όπου μέχρι στιγμής το έργο εξελισσόταν στο σαλόνι ενός μικρού σπιτιού στα Εξάρχεια. Χωρίς καθόλου effect. Χωρίς άλλους φωτισμούς πέραν των φωτιστικών του ίδιου του σκηνικού. Δηλαδή του σπιτιού. Τρία πορτατίφ. Όχι σκοτάδια όμως. Φως κανονικό. Πιθανόν να υπήρχαν προβολείς. Εγώ δεν τους κατάλαβα είτε γιατί δεν τους είδα είτε γιατί το ίδιο το έργο μου τράβαγε την προσοχή από το οτιδήποτε άλλο. Χωρίς καθόλου μουσική ως επένδυση. Μόνο το mp3 του κινητού της Έλλης (Δανάη Παπουτσή) που την καλούσε η μητέρα της ακουγόταν αλλά αυτό μουσική επένδυση δεν είναι. Είναι δραματουργικό εργαλείο του έργου.

Αυτά τα παραπάνω από μόνα τους αρκούν για να καταλάβεις ότι βλέπεις κάτι τόσο δουλεμένο που σε αφοπλίζει.

Δεν θα σας πω την "υπόθεση". Η "υπόθεση" θα ξετυλιχτεί μόνη της κι επειδή έχει σημαντικά στοιχεία αγωνίας συν κάποιες ανατροπές δεν θέλω να σας την πω. Θα πω μόνο κάποια καταπληκτικά:

Η Δανάη είναι στο 100% η 25χρονη Έλλη που ερμηνεύει και είναι τόσο καλή που το θέατρο χάνεται. Δεν είναι ηθοποιός εκεί που παίζει λέγοντας τα λόγια του. Είναι η Έλλη (πιθανόν φοιτήτρια) που η ζωγραφική είναι η τέχνη της και που τρέχει σε διαδηλώσεις από το πρωί ως το βράδυ και που την πρήζει η μάνα της και που της έσκασε, (της έσκασε; δεν θα σας πω την "υπόθεση" είπα), ένας απίστευτος μεσήλικας, ο Μάνος (Νίκος Αρβανίτης), που έχει αρχίσει να την συνταράζει βαθύτατα.

Ο Μάνος, κυρίως στο "πρώτο" μέρος του έργου, τακτοποιεί το σπίτι του αδιάκοπα "αλλάζοντας" ταυτόχρονα το σκηνικό προσπαθώντας να τακτοποιήσει και την ζωή του. Ανεβοκατεβαίνει σκάλες μεταφέροντας πράγματα από εδώ κι από 'κει, (κυρίως ντάνες βιβλίων), και πηγαινοέρχεται ακόμη και ανάμεσα στο κοινό για να βάλει μια τάξη σε ότι του συμβαίνει. Για να βάλει μια τάξη ακόμη και στον χωροχρόνο. Και είναι τόσο απασχολημένος με αυτό, που η Έλλη, με την απαράμιλλη εφηβεία της και την μοναδική γυναικεία ομορφιά της, το μόνο που έχει καταφέρει είναι να προσθέσει μία γιγάντια αμηχανία στην ήδη χαοτική συμπεριφορά του. (Αλλά βέβαια ο λόγος δεν είναι μόνον αυτός.) Για τον Νίκο τον Αρβανίτη θέλω να πω μόνο πως η ερμηνεία που είδα ήταν εκπληκτική. Με το βάρος που έπρεπε να έχει.

Η ώρα περνά και το έργο εξελίσσεται και οι διάλογοι και η δράση (ναι η δράση) μεταξύ δύο ανθρώπων σε ένα (ένα!) δωμάτιο είναι τόσο πυκνά, που πρώτον εγώ εδώ τώρα πασχίζω να μην μιλήσω για την "υπόθεση", και δεύτερον αν κάποια στιγμή μετακινήσεις τυχαία κάποιο μέλος του σώματός σου διαπιστώνεις πως είναι πιασμένο και μουδιασμένο από την ακινησία. Τέτοια thrilling συμπτώματα έχω να ζήσω από παλιές καλές αμερικανικές (κυρίως) κινηματογραφικές παραγωγές σε σκηνοθεσία Carpenter ας πούμε.

Οι τρεις σημαντικότερες αρετές στη δραματουργία, στην αφήγηση, και στην ερμηνεία, έχουν επιτευχθεί στο 100%: Ο σκηνοθέτης δεν φαίνεται, ο συγγραφέας δεν φαίνεται, οι ηθοποιοί δεν φαίνονται. Βγαίνεις από το θέατρο, κι αν τυχαία σε πάρει κάποιος φίλος τηλέφωνο εκείνη τη στιγμή, μπορείς κάλλιστα να ξεκινήσεις να του αφηγείσαι ένα θεατρικό έργο λέγοντας "Καλά... δε φαντάζεσαι τι συνέβη σε μια τύπισσα..." Αργότερα, προχωρώντας την αφήγησή σου, στον λόγο επάνω, στην λεκτική εξωτερίκευση να το πω με όρους ανάλυσης, αρχίζεις και βαθαίνεις. Όχι γιατί θες να βαθύνεις και να αναλύσεις, αλλά γιατί αλλιώς δεν θα μπορείς να περιγράψεις γιατί το ένα και γιατί το άλλο όσων αφηγείσαι. Αρχίζεις και αναλύεις τις συμπεριφορές, τα ξεσπάσματα, την εκπληκτική σχέση, κι ακόμη πιο κάτω. Αυτό είναι σημαντικότατο για ένα έργο. Το να είναι σαν μπάμπουσκες οι ήρωες. Όσο βγάζεις τόσο φτάνεις στην ψυχή. Κι είσαι ελεύθερος να βγάλεις όσο θέλεις εσύ. Μέχρι όσο σου αρέσει. Αλλά αυτή την δυνατότητα στην έχει δώσει ο συγγραφέας. Μαεστρία θέλει αυτό, και βέβαια... πάρα πολύ δουλειά. Που στο τέλος ανταμείβεται. Στο τέλος, πιθανόν να διευκρινίσεις πως επρόκειτο για θεατρικό έργο. Πως ήσουν στο θέατρο.

Τίποτε από ότι συμβαίνει τις δύο ώρες (δύο λεπτά; ναι τόσο γρήγορα πέρασε τουλάχιστον για εμένα) δεν είναι "ετσιθελικό" ούτε για πλάκα. Κι αυτό το αντιλαμβάνεσαι αργότερα. Όταν και αν τυχόν αναρωτηθείς πώς το ένα ή πώς το άλλο.

Εν κατακλείδι: Δεν είμαι οπαδός του Αλέξη Σταμάτη. (Και δεν γράφω κριτικές... γράφω για ότι με πιάσει και δεν με αφήσει να πάρω ανάσα...) Υπάρχουν βιβλία του που τα έχω αφήσει στη μέση. Την "Αμερικανική Φούγκα", όμως, την ροκάνισα. Και άλλα δύο μου άρεσαν πολύ. Θεατρικό του δεν είχα δει ποτέ. Τα "Δακρυγόνα", όμως, όπως διαβάσατε, τα κατάπια στην κυριολεξία. Εκπληκτικά.

Γιώργος Γλυκοφρύδης

Μολότωφ Εσωτερικού Χώρου

Αρθρο της Ι.Κλεφτόγιαννη στην "Ε"


Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ «ΔΑΚΡΥΓΟΝΑ» ΣΤΗ Β' ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Μολότοφ εσωτερικού χώρου

Η αλήθεια είναι ότι ο Αλέξης Σταμάτης φλερτάρει με το... προφανές. Το νέο όμως θεατρικό έργο του, «Δακρυγόνα», που παρουσιάζεται στη Β'Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας, σε σκηνοθεσία Αλέξη Τρουπάκη, παρ' ότι εκτυλίσσεται στις γειτονιές των Εξαρχείων και από τον τίτλο του και μόνο παραπέμπει σε βίαια επεισόδια και στην καταστολή τους, «δεν είναι ένα έργο για το Δεκέμβρη, τα ΜΑΤ και τους κουκουλοφόρους», όπως ξεκαθαρίζει.

Η Δανάη Παπουτσή, η νεαρή ζωγράφος, και ο Νίκος Αρβανίτης, ο μεσήλικας μαθηματικός των «Δακρυγόνων» Η Δανάη Παπουτσή, η νεαρή ζωγράφος, και ο Νίκος Αρβανίτης, ο μεσήλικας μαθηματικός των «Δακρυγόνων» Μονολότι η δράση εκτυλίσσεται σε ένα διαμέρισμα των Εξαρχείων, με «φόντο» την εκρηκτική συνύπαρξη δακρυγόνων και μολότοφ, ο Σταμάτης κάνει focus στην εξίσου εκρηκτική συνάντηση ενός μεσήλικα μαθηματικού (Νίκος Αρβανίτης), «ο οποίος τα τελευταία χρόνια ζει εγκλωβισμένος στους τέσσερις τοίχους», και μιας νεαρής ζωγράφου (Δανάη Παπουτσή), «που ζει την εποχή της με όλες τις αντιφάσεις της». Επέλεξε «μέσα από ειδικές συνθήκες» να περιγράψει μια συνάντηση κατά την οποία «το παρελθόν αλλά και ο "έξω κόσμος" εισβάλλουν θραυσματικά ανατρέποντας όλες τις ισορροπίες».

«Τα "Δακρυγόνα" είναι ένα έργο για δύο ανθρώπους που πάσχουν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ενα έργο για εκείνο το φοβερό πράγμα, την καθημερινότητα, που κάποια στιγμή εκρήγνυται μπροστά σου σαν... δακρυγόνο κι όλα ξαφνικά αλλάζουν. Εδώ δεν έχει πια πολυτέλειες, δεν έχει κώδικες, έχει μόνο ζωή και αλήθεια» τονίζει με έμφαση ο συγγραφέας.

Δακρυγόνα για τον Αλέξη Σταμάτη είναι «όλα τα γεγονότα που γεννούν δάκρυα». «Μπορεί στην περιοχή των Εξαρχείων να "παίζονται" ή να έχουν παιχτεί "άγρια συμβάντα", ωστόσο εκείνο που ενδιαφέρει εδώ», προσθέτει, «είναι το τι παίζεται στις ψυχές δύο ανθρώπων, που θα μπορούσε να είναι ο καθένας από μας. Με ενδιέφεραν όσα μπορούν να συμβούν μέσα σε τέσσερις τοίχους και πιθανότατα είναι εξίσου "άγρια" με όσα συμβαίνουν και στο δρόμο».

Ο Αλέξης Σταμάτης ξαναδοκιμάζεται στη θεατρική γραφή μέσα από ένα «μη κείμενο», όπως θέλει να χαρακτηρίζει τα «Δακρυγόνα». «Οταν ο συγγραφέας προέρχεται από τη λογοτεχνία, πρέπει να ξεπεράσει πολλά» παραδέχεται. «Να αφήσει στην άκρη ένα σωρό εργαλεία που του είναι εντελώς άχρηστα -να μην πω επικίνδυνα- για τη δημιουργία μιας παράστασης. Το θέατρο είναι πράξεις και συμβάντα, που μέσα από συγκρούσεις αλλάζουν τις συνθήκες και προχωρούν την ιστορία. Δεν μπορείς παρά να γράψεις από "μέσα" προς τα "έξω"».

Εχοντας μετάσχει στην παράσταση από την πρώτη γραφή ώς και την τελική πρόβα σαν απλός εργάτης της σκηνής, ξαναδουλεύοντας μάλιστα μέχρι εξαντλήσεως το κείμενο μαζί με το σκηνοθέτη Αρη Τρουπάκη, ο Αλ. Σταμάτης κατέληξε στο βασικό συμπέρασμα: «Το θεάτρο μας θεραπεύει από τον εαυτό μας. Το θέατρο και η σχέση με τους ανθρώπους του σε βοηθάει στη λήθη του εαυτού σου. Αυτό κι αν είναι στις μέρες μας, περισσότερο από ποτέ, επιτακτικό».
ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ

Πολιτισμός: ανάγκη για ευέλικτες λύσεις

Οι μέρες για τον πολιτισμό είναι δύσκολες. Όταν υπάρχει κρίση, η ανάγκη για έκφραση πολλαπλασιάζεται, ειδικά από τους νέους ανθρώπους, οι οποίοι, αν ήταν μια φορά αποκλεισμένοι από το «σύστημα», πλέον βλέπουν τις προοπτικές τους να μειώνονται δραματικά. Κάθε κρίση ωστόσο χρειάζεται «ευρεσιτεχνίες» και ευέλικτες λύσεις για να πάνε τα πράγματα μπροστά. Ιδού λοιπόν που για μια φορά η πολιτεία μας ξαφνιάζει ευχάριστα.O Παύλος Γερουλάνος πήρε πρόσφατα μια πολύ σωστή πρωτοβουλία η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως οδηγός και για τον ιδιωτικό τομέα. Με απόφαση του ΥΠΠΟΤ παραχωρούνται ως «εναλλακτική» μορφή επιχορήγησης αίθουσες του Ολυμπιακού Κλειστού Γυμναστηρίου Φαλήρου (Τae Kwon Do), ώστε να κάνουν τις πρόβες τους άστεγες ομάδες χορού και θεάτρου.
Φυσικά κάτι τέτοιο δεν λύνει το συνολικό πρόβλημα για ομάδες που είτε φυτοζωούν, είτε βρίσκουν πρόχειρες εκ των ενόντων λύσεις για τις πρόβες και τις παραστάσεις τους. Θα μπορούσε λοιπόν το μέτρο αυτό να επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα. Στην Αθήνα υπάρχει ένας ικανός αριθμός ιδιωτικών θεάτρων τα οποία φυσικά δεν λειτουργούν ολόκληρη τη σαιζόν. Στα νεκρά αυτά διαστήματα θα μπορούσαν οι υπεύθυνοι να παραχωρούν τους χώρους αυτούς στις άστεγες ομάδες είτε για πρόβες είτε για παραστάσεις (με την ταυτόχρονη ανάληψη των λειτουργικών εξόδων από τους ίδιους τους φιλοξενούμενους), δίνοντας έτσι το παράδειγμα μιας συλλογικότητας στην πράξη. Επιπρόσθετα θα μπορούσε αυτή η κίνηση να μετρά ως ένα επιπλέον μπόνους για την επιχορήγηση των ίδιων των θεάτρων μέσα από τη νέα διαδικασία του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων.
Σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς οι άνθρωποι της τέχνης οφείλουν να γίνουν πιο γενναιόδωροι, πιο ανοιχτοί και να επενδύσουν στο μόνο κεφαλαίο που μας απόμεινε. Το μέλλον και τους νέους.

Το Ίχνος

Το "Ιχνος" τον Οκτωβριο στο Θεατρο της Οδου Κεφαλληνίας

Οι γουιχαιστές της Επιδαύρου

Είναι μόδα; Είναι αρνητική κριτική ως προς μια καλλιτεχνική πρόταση, είναι συντηρητικό αντανακλαστικό ως προς μια διαφορετική ανάγνωση ενός κλασικού έργου, ή –το χειρότερο-, είναι ένδειξη εθνικισμού και ρατσισμού απέναντι σε έναν σκηνοθέτη που τυχαίνει να μην είναι Έλληνας, και «τολμά» να «πειράζει» τα ιερά και όσια, τα τιμαλφή του αρχαίου μας θεάτρου; Όπως και να χει, τα γιουχαΐσματα που εισέπραξαν οι «Πέρσες» (η οι «Περσίδες») του Ντίμιτερ Γκότσεφ κατά τη διάρκεια της παράστασης είναι ένα δείγμα της «ποδοσφαιροποίησης» της Επιδαύρου.
Σε όσους υποστηρίζουν ότι οι αντιδράσεις αυτές είναι μέρος της παράδοσης του θεάτρου (την αρχαία εποχή πετούσαν μέχρι και ζαρζαβατικά), έχουμε να τους απαντήσουμε ότι πρώτον έχουν περάσει κάποια χρόνια από τότε και ότι μοιάζει εντελώς άκομψο και αγενές να αποδοκιμάζεις έντονα μια παράσταση από τα πρώτα δέκα λεπτά, όταν ακόμα δεν έχεις δει το που το πάει ο σκηνοθέτης. Θα μου πείτε πως μπορεί να εκφράσει τη δυσφορία του ένας θεατής; Η απάντηση (και κάτι τέτοιο έγινε και στην συγκεκριμένη παράσταση), είναι να σηκωθεί να φύγει, κι αυτό με έναν κόσμιο τρόπο. Ή, εναλλακτικά, να περιμένει ως το τέλος και να εκφράσει τη δυσαρέσκεια του έστω και σφυρίζοντας (Εδώ είχαμε το τραγελαφικό: αποθεωθήκαν οι Έλληνες «παίκτες», γιουχαΐστηκε ο ξένος «προπονητής»).
Φαίνεται πως έχει δημιουργηθεί μια νεα γενιά Επιδαυριστών. Είχαμε τους εκδρομείς, είχαμε τους φιλοτέχνους, είχαμε τους κοσμικούς, πρέπει πλέον να αποδεχτούμε και τη νεα φυλή των «γιουχαϊστών», οι οποίοι οσμίζονται που έχει «ψωμί» (εστιάζοντας βέβαια σε αλλοδαπούς σκηνοθέτες) και σπεύδουν.
Ευτυχώς το θέατρο είναι αλλού.

δημοσιευτηκε στο Εθνος

Συντεντευξη στην "Ημερησία"

Συνέντευξη στην Τέα Βασιλειάδου

Για την εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ του Σαββατοκύριακου, 7 Φεβρουαρίου 2009

Αλέξης Σταμάτης : «Το μυθιστόρημα είναι μια ιστορία με λέξεις. Το θέατρο, μια ζωντανή ιστορία»

Τον γνωρίσαμε με τον «Έβδομο Ελέφαντα» και τον αγαπήσαμε με το « Μπαρ Φλωμπέρ», την «Αμερικανική Φούγκα», τη «Βίλα Κομπρέ» αλλά και με την ποιητική του συλλογή «Αρχιτεκτονική Εσωτερικών Χώρων». Στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας, το 2003, έκανε την πρώτη του θεατρική «εμφάνιση» με τον μονόλογο «Η τελευταία Μάρθα». Τώρα ανεβάζει στο Θέατρο Χώρα την παράσταση «Γένεση» με δύο μονόπρακτα του, «Το παιδί για τα Θελήματα» και τον «Καθρέφτη» σε σκηνοθεσία Αύρας Σιδηροπούλου και με πρωταγωνιστές τον Χρήστο Στέργιογλου και τη Ρηνιώ Κυριαζή. Ο Αλέξης Σταμάτης αγαπάει της πτήσεις και αναζητάει διαρκώς το ερέθισμα για νέα ταξίδια χωρίς όρια. Ένας αρχιτέκτονας που σπούδασε και σινεμά. Ένας ποιητής που γράφει εξαιρετικά μυθιστορήματα. Ένα παιδί του θεάτρου που έκανε την «επανάσταση» του και τώρα επιστρέφει στα οικεία μέρη…


- Τι σε έκανε να στραφείς στο θέατρο. Τι σε συνδέει και σε παρακινεί στο … σανίδι;
- Γεγονός είναι πως έχω μεγαλώσει μέσα στο θέατρο, επειδή η μητέρα μου είναι ηθοποιός. Έτσι δεν είναι περίεργο που επιστρέφω. Το περίεργο είναι το αντίθετο: Πως αποφάσισα να γίνω συγγραφέας και πώς τόσα χρόνια δεν είχα βγει στο θέατρο; Το θέατρο ήταν το προφανές.
- Σύμφωνα με το βιογραφικό σου, τίποτα στη ζωή σου δεν μοιάζει να είναι προφανές. Έχεις κάνει εντυπωσιακά άλματα τόσο στις σπουδές σου όσο και σε άλλες επιλογές σου. Αγαπάς τα άλματα…
- Ναι, μου αρέσει η πτήση. Έστω και στις επιλογές. Έτσι κάποια στιγμή, μετά από … δοκιμές ασχολήθηκα με τη συγγραφή. Αρχικά με την ποίηση, αργότερα με την πεζογραφία έχοντας γράψει και κάποιους στίχους για όπερα αλλά και διηγήματα και κινηματογραφικό σενάριο. Την περίοδο της πολιτιστικής Ολυμπιάδας συμμετείχα με ένα μονόπρακτο.
- Τι σε γοητεύει στο θέατρο;
- Ένα πεζογράφος ουσιαστικά είναι ένας απομονωμένος άνθρωπος. Δεν έρχεται σε επαφή με κανέναν και φυσικά είναι απόλυτα υπεύθυνος για το αποτέλεσμα του υλικού του. Το θέατρο είναι μια συνεργατική υπόθεση. Εκτός τούτου είναι και θνησιγενές. Δηλαδή παίζεται ένα βράδυ κι όταν τελειώσει η παράσταση παύει να υπάρχει. Αυτό είναι κάτι μαγικό. Όλα είναι μαγικά στο θέατρο και με βάζουν σε έναν διαφορετικό κόσμο. Επί πλέον στο θέατρο ο συγγραφέας εγκαταλείπει το έργο του. Αυτό που έχω γράψει το έδωσα στη σκηνοθέτιδα και στους ηθοποιούς και τους είπα «κάντε το ό,τι θέλετε». Η αγωνία μου όταν πρωτοπήγα να δω πρόβες δεν περιγράφεται. Ό,τι είχα γράψει έπαιρνε σάρκα και οστά και μετουσιωνόταν σε σκηνική δράση.
- Άρα οι διαφορές ανάμεσα στην πεζογραφία και τη θεατρική γραφή πως μπορούνε να περιγραφούνε;
- Το μυθιστόρημα είναι μια ιστορία με λέξεις ενώ το θέατρο είναι μια ζωντανή ιστορία. Αντίστοιχα το σινεμά είναι μια ιστορία με εικόνες. Στο θέατρο ο λόγος είναι προφορικός κι αυτό δημιουργεί πολλές δυσκολίες. Έχοντας περάσει από όλα τα είδη του λόγου θεωρώ ότι το θέατρο είναι το δυσκολότερο είδος. Και σκεφθείτε ότι εγώ ακόμη βρίσκομαι στους μονολόγους, δεν έχω προχωρήσει σε ένα πλήρες θεατρικό έργο. Αυτό θα είναι το επόμενο βήμα. Θα προχωρήσω σιγά σιγά γιατί σέβομαι πολύ το θέατρο.
- Ας μιλήσουμε για τα παρόντα μονόπρακτα στο θέατρο Χώρα: «Το παιδί για τα θελήματα» και τον «Καθρέφτη». Όπως έχεις πει έχουν ένα κοινό προβληματισμό, τη σχέση του ανθρώπου με το παρελθόν και το μέλλον.
- Σε πρώτο επίπεδο είναι πολύ διαφορετικά μεταξύ τους. «Το Παιδί για τα
Θελήματα» πατά στον μύθο της ταινίας «Αποκάλυψη Τώρα» του Φράνσις
Φορντ Κόπολα, που με τη σειρά της βασίζεται στο βιβλίο του Τζόζεφ
Κόνραντ «Η Καρδιά του Σκότους». Είναι ένας μονόλογος για την
ανθρώπινη ψυχή που βασανίζεται στην αναζήτηση του απόλυτου. Μιλάει
για έναν Αμερικάνο στρατιωτικό, που ξαναγυρίζει στον τόπο του
«εγκλήματος», επαναλαμβάνοντας την παραβατική ζωή του ανθρώπου, που
το ίδιο το σύστημα τον οδήγησε να σκοτώσει στο παρελθόν. Στον
«Καθρέφτη», μία νέα μητέρα διαλογίζεται πάνω στην προσωπική της
μοναξιά. Με αφορμή τη ζωή που μόλις δημιούργησε, συνομιλεί με το
παιδί της και ταυτόχρονα καταδύεται σε έναν σχεδόν «αρχαίο» χώρο, στις
τεκτονικές πλάκες της ύπαρξης.
- Να γενικεύσουμε λίγο πάνω στο θέμα της σχέσης με το παρελθόν και το μέλλον. Ο άνθρωπος ορμάται από το παρελθόν για να φθάσει στο μέλλον. Ποια όμως είναι η σχέση του με το παρόν;
- Το σήμερα και το θέμα το χρόνου απασχολεί πολύ. Πολλές φορές έχουμε την αίσθηση ότι το σήμερα δεν υπάρχει. Ακόμη κι αυτό που τώρα είπαμε έχει γίνει ήδη παρελθόν. Δεν μπορούμε να παγώσουμε τη στιγμή, ούτε να την απομονώσουμε. Πάντα με ενδιέφερε αυτή η αλυσίδα που τραβάει το παρελθόν και πηγαίνει στο μέλλον και το πως θα αιχμαλωτίσουμε και θα απαθανατίσουμε τη στιγμή. Τι σημαίνει τελικά το παρόν, που είναι μια τρελή έννοια και μπορεί και να μην υπάρχει;
- Μπορεί ίσως να υπάρχει μόνον μέσα στην τέχνη; Μπορεί η τέχνη να παγώσει τη στιγμή, το τώρα;
- Αυτό είναι η τέχνη. Σου δίνει τη δυνατότητα να κρυσταλλώσεις μια κατάσταση, να δημιουργήσεις κάτι που δεν υπάρχει και να το κρατήσεις για πάντα. Στο θέατρο βέβαια δεν συμβαίνει αυτό. Στο θέατρο όπως και στη ζωή το τώρα δεν υπάρχει ουσιαστικά και η παράσταση πεθαίνει μόλις κλείσει η αυλαία. Αυτό καθιστά την τέχνη αυτή εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Για αυτό νιώθω για το θέατρο ανάμικτα αισθήματα: Φόβο και γοητεία μαζί.
- Ένας δημιουργός μέσα από το έργο του προσπαθεί να βιώσει την αιωνιότητα, να κρατήσει τη ζωή για πάντα;
- Οπωσδήποτε! Ποτέ δεν μου έφτανε ό,τι μου έλεγαν στο σχολείο ή στο σπίτι… Ποτέ δεν μου αρκούσε ό,τι ζούσα. Πάντα είχα μια τεράστια αντιδικία με την πραγματικότητα. Μέσα από την τέχνη βρήκα έναν τρόπο να διοχετεύω αυτή την αντιδικία και το αίσθημα του μη αρκετού.
- Αγαπάς το ακραίο, το μεταφυσικό, την υπερβολή. Αυτό εντάσσεται στα όσα είπες ή πιστεύεις ότι η ζωή είναι όσα ζούμε αλλά και όσα φανταζόμαστε, ή ονειρευόμαστε;
- Υπάρχει σίγουρα μια υπέρ-πραγματικότητα, που κυρίως μου δείχνει τι μπορώ να κάνω. Νομίζω, όμως, ότι ο κύκλος αυτών των έργων μου έκλεισε. Τα βιβλία που ετοιμάζω τώρα είναι εντελώς στον αντίποδα. Εντελώς ρεαλιστικά. Βέβαια όμως και μέσα στο ρεαλισμό υπάρχει η μεταφυσική της πραγματικότητας. Αυτό που λέμε ότι η πραγματικότητα ξεπερνάει τη φαντασία.
- Όταν γράφεις το ερέθισμα είναι ένα πραγματικό γεγονός, μια ιδέα ή τι άλλο;
- Μπορεί να είναι μια λέξη. Από τη λέξη αυτοανάφλεξη έγραψε ένα βιβλίο. Από ένα τίτλο «Το μπαρ Φλωμπέρ» έγραψα ένα βιβλίο. Η «Βίλα Κομπρέ» άρχισε με τη σκέψη να γράψω ένα βιβλίο για μία έννοια… Δεν υπάρχει συνταγή.
- Μπορεί να μην υπάρχει συνταγή όμως υπάρχει ένα σύνθημα που θα έγραφες στο προσωπικό σου πανό;
- «Όσο πλησιάζω το μέλλον απομακρύνεται»

Συνεντευξη στην Athens Voice

Το Θαύμα της Γένεσης
Ο Αλέξης Σταμάτης για τη νέα του θεατρική παράσταση

Της ΓΙΩΤΑΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ - 05.02.2009


Για δεύτερη φορά ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης ξεγλιστράει από το χώρο του μυθιστορήματος και της ποίησης και γράφει για το θέατρο. Τα δύο μονόπρακτά του «Παιδί για τα θελήματα» και «Καθρέφτης» ανεβαίνουν σε μία ενιαία παράσταση με τίτλο «Γένεση», όπου αντίστοιχα ο Χρίστος Στέργιογλου και η Ρηνιώ Κυριαζή ερμηνεύουν στιγμές από την αρχή και το τέλος της ανθρώπινης ζωής.

Πόσο διαφορετικό είναι για σας να γράφετε ένα θεατρικό έργο από ένα μυθιστόρημα;
Εντελώς διαφορετικό. Έχοντας ασχοληθεί με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου, μπορώ να πω ότι το θεατρικό είναι το δυσκολότερο. Αυτό έχει να κάνει με τη φύση του θεάτρου που είναι έωλο, όλα είναι στον «αέρα», ένα ταξίδι. Κάθε παράσταση είναι διαφορετική, ενώ το κοινό παρευρίσκεται τη στιγμή της γένεσης (αναγέννησης) του κειμένου. Και ο λόγος είναι προφορικός, όπως ακριβώς συμβαίνει στη ζωή. Αυτό το ζωντανό στοιχείο της πραγματικής εκτέλεσης της δράσης διαφοροποιεί το θεατρικό από τον οποιοδήποτε άλλο λόγο. Το μυθιστόρημα είναι μια πιο ιδιωτική υπόθεση του δημιουργού του, μια αφήγηση την οποία ελέγχει 100%, μια ιστορία με λέξεις, ενώ το θέατρο είναι μια ζωντανή ιστορία.

Στο μονόπρακτο «Καθρέφτης» αναφέρεστε σε μία νέα μητέρα η οποία διαλογίζεται με τη βαθύτερη ύπαρξή της. Πιστεύετε ότι η γέννηση χαρίζει αυτή την εμπειρία σε μια γυναίκα;
Το έργο μιλάει για τη μετάδοση της ύπαρξης, μιας μοναδικής εμπειρίας, μέσω της οποίας η ύπαρξη του ανθρώπου «μεταφέρεται» σε ένα νέο. Η γυναίκα έχει αυτό το απίστευτο δώρο να γίνεται ανώτερη δύναμη, η οποία από μια επαφή, ένα σπινθήρα, δημιουργεί μια ολόκληρη ζωή.

