Ελλάδα και Κίνα: Μια λογοτεχνική συμμαχία;

Στη Σανγκάη οι μέρες πέρασαν ευχάριστα. Η πόλη ήταν φιλική, η φιλοξενία της Ένωσης Συγγραφέων της Σαγκάης εξαιρετική σε όλα τα επίπεδα, οι άνθρωποι από τον χώρο του βιβλίου πολύ ενδιαφέροντες. Το πρόγραμμα «Writers in Residence» προσφέρει μια πολύ καλή φιλοξενία, με δυνατότητες επικοινωνίας με όλους του φορείς του λογοτεχνικού κόσμου ενώ αποτελεί σημαντικό μοχλό πολιτιστικής επικοινωνίας.
*
Η πολιτιστική σχέση μας με την Κίνα χτίζεται σήμερα, χωρίς κάποια ισχυρή βάση από το παρελθόν. Η χώρα μας δεν έχει παράδοση κινεζικών σπουδών, ούτε Ελληνες σινολόγους, με την έννοια των κλασικών περί Κίνας σπουδών η έστω φιλολογίας ή ιστορίας. Αλλωστε, δεν υπάρχουν συστηματικές κινεζικές σπουδές σε ελληνικά ΑΕΙ, ούτε καν μαθήματα επιλογής…
Οφείλουμε ωστόσο να τονίσουμε τη σημαντική προσπάθεια από το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, το οποίο θα λειτουργήσει ένα Τμήμα Σπουδών στην Κίνα το 2011. Αρχικά θα είναι Τμήμα Κινεζικής και Ιαπωνικής Γλώσσας και Σπουδών. Η πρωτοβουλία αυτή μπορεί να αποτελέσει μια ευκαιρία να δημιουργηθεί ένας πυρήνας για περισσότερες ανταλλαγές στον εκδοτικό χώρο – να εξελιχθεί σε μια έδρα λογοτεχνικών συνεδριών και συγχρωτισμού και να γίνει «μοντέλο» για αλλά ΑΕΙ.

*
Στο Πεκίνο λειτουργεί, εδώ και δύο χρόνια, ένα κέντρο έρευνας, το Βeijing Foreign Studies University, το οποίο δίνει πτυχίο στα ελληνικά. Θεωρείται το καλύτερο πανεπιστήμιο (πληροφορίες: http://www.chspku.net/news/hell_news.asp). Στη δε Σανγκάη, ήδη από τη δεκαετία του 1970 λειτουργεί το Shanghai International Studies University, όπου υπάρχει πρόγραμμα ελληνικής γλώσσας και σπουδών. Παρεμπιπτόντως, εκεί έκανα μια ομιλία (στις 17/9), απευθυνόμενος σε παιδιά του δευτέρου έτους για την ελληνική λογοτεχνία.


Συνολικά μιλώντας, είναι πολύ δύσκολη η προώθηση του ελληνικού βιβλίου χωρίς την παράλληλη προώθηση του συγχρόνου πολιτισμού μας – ευρύτερα, με συστηματική θεσμική δουλειά, με υποδομές: εργαστήρια σπουδών, σεμινάρια μετάφρασης, συστηματικές επισκέψεις εξοικείωσης επιμελητών, εκδοτών και συγγραφέων, αλλά και πολιτιστικές ανταλλαγές και συμπόσια, ανταλλαγές σπουδαστών, πανεπιστημιακών κ.λπ. Το θέμα είναι να καταδειχθεί στους Κινέζους ότι η ελληνική εμπειρία (χώρα με αρχαίο και σημαντικότατο πολιτισμό που πέρασε τον δικό της βραδείας καύσεως διαφωτισμό και εκσυγχρονισμό όπως η Κίνα) μπορεί να είναι πολύτιμη, άρα και διαφωτιστική ώστε να οδηγήσει τους Κινέζους στον δικό τους αναστοχασμό. Το ίδιο βέβαια ισχύει κι αντίστροφα: επίσης η Ελλάδα έχει πολλά να μάθει απο την Κίνα ως μια χώρα με ξεχωριστή ιστορία που δεν παραμένει –αυτάρεσκα- δέσμια του παρελθόντος της αλλά κοιτάζει μπροστά…
*
Ποια είναι όμως τα θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη Κίνα βάσει των οποίων μπορούν να επιλεγούν τα ανάλογα ελληνικά βιβλία προς έκδοση; Τα σημαντικότερα ζητήματα είναι τα κοινωνικά προβλήματα των νέων, οι σχέσεις των δυο φύλων και ο θεσμός του γάμου. Γενικότερα, είναι το περιβάλλον, η πόλη και ο άνθρωπος, το ελληνικό Αρχιπέλαγος και η σχετική λογοτεχνία.
*
Ο,τι συγκινεί περισσότερο τους Κινέζους είναι η Αρχαία Ελλάδα. Οι Κινέζοι γνωρίζουν ότι διαχειριζόμαστε έναν σημαντικό αρχαίο πολιτισμό ως προς τον οποίον υστερούμε σε πολλά. Μας αντιμετωπίζουν, ωστόσο, όπως κάποτε οι Γάλλοι αλλά και άλλοι Ευρωπαίοι ρομαντικοί: ως συνεχιστές αυτού του πολιτισμού. Η Ελλάδα έχει μια συνέχεια και μια ενότητα στη γλώσσα και τον πολιτισμό, και αυτό είναι βαθιά εντυπωμένο στη σκέψη τους.
*
Το 2010 θα πραγματοποιηθεί στη Σανγκάη η EXPO. Εδώ δεν μιλάμε για ένα αμιγώς οικονομικό γεγονός, πρόκειται για μια «έξοδο» κυρίως πολιτιστική. Μια πολύ καλή ευκαιρία λοιπόν και για την προώθηση του ελληνικού βιβλίου. Ένας συντονισμός του χώρου του βιβλίου με τους αρμοδίους του Υπουργείου Οικονομίας θα μπορούσε να δημιουργήσει τη βάση για μια πολύ καλή παρουσία της λογοτεχνικής Ελλάδας σε αυτό το μείζον γεγονός. Μια ευκαιρία που μπορεί να αποδώσει σημαντικούς καρπούς και να ανοίξει έναν δρόμο για την εδραίωση των ελληνικών γραμμάτων στη μακρινή χώρα.

Το παρον αποτελει αναδημοσιευση από καταχωρηση στο μπλογκ του ιστολογίου του ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου)