Posts
|
|
Ο Αλέξης Σταμάτης στη βαλκανική ζεν όαση της Αστόρια
 | Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Αμερικάνικη Φούγκα», το οποίο απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών, ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης διέσχισε την Αμερική απ’ άκρη σε άκρη το 2008. Φανατικός ταξιδιώτης και όχι τουρίστας, κάθε εβδομάδα καταγράφει στο thea τις εμπειρίες του από εκείνο το «ταξίδι ζωής»- και παίρνει και εμάς μαζί του. |
26. 9. 2008
Μετά το πρωινό με τον Γκόρντον το πρόγραμμα είχε Αστόρια. Ήμουν καλεσμένος το μεσημέρι να μιλήσω σ’ έναν ελληνικό ραδιοφωνικό σταθμό.
Η Αστόρια είναι μια γειτονιά στη βορειοδυτική γωνιά του Κουίνς. Tα πολύ παλιά χρόνια, εδώ αρχικά εγκαταστάθηκαν Ολλανδοί και Γερμανοί μετανάστες. Στις αρχές της δεκαετίας του 1890 κατέφτασαν Τσέχοι και Ιταλοί, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1920 ήρθε ένα μεγάλο κύμα Ιρλανδών... Σκέτος ΟΗΕ…. Όμως την δεκαετία του 1960, άρχισε εκείνο που πρωτίστως μας ενδιαφέρει εδώ: το μεγάλο κύμα μετανάστευσης από την Ελλάδα. Μιλάμε για Έλληνες που έβγαιναν από έναν καταστροφικό πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολούθησε, κι αναζητούσαν την τύχη τους στη «Χώρα της Αφθονίας», ψάχνοντας κι εκείνοι για ένα όνειρο. Το όνειρο τότε είχε μόνο μια ονομασία: Αμερικανικό. Από εκείνη την εποχή μπορούμε να πούμε ότι έχουμε δώσει το στίγμα μας στην περιοχή. Η Αστόρια είναι το πιο «ελληνικό κομμάτι» των ΗΠΑ. Βέβαια, η γειτονιά παραμένει πολυπολιτισμική: εδώ μιλιούνται περίπου 200 γλώσσες!
Στην Αστόρια μοιραία κάνεις ένα νοσταλγικό φλας μπακ πενήντα χρόνια πριν. Τη δεκαετία του 60 η Ελλάδα έπαιζε πολύ στην Αμερική… Μιλάμε είχαμε σουξέ, ήμασταν «in». Τότε φυσικά, οι ελληνικοί «μύθοι» δούλευαν και διεθνώς, είτε ως πρόσωπα (Κάλλας, Ωνάσης), είτε ως νοοτροπία («Ζορμπάς»). Στην Αμερική υπήρχαν αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και σταρ που έκαναν όνομα: η Μελίνα Μερκούρη βέβαια, ήταν η πρώτη φίρμα. Πιο πίσω ήταν και η Δέσπω Διαμαντίδου, ο Τίτος Βανδής κ. ά. Και ο Μάνος Χατζιδάκις με φρέσκο το Όσκαρ, λέγεται πως έπινε συχνά το καφεδάκι του με τον Κουίνσι Τζόουνς στα στέκια της Αστόρια.
Υπήρχαν φυσικά και οι περιοδείες: μεγάλα, τρανταχτά ονόματα του ελληνικού λαϊκού τραγουδιού εμφανίζονταν στις ΗΠΑ και ανυπερθέτως στην Αστόρια: Μανώλης Χιώτης - Μαίρη Λίντα, Γιώργος Μπιθικώτσης, Στέλιος Καζαντζίδης, Στράτος Διονυσίου, Βίκυ Μοσχολιού, Καίτη Γκρέι εμφανίστηκαν πολλές φόρες σε στέκια της περιοχής. Οι ομογενείς τους λάτρευαