Monday, June 11, 2007

Το «επαναστατικό» ως θέαμα


Άναψαν οι συζητήσεις στα μπλογκ με αφορμή τα πρόσφατο απαράδεκτο κρούσμα λογοκρισίας στην art athina. Για το ζήτημα έχουν γραφεί πολλά. Εκείνο που μ’ ενδιαφέρει σήμερα είναι ένα σχόλιο που διάβασα κάπου στο δίκτυο αναφορικά με το θέμα:

«Όσο οι άνθρωποι καταναλώνουν τα αγαθά και τις εικόνες του θεάματος, γίνονται και οι ίδιοι μέλη του, κάνοντας δύσκολη την οποία αντίδραση εναντίον του. Ακόμα και η πιο ριζοσπαστική κίνηση αφομοιώνεται μέσα στο θέαμα και μετατρέπεται σε ‘αγαθό’, παραλλάσσοντας το ανατρεπτικό της νόημα. Το ‘επαναστατικό’ μας πωλείται πίσω σαν μια εικόνα που μας εφησυχάζει»

Αυτή η τελευταία φράση είναι «όλα τα λεφτά». Περιγράφει στην εντέλεια το αδιέξοδο της «ανατρεπτικής» τέχνης του σήμερα. Το Χόλιγουντ με το που οσμίζεται κάποιο σούπερ αντάρτικο ταλέντο του δανέζικου πχ σινεμά το τσιμπάει και το αφομοιώνει στου κόλπους του ουσιαστικά ευνουχίζοντας το. Όμως εδώ μιλάμε για κάτι ακόμα πιο «δραστικό». Δίχως να αλλάξει η μορφή του, το ανατρεπτικό απομονώνεται, θεοποιείται δι' ολίγον μέχρι να γίνει αρκούντως γνωστό, για να εγκιβωτιστεί τάχιστα στην αγορά, (των εικαστικών, της μόδας, της τηλεόρασης), ακυρωμένο και ακίνδυνο, μια και πλέον έχει «εκπέσει» σε κοινό θέαμα, έχει «περάσει από τα οικεία κανάλια», άρα είναι «δικό» μας, ενταγμένο, έστω και εκκεντρικά, στον ασφαλή μας κόσμο.

Κάποτε οι ευρωκομουνιστές του Μπερλινγκουέρ έλεγαν «χτυπάμε το σύστημα μέσα από το σύστημα». Σήμερα τα πράγματα έχουν αντιστραφεί. Το σύστημα είναι που «χτυπάει την πρωτοπορία μέσα από την πρωτοπορία». Η καθεστηκυία τάξη αποδεικνύεται πολύ διαβασμένη. Ακόμα και τη στρατηγική της αντίστασης υιοθετεί…
δημοσιευτηκε στο "Εθνος", 11.6.07

8 comments:

Kafeini said...

Κείμενο που θέτει πολλά σημαντικά ζητήματα – θα σταθώ σε δύο.

Το πρώτο είναι η δυνατότητα αυτόνομης δράσης σ’ ένα αποπνικτικό (πολιτικό ή κοινωνικό) πλαίσιο. Το δεύτερο είναι τι είδους δράση μπορεί να συνεισφέρει στην ολική ανατροπή του παραδεδομένου πλαισίου.

Και στα δύο αρωγός είναι η αυθεντική κι ανεπιτήδευτη τέχνη. Αφενός αποτελεί πραγμάτωση της ελευθερίας του καλλιτέχνη, εντός του (κοινωνικού ή αγοραστικού) πλαισίου που κάθε φορά ορίζει την επικοινωνία του με τους άλλους ανθρώπους.

Αφετέρου, το ίδιο το έργο μπορεί ενίοτε να ‘προσβάλλει’ τα όρια που θέτει το παραδοσιακό πλαίσιο, οδηγώντας κάποιες στιγμές στην δημιουργία ενός διαφορετικού τρόπου επικοινωνίας και νοηματοδότησης της κοινής εμπειρίας. Την καλησπέρα μου. Κ

Alexis Stamatis said...

αγαπητη καφεινη πολυ σωστα τα λες. ως προς το πρωτο, νομιζω οτι πλεον παιζουμε με τις "χαραμαδες" και την "αποκρυψη". Πως θα ξεγελασεις το θηρίο, που μόλις αντιληφθεί το διαφορετικο προσπαθει να αναπτυξει αντισωματα ενταξης. Το δευτερο τωρα...τεραστια ιστορία...

gasireu said...
This comment has been removed by the author.
gasireu said...

δεν είναι τρομερό, έτσι που αναλύεται σαν διεργασία!
θα μπορούσε να αποτελεί μια πάγια στρατηγική ξεφτίσματος του αντίκτυπου της avant garde τέχνης, όπως ακριβώς σημειώνεται!

FAIRUZ said...

Τι τέχνη είναι αυτή που πρέπει να εγκρίνεται?

Αν η τέχνη δεν έχει αέρα πως θα αναπνέουμε όλοι το σκέφτηκε κανείς πριν αρχίσει να εσχατολογεί γιατί κάποιοι θέλουν να ξεκολίσουν από το χώμα;

Όχι άλλη οργανωμένη ηλιθιότητα πια.

scalidi said...

Εμ, βέβαια, και την οποιαδήποτε καθεστηκυία τάξη πραγμάτων την τρέφουμε εμείς, αλλά αυτή δεν μας θρέφει...ενίοτε μας "αδειάζει" χρησιμοποιώντας αναμενόμενα επαναστατικά θεάματα και όχι μόνον αυτά. Καλό Σαββατοκύριακο.

gerasimos said...

Ζούμε σε κοινωνίες αποπροσανατολιστικές και με τεράστιες δυνατότητες απορρόφησης ως συστήματα. Κοινωνίες του θεάματος, όπως θα έλεγε και ο Guy Debord. Η εμπορευματοποίηση δεν γνωρίζει όρια και περιορισμούς. Ο,τιδήποτε 'επαναστατικό' - με ή χωρίς εισαγωγικά - σύντομα θα βρει τη θέση του στην αγορά και θα πλασαριστεί ανάλογα. Και αν χρειαστεί θα ανακυκλωθεί, όπως ανακυκλώνεται ως σύστημα και η ίδια η κοινωνία που το φιλοξενει.

gerasimos said...
This comment has been removed by the author.