Γιόζεφ Μπρόντσκι: ένας σπουδαίος ποιητής

«Αν θέλουμε να παίξουμε έναν μεγαλύτερο ρόλο, το ρόλο του ελεύθερου ανθρώπου, τότε θα πρέπει να είμαστε ικανοί να αποδεχθούμε - ή το λιγότερο να μιμηθούμε, τον τρόπο με τον οποίο ένας ελεύθερος άνθρωπος αποτυγχάνει. Ένας ελεύθερος άνθρωπος, όταν αποτυγχάνει δεν μέμφεται κανένα.» λέει ο Joseph Brodsky, ένας ποιητής που προφήτευσε την ίδια του την εξορία εισάγοντας από τους νεανικούς του ήδη στίχους την έννοια της « ουδέτερης πατρίδας» και προβάροντας το ένδυμα του κατ’ εξοχήν εξόριστου ποιητή, του Οβίδιου, που πέθανε ανάμεσα στους βαρβάρους της Μαύρης Θάλασσας.. Η οπτική γωνία του Brodsky στα τελευταία χρόνια της ζωής του, ως ενός Ρώσου εμιγκρέ που ζούσε στην Νέα Υόρκη τον οδήγησε σε θέσεις που συνδύαζαν τον συναισθηματισμό της Ρώσικης καρδιάς με τη κοσμοπολίτικη θέαση μιας σκληραγωγημένης φιλοσοφίας. Ο ίδιος ο ποιητής αρεσκόταν στο να παρομοιάζει τη θέση του με αυτήν ενός παρατηρητή που κάθεται στην κορυφή ενός βουνού ατενίζοντας και τις δυο πλαγιές.

Ο Νομπελίστας ποιητής Joseph Brodsky ήταν ένας από τις σημαντικότερες φωνές του αιώνα, κι όχι μόνον μέσα από τους στίχους του. Έζησε μια ζωή επική. Στα νιάτα του κέρδιζε το ψωμί του σαν χειριστής αλεστικής μηχανής και τεμαχιστής πτωμάτων σε νεκροτομείο ως την σύλληψή του από τις Σοβιετικές το 1964 με την κατηγορία του κοινωνικού παρασιτισμού. Ύστερα από μια ‘καφκικού’ τύπου δίκη. καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια καταναγκαστικής εργασίας, σαν «ένας πυγμαίος με κοτλέ παντελόνια, ο οποίος σκάρωνε στίχους στους οποίους εναλλάσσονταν ασυναρτησίες και κλάψες γεμάτες πεσιμισμό και πορνογραφία».
Ο Brodsky εξέτισε τους δεκαοκτώ μήνες της ποινής του σε μια κρατική φάρμα στη Σιβηρία μέχρι να αφεθεί ελεύθερος ύστερα από παγκόσμια κατακραυγή στην οποία πρωτοστάτησαν ο Jean Paul Sartre και ο Dmitri Shostakovich. Ο ποιητής απελάθηκε από την Σοβιετική Ένωση το 1972 και κατέφυγε στην Αμερική. Το 1980 μετακόμισε στο Greenwich Village και το 1987 του απενεμήθη το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Σαν χαρακτήρας ήταν κλειστός και μυστικοπαθής, διαρκώς αυτοελεγχόμενος, με σκοτεινό, δηκτικό χιούμορ ίδιον των ανθρώπων που έχουν ζήσει στο πετσί τους αυτά για το οποία γράφουν και μιλάνε.
Το παράδοξο με τον Brodsky είναι η λογοτεχνική του μεταφύτευση. Ως συγγραφέας πρωτοκαθιέρωσε το πεζογραφικό του στιλ στα Αγγλικά. Σταδιακά ανέπτυξε ένα αξέχαστο, ιδιοσυγκρασιακό και μάχιμο Αγγλικό στιλ πρόζας για την οποία αισθανόταν ιδιαίτερα περήφανος. Ο Brodsky έγραψε και ποιήματα απ’ ευθείας στα Αγγλικά, γεγονός που τον τοποθετεί στους ελάχιστους ποιητές που έγραψαν και σε ξένη γλώσσα.
Υπήρξε επίσης ένας δημιουργός ο οποίος μαστόρευε διαρκώς το έργο του. Η απέχθεια του στο να βλέπει το έργο του σαν τελειωμένο προϊόν (παράδειγμα της εγγενούς του ανάγκης για ανοιχτό διάλογο) ήταν παροιμιώδης.