Edinburgh + festival

Καμπύλα βοτσαλωτά δρομάκια και κρυφές γωνιές που μοιάζουν να έχουν αποδράσει από κάποιο σύγγραμμα noir-gothic. Βρίσκομαι στην καρδιά του Εδιμβούργου, στο Royal Mile, έναν πεζόδρόμο μήκους ενός μιλίου που συνδέει τα δύο σημεία αναφοράς: το υπέροχο Μεσαιωνικό Κάστρο που αγκαλιάζει ολόκληρη την πόλη και το παραμυθένιο Παλάτι του Hollyrood, το εξοχικό της Βασιλικής Οικογένειας της Αγγλίας. Α, ναι, το Εδιμβούργο είναι ένας τόπος που ‘όζει’ λογοτεχνία. Ο Ρόμπερτ Λούις Στήβενσον, βάσισε τον κεντρικό χαρακτήρα του περίφημου «Δρ. Τζέκιλ, κύριος Χάιντ», σ’ ένα τοπικό δολοφόνο. Έναν ήρωα με διχασμένη προσωπικότητα, μετωνυμία μιας πόλης όπου το ρομαντικό χάος της παλιάς γοτθικής συνοικίας αντιπαρατίθεται στην νεοκλασική αίγλη της Νέας Πόλης και τα σικάτα μαγαζιά του κέντρου στην underground κουλτούρα του Trainspotting.

Το Κάστρο του Εδιμβούργου απλώνεται σαν βεντάλια από πάνω μου. Ανεβαίνω. Mιλάμε για ένα υπέροχο γοτθικό συγκρότημα, χτισμένο στην κορυφή ενός ηφαιστειογενούς λόφου. Στην είσοδό του διεξάγεται κάθε χρόνο το Military Tattoo, μια στρατιωτική παρέλαση που αποτελεί την μεγάλη ατραξιόν του Διεθνούς Φεστιβάλ του Εδιμβούργου. Σε ειδικό δωμάτιο του κάστρου έχω την τιμή να απολαύσω τα εμβλήματα του σκoτσέζικου θρόνου - την κορώνα, το σκήπτρο και το σπαθί της πόλης. Αυτό που με ξεκουφαίνει λίγο αργότερα είναι το ηχητικό σήμα κατατεθέν του Εδιμβούργου: το One O’ clock Gun, ένα κανόνι που πυροδοτείται από το κάστρο καθημερινά εκτός Κυριακής ακριβώς στις 13.00 από το 1861!
Και πάλι στο Royal Mile - η High Kirk of St Giles, είναι ο μεγαλύτερος καθεδρικός ναός της Σκοτίας με το περίφημο παρεκκλήσι Τhistle Chapel. Στην είσοδο του ναού βλέπω στο δάπεδο μια καρδιά από βότσαλα - η Heart of Midlothian, εμπνευσμένη από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Ουώλτερ Σκοτ. Κατεβαίνοντας τον πεζόδρομο μέσα από αναρίθμητα μαγαζάκια που πουλάνε ουίσκι, το διάσημο σκοτσέζικο ύφασμα tartan, πίπιζες και γκάιντες, καταλήγω στο Palace of Holyrood , την παλαιότερη βασιλική κατοικία η οποία ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται από το σόι της Ελίζαμπεθ.
Το ευρύτερο τοπίο έχει κι αυτό τις παραξενιές του. Το Εδιμβούργο είναι μια πόλη παραθαλάσσια και ταυτόχρονα έχει περισσότερους λόφους κι απ’ τη Ρώμη! Μία βόλτα στα σοκάκια αρκεί να με βυθίσει σ’ ένα αναπάντεχο χωροταξικό μοντάζ. Στρίβω από μια άνευ ενδιαφέροντος γωνία και μ’ ένα αστραπιαίο jump cut μένω με το στόμα ανοιχτό στη μαγευτική θέα της θάλασσας. Φτάνω αμέριμνος στη κεντρική αρτηρία, την George Street, κι ο ποταμός Forth μαζί με τους λόφους του File εμφανίζονται ξαφνικά σε σινεμασκόπ γενικό πλάνο...
Είναι βέβαια και το φως...Το φως του Εδιμβούργου είναι διαυγές, θα το χαρακτήριζα -τηρουμένων φυσικά των αναλογιών- ως το βόρειο αδελφάκι του αττικού. Κι αυτό σε μια πόλη που πριν 100 χρόνια έφερε το υποτιμητικό παρατσούκλι Auld Reekie (Παλιοκαπνισμένη) εξαιτίας του ανθυγιεινού πέπλου από αναθυμιάσεις κάρβουνου και άνθρακα από τις καμινάδες. Σήμερα, τα πράγματα είναι τούμπα: το κέντρο του Εδιμβούργου αποτελεί Τοποθεσία Παγκόσμιας Κληρονομιάς, via ΟΥΝΕΣΚΟ.

Γραμμή στο δεύτερο σημαντικότερο λόφο της πόλης: το Calton Hill απ’ όπου μένω ενεός στη πανοραμική θέα της πόλης έτσι όπως απλώνεται ως κάτω στην θάλασσα. Στην βορινή πλευρά δεσπόζει το Nelson Monument, που χτίστηκε το 1807 προς τιμήν της νίκης του Λόρδου στην ναυμαχία του Τραφάλγκαρ, ενώ στο κέντρο του λόφου υπάρχει η κιτς - ατραξιόν της πόλης: το National Monument, ένας ημιτελής ναός με 12 κολώνες που φιλοδοξούσε να γίνει μια ‘φωτοτυπία’ του Παρθενώνα. Θου κύριε... Το παρατσούκλι του Εδιμβούργου: ‘Αθήνα του Βορρά’ δεν είναι τυχαίο... Ευτυχώς για όλους μας έχει τελειώσει μόνον η δυτική πλευρά του ναού!
Κατεβαίνω στη βάση του λόφου στην περίφημη Princess street - τον κεντρικό εμπορικό δρόμο της πόλης. Σημείο αναφοράς της αποτελεί το πολυώροφο υπερκατάστημα Waverley Shopping Centre. Πιο κάτω, το Scott Monument, ένας γοτθικός πυλώνας από μάρμαρο της Καράρα ύψους 55μ., αφιερωμένος στον μεγάλο συγγραφέα. Δεν έχω δει υψηλότερο μνημείο στο κόσμο προς τιμήν ενός ανθρώπου των γραμμάτων!

Ώρα για την άλλη πλευρά του Ιανού. Η Νέα Πόλη του Εδιμβούργου είναι χτισμένη με αυστηρή ορθογώνια λογική, μια γεωμετρική αυστηρότητα που σπάει η καλαισθησία των κτισμάτων. Τρέντι μπαρακια και ντιζαινάτο shopping με ακολουθούν κατά μήκος της George Street, ενός δρόμου με έντονο γεωργιανό χαρακτήρα που ενώνει την κατάφυτη Charlotte Square, την ομορφότερη πλατεία της πόλης, με την St Andrew Square.

Εδώ η ο τόπος που διεξάγεται το Book Festival. μερος του Ετήσιου Διεθνούς φεστιβάλ, το μεγαλύτερο φεστιβάλ τέχνης του κόσμου, με περίπου ένα εκατομμύριο επισκέπτες . Για περισσότερο από ένα μήνα η πόλη γεμίζει κινηματογραφικές πρεμιέρες, παραστάσεις πάσης φύσεως (θέατρο, όπερα, χορός, τζαζ, και κλασσική μουσική, stand up comedy), αλλά και δημόσια απαγγελία ποιημάτων, χάπενινγκ και ό,τι άλλο βάλει ο νους σας. Ένα πραγματικό overdose τέχνης!

Κι εδω την Πέμπτη 17 Αυγουστου παρουσιαζω την αγγλικη έκδοση του Μπαρ Φλωμπερ σε μια εκδήλωση μαζί με τον Javier Cercas τον εξαιρετικο Ισπανό συγγραφεα των "Στρατιωτες της Σαλαμίνας" και "Η Ταχυτητα του Φωτος". Οσοι τυχαίνει αν είστε στην πολη εκεινο το διαστημα ιδου το λινκ:

http://www.edinburgh-festivals.com/listings.cfm?sid=17583