"Ιβάνωφ" στο Φεστιβαλ Αθηνών

Στη σκηνή δεν υπάρχουν σαμοβάρια, σερβίτσια τσαγιού, έπιπλα. Όλα άδεια – ώστε να γεμίσουν με νόημα. Ο σκηνοθέτης Ντίμιτερ Γκότσεφ δεν αντέχει τους νατουραλιστικούς χώρους. Ένα σύννεφο καπνού – εκπληκτικό στη λιτότητά του σκηνικό που δρα σαν χαρακτήρας - καλύπτει και αποκαλύπτει τα σώματα των ηθοποιών που ερμηνεύουν την τραγική ομάδα των ανυπεράσπιστων μοναχικών ανθρώπων. Τα πρόσωπα εκφράζουν τα άγχη και τους φόβους τους χωρίς κανένα ορατό σημείο αναφοράς, παρά μόνο μέσα από τη γυμνωμένη τους ψυχή.

Μια εντελώς αντιρεαλιστική εκδοχή του αριστουργήματος του Τσέχοφ "Ιβάνωφ" είχα την ευκαιρία να δω στο Φεστιβάλ Αθηνών από την Φόλκσμπινε. Ο νευρασθενικός Ιβάνωφ του Σάμουελ Φίντζι, ντυμένος μ’ ένα απλό τι-σερτ, σέρνει βαριεστημένα τα πόδια του στη σκηνή και χάνει τις παντόφλες του, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί μάταια να συμβιβαστεί με την κατάθλιψη του. Καθώς η γυναίκα του Άννα Πέτροβα πεθαίνει σταδιακά από φυματίωση και η νεαρή Σάσα τον φλερτάρει, ο Ιβάνωφ είναι πλέον αλλού, «δεν μετέχει πια στον κόσμο». Στο τέλος δεν αντέχει καν να αυτοκτονήσει και αντ' αυτού ζωγραφίζει με αεροζόλ μια ανθρώπινη φιγούρα που στρέφει ένα πιστόλι στο κεφάλι της.

Χιούμορ και τραγωδία σε λεπτή ισορροπία. Ο Γκότζεφ αφήνει την τελευταία λέξη στον φιλόδοξο Μπόρκιν και στην απολογία του περί καπιταλισμού. Μια γκροτέσκα κωμωδία για μια κοινωνία που οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια στο τέλμα.

Ως γνωστόν στην τέχνη όλα είναι στο «πώς», και το «πώς» αυτής της παράστασης σε αφήνει άφωνο, συγκινημένο, πλήρη.

δημοσιευτηκε στο Έθνος 22.7.07