Για να γράψετε το «Παιδί για τα θελήματα» διάβασα πως σας ενέπνευσε η ταινία του Κόπολα «Αποκάλυψη τώρα»…
Ναι, με την ταινία αυτή, όπως και με το βιβλίο του Κόνραντ «Καρδιά του σκότους» από το όποιο αντλεί, έχω μια μακρά ιστορία. Την είδα στα 19 μου κι αμέσως διάβασα το βιβλίο. Μαγεύτηκα και με τα δύο και τα κουβαλώ από τότε ως εικόνα και μύθο. Πάντα αναρωτιόμουν τι θα έκανε ο Ουίλαρντ αν γυρνούσε στην Αμερική. Στο «Παιδί» λοιπόν γράφω ακριβώς αυτή την ιστορία, αναφερόμενος ταυτόχρονα στις μνήμες των δύο βασικών ηρώων όπως αναδύονται μέσα από την ταινία.

Διαλέξατε ένα «βιβλικό» τίτλο για να ενώσετε τα δύο έργα σας…
Αφορμή ήταν ένα μέιλ που μου έστειλε η σκηνοθέτιδά της, η Αύρα Σιδηροπούλου. Είχε διαβάσει υπό μορφή διηγήματος τον «Καθρέφτη», το κείμενό μου για μια γυναίκα που είχε μόλις γεννήσει όπως είχε συμβεί και στην ίδια, και ένιωσε μια ταύτιση με το κείμενο. Μια και η αφορμή της παράστασης ήταν μια γέννα και η σχέση γονέα παιδιού παίζει ρόλο και στο «Παιδί για τα θελήματα», σκέφτηκα πως η «Γένεση» την αντιπροσωπεύει. Πώς λειτουργούν οι δύο ιστορίες σας μαζί; Συμπληρώνουν η μία την άλλη, κινούμενες στους αντιθετικούς άξονες του «καλού» και του «κακού», της γέννησης και του θανάτου. Ένας άντρας στη δύση της ζωής του και μια νέα γυναίκα που δημιουργεί ζωή συνομιλούν με τις σκοτεινές πλευρές τους, τα πάθη, τους φόβους και τις ελπίδες τους. Εντάσσονται σε έναν κοινό υπαρξιακό προβληματισμό.

Info Χώρα, Αμοργού 20, Κυψέλη, 210 8673.945. Τετ.-Παρ. 21.15, Κυρ. 21.30, € 18, 14. Πρεμιέρα 11/2.

Γένεση, δυο μονολογοι στο Θέατρο Χώρα

ΘΕΑΤΡΟ ΧΩΡΑ
Αμοργού 20, Κυψέλη
Τηλέφωνο : 210- 8673945


ΣΚΗΝΗ – ΜΙΚΡΗ ΧΩΡΑ

«ΓΕΝΕΣΗ»
του Αλέξη Σταμάτη


ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΕΝΗ ΠΡΕΜΙΕΡΑ : ΤΕΤΑΡΤΗ 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ


Το θέατρο ΧΩΡΑ παρουσιάζει τα δύο άπαιχτα μονόπρακτα του Αλέξη Σταμάτη, «Το Παιδί για τα Θελήματα» και «Καθρέφτης» υπό το γενικό τίτλο «ΓΕΝΕΣΗ» στη σκηνή ΜΙΚΡΗ ΧΩΡΑ, από την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου.

Η σκηνοθέτις Αύρα Σιδηροπούλου συνεργάζεται μ’ έναν Έλληνα συγγραφέα της νεότερης γενιάς, τον Αλέξη Σταμάτη. Στη σκηνή τους δύο ηθοποιοί τιμημένοι για την υποκριτική τους ποιότητα, ο Χρήστος Στέργιογλου («Το Παιδί για τα Θελήματα») και η Ρηνιώ Κυριαζή («Καθρέφτης»). Για δύο μόνο μήνες, στο Θέατρο Χώρα, μια συνεργασία που αποδεικνύει την εξέλιξη στα θεατρικά πράγματα της χώρας μας.

Tα δύο μονόπρακτα του Αλέξη Σταμάτη, «Το Παιδί για τα Θελήματα» και «Καθρέφτης» πραγματεύονται τη σχέση του ανθρώπου με το παρελθόν και το μέλλον, την ιστορία και το πεπρωμένο.
«Το Παιδί για τα Θελήματα», εμπνευσμένο από την ταινία του Φ. Κόπολα «Αποκάλυψη Τώρα» αποτελεί ένα ρέκβιεμ για την ανθρώπινη ψυχή, που βασανίζεται στην αναζήτηση του απόλυτου.
Στον «Καθρέφτη», μια νέα μητέρα διαλογίζεται πάνω στη δική της προσωπική μοναξιά, εφορμώντας από τη ζωή που μόλις δημιούργησε.
Μια νέα γυναίκα που δίνει ζωή, ένας άντρας στη δύση της δικής του ζωής, συνομιλούν με τις σκιές τους, τα πάθη τους, το φόβο και την ελπίδα. Είναι δύο ιστορίες που συμπληρώνουν η μία την άλλη, κινούμενες σε έναν αντιθετικό άξονα του «καλού» και του «κακού», της γέννησης και του θανάτου.


Σημείωμα σκηνοθέτη

Tα δύο μονόπρακτα του Αλέξη Σταμάτη, Το Παιδί για τα Θελήματα και Καθρέπτης εντάσσονται σε έναν κοινό υπαρξιακό προβληματισμό. Πραγματεύονται τη σχέση του ανθρώπου με το παρελθόν και το μέλλον, την ιστορία και το πεπρωμένο. Είναι δύο ιστορίες που συμπληρώνουν η μία την άλλη, κινούμενες στους αντιθετικούς άξονες του «καλού» και του «κακού», της γέννησης και του θανάτου. Ένας άντρας στη δύση της ζωής του και μια νέα γυναίκα που δημιουργεί ζωή, συνομιλούν με τις σκοτεινές πλευρές τους, τα πάθη, τους φόβους και τις ελπίδες τους.
Το πρώτο μονόπρακτο διεισδύει στη φύση και την αντίφαση της καταστροφής, ενώ το δεύτερο στη φύση και την αντίφαση της δημιουργίας. Τα κείμενα τέμνονται στην περιοχή του ανθρωπίνου ορίου, μια και το ένστικτο της καταστροφής από το οποίο εκκινεί το πρώτο κείμενο εμπεριέχει, σε μια παροξυμμένη μορφή, την ανάγκη για δημιουργία, ενώ το ένστικτο της δημιουργίας στο δεύτερο υποδαυλίζεται από μια μοίρα καταστροφής.
«Το Παιδί για τα Θελήματα» πατά στον μύθο της ταινίας «Αποκάλυψη Τώρα» του Φράνσις Φορντ Κόπολα, που με τη σειρά της βασίζεται στο βιβλίο του Τζόζεφ Κόνραντ «Η Καρδιά του Σκότους». Είναι ένας μονόλογος για την ανθρώπινη ψυχή που βασανίζεται στην αναζήτηση του απόλυτου. Μιλάει για έναν Αμερικάνο στρατιωτικό, που ξαναγυρίζει στον τόπο του «εγκλήματος», επαναλαμβάνοντας την παραβατική ζωή του ανθρώπου, που το ίδιο το σύστημα τον οδήγησε να σκοτώσει στο παρελθόν.
Στον «Καθρέφτη», μία νέα μητέρα διαλογίζεται πάνω στην προσωπική της μοναξιά. Με αφορμή τη ζωή που μόλις δημιούργησε, συνομιλεί με το παιδί της και ταυτόχρονα καταδύεται σε έναν σχεδόν «αρχαίο» χώρο, στις τεκτονικές πλάκες της ύπαρξης.
O συγγραφέας που επί πολλά χρόνια εστίαζε αποκλειστικά στην ποίηση και το μυθιστόρημα, με αυτήν την δεύτερη θεατρική του απόπειρα κάνει ένα ακόμα βήμα σ’ ένα κόσμο μαγικό στη θνησιγένεια του.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Κείμενο: Αλέξης Σταμάτης
Σκηνοθεσία: Αύρα Σιδηροπούλου
Μουσική Σύνθεση: Βάνιας Απέργης
Σκηνικά: Μανώλης Καρυωτάκης
Κοστούμια: Ιωάννα Τιμοθεάδου
Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρία Παπαδοπούλου
Φωτογραφίες: Ειρήνη Βασιλάτου

ΠΑΙΖΟΥΝ:
Χρήστος Στέργιογλου (Το Παιδί για τα Θελήματα), Ρηνιώ Κυριαζή (Καθρέφτης)

Παραγωγός Γιώργος Λυκιαρδόπουλος Λυκόφως ΑΜΚΕ
Μια παράσταση του CoYoT

Υπεύθυνος Δημοσίων Σχέσεων: Αντώνης Κοκολάκης,
Τηλέφωνα : 210-9583571 και 6974729382
Hλεκτρονική Διεύθυνση : kokolakispr@yahoo.gr


ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΗΛΗ ΘΕΑΜΑΤΩΝ :

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ :
Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 21:15
Κυριακή: 21:30

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ:
Γενική Είσοδος : 18 €
Φοιτητικό : 14 €

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 70’

Προπώληση :
· 8011160000
· http://www.i-ticket.gr/

Parking Θεατών μόνο €2! Πατησίων 240 (parking ΑΒ Βασιλόπουλος)

August Osage County

August Osage County. Αμερικανικός ρεαλισμός στο υψηλότατο επίπεδο. Ο συγγραφέας έχει αποστάξει τον Τσέχοφ, έχει σκύψει στον Θόρντον Ουάιλντερ, έχει αφομοιώσει τον Νιλ Σαίμον, συνομιλεί με τον Μάμετ και αφουγκράζεται τον Τ.Σ. Έλιοτ. (ναι, όσο κι αν ακούγεται παράταιρο όλα συνυπάρχουν- γιατί όλα μπορούν να συνυπάρχουν και όλα πάντοτε συνυπήρχαν) Τρεις απολαυστικές ώρες.

Σταμάτης Πολενάκης

Την προηγουμένη εβδομάδα δέχτηκα μια πρόσκληση για ένα θεατρικό αναλόγιο με τίτλο «Το τελευταίο όνειρο της Εμιλι Ντίκινσον». Μια και Ντίκινσον είναι η αγαπημένη μου ποιήτρια και τον ρόλο ερμήνευε η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, πήγα να το δω, έχοντας στον νου μου πως με δεδομένη την ευαισθησία, το ποιητικό στοιχείο και το ταλέντο της Καραμπέτη θα ήταν μια παράσταση άξια λόγου. Για εκείνον που δεν ήξερα τίποτα ήταν για τον συγγραφέα του κειμένου, τον Σταμάτη Πολενάκη.

Μετά το τέλος της παράστασης -διότι τελικά περί ολοκληρωμένης παράστασης και όχι αναλογίου επρόκειτο- είχα μείνει μαγεμένος. Η Καραμπέτη ήταν καταπληκτική, σε έναν ρόλο εξαιρετικών αποχρώσεων, που της έδινε όλες τις δυνατότητες να λάμψει, η σκηνοθεσία του Σωτήρη Καραμεσίνη ήταν εξαιρετική, αλλά εκείνο που πραγματικά με άφησε με το στόμα ανοιχτό ήταν το κείμενο. Τέτοιας ωριμότητας, ευθυβολίας, ευαισθησίας και ουσίας κείμενο είχα πολύ καιρό να ακούσω από σκηνής, κείμενο μάλιστα που να προέρχεται από έναν νέο άνθρωπο - και πολύ ταλαντούχο ποιητή απ ό,τι ανακάλυψα εκ των υστέρων.
Ο Σταμάτης Πολενάκης, αν και αναμετρήθηκε με έναν από τους ογκολίθους της τέχνης των τελευταίων αιώνων - η Ντίκινσον κατά τη γνώμη μου είναι μακράν η καλύτερη ποιήτρια της σύγχρονης εποχής, έγραψε ένα έργο ταυτόχρονα λεπταίσθητο και στιβαρό, συγκινητικό και στέρεο. Ενα κείμενο που θα μείνει και το οποίο αξίζει να ξαναπαιχτεί σε μια πιο μόνιμη βάση. Πιστεύω ακράδαντα ότι το ελληνικό θέατρο κέρδισε άλλον έναν νέο συγγραφέα για τον οποίο στο μέλλον ελπίζω να ακούσουμε πολλά.
Α. Σταμάτης

Κρυψώνες

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΑΞΗ
ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη
τηλέφωνο : 210-8838727

B΄ ΣΚΗΝΗ

«ΚΡΥΨΩΝΕΣ»

Δύο ελληνικά μονόπρακτα σε μια κοινή παράσταση

«Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΡΘΑ»
του Αλέξη Σταμάτη

«ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΜΟΥ ΦΟΥΣΤΑΝΑΚΙ»
της Λένας Κιτσοπούλου


ΕΝΑΡΞΗ : ΤΡΙΤΗ 1 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :
Σκηνοθεσία: Βίκυ Γεωργιάδου
Σκηνικά-Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Μελίνα Μάσχα
Μουσική: Κώστας Ανδρέου

ΠΑΙΖΟΥΝ :
Χρήστος Στέργιογλου
Μαρία Σκουλά

Την παράσταση «Κρυψώνες» συνθέτουν τα μονολογικά κείμενα «Η τελευταία Μάρθα» του Αλέξη Σταμάτη, με το Χρήστο Στέργιογλου και «Το πράσινό μου το φουστανάκι» της Λένας Κιτσοπούλου, με τη Μαρία Σκουλά.
Ένας άντρας και μια γυναίκα, «κρυμμένοι στο πιο εμφανές σημείο» (μπροστά σε ένα παράθυρο και πάνω στη σκηνή ενός θεάτρου) προσπαθούν να συμφιλιωθούν με τον εαυτό τους και τον κόσμο γύρω τους και σ’ αυτή την πορεία ανατρέπουν τον εαυτό τους και προκαλούν την αντικειμενικότητα του κόσμου γύρω τους.
Ο άντρας του Αλέξη Σταμάτη βρίσκεται πενήντα λεπτά πριν από το σημαντικότερο ραντεβού της ζωής του με ένα πρόσωπο υπαρκτό στο οποίο όμως έχει αποδώσει χαρακτηριστικά που ο ίδιος έχει ανάγκη. Με εξονυχιστική διαύγεια και ακρίβεια προσπαθεί να ερμηνεύσει σημάδια και να συντονίσει γεγονότα της ζωής του που προκάλεσε ο «άγγελός του», οδηγώντας τον σε μια μοιραία πράξη. Όταν η ώρα πάει 10:30, ο άντρας αυτός θα πρέπει να βγει από την κρυψώνα του και να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.
Η γυναίκα της Λένας Κιτσοπούλου εμφανίζεται αρχικά μπροστά μας, καλυμμένη, σε μια προσπάθεια να βρει τον εαυτό της και οδηγούμενη από μια επιθυμία να ανατινάξει ως άλλος καμικάζι τον εαυτό της και τα πάντα γύρω της. Σε λιγότερο από μια ώρα και μέσα από ένα παραληρηματικό λόγο ενός παραλογισμού που συνδέεται απολύτως με την πραγματικότητα, αποκαλύπτει μπροστά μας όλα όσα κάνουν τη ζωή φωτεινή και σκοτεινή, όλα όσα μας κάνουν να είμαστε θύτες και θύματα, όσα μας κάνουν να θέλουμε να κρυφτούμε αλλά και να βγούμε στο φως.
Δύο έλληνες συγγραφείς γράφουν δύο κείμενα γεμάτα αντιθέσεις για δύο ανθρώπους «όπως όλοι μας, που έχουν ζήσει όπως όλοι μας».

ΘΕΑΤΡΟ ΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ
Κεφαλληνίας 16, Κυψέλη
τηλέφωνο : 210-8838727

"Ιβάνωφ" στο Φεστιβαλ Αθηνών

Στη σκηνή δεν υπάρχουν σαμοβάρια, σερβίτσια τσαγιού, έπιπλα. Όλα άδεια – ώστε να γεμίσουν με νόημα. Ο σκηνοθέτης Ντίμιτερ Γκότσεφ δεν αντέχει τους νατουραλιστικούς χώρους. Ένα σύννεφο καπνού – εκπληκτικό στη λιτότητά του σκηνικό που δρα σαν χαρακτήρας - καλύπτει και αποκαλύπτει τα σώματα των ηθοποιών που ερμηνεύουν την τραγική ομάδα των ανυπεράσπιστων μοναχικών ανθρώπων. Τα πρόσωπα εκφράζουν τα άγχη και τους φόβους τους χωρίς κανένα ορατό σημείο αναφοράς, παρά μόνο μέσα από τη γυμνωμένη τους ψυχή.

Μια εντελώς αντιρεαλιστική εκδοχή του αριστουργήματος του Τσέχοφ "Ιβάνωφ" είχα την ευκαιρία να δω στο Φεστιβάλ Αθηνών από την Φόλκσμπινε. Ο νευρασθενικός Ιβάνωφ του Σάμουελ Φίντζι, ντυμένος μ’ ένα απλό τι-σερτ, σέρνει βαριεστημένα τα πόδια του στη σκηνή και χάνει τις παντόφλες του, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί μάταια να συμβιβαστεί με την κατάθλιψη του. Καθώς η γυναίκα του Άννα Πέτροβα πεθαίνει σταδιακά από φυματίωση και η νεαρή Σάσα τον φλερτάρει, ο Ιβάνωφ είναι πλέον αλλού, «δεν μετέχει πια στον κόσμο». Στο τέλος δεν αντέχει καν να αυτοκτονήσει και αντ' αυτού ζωγραφίζει με αεροζόλ μια ανθρώπινη φιγούρα που στρέφει ένα πιστόλι στο κεφάλι της.

Χιούμορ και τραγωδία σε λεπτή ισορροπία. Ο Γκότζεφ αφήνει την τελευταία λέξη στον φιλόδοξο Μπόρκιν και στην απολογία του περί καπιταλισμού. Μια γκροτέσκα κωμωδία για μια κοινωνία που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στο τέλμα.

Ως γνωστόν στην τέχνη όλα είναι στο «πώς», και το «πώς» αυτής της παράστασης σε αφήνει άφωνο, συγκινημένο, πλήρη.

δημοσιευτηκε στο Έθνος 22.7.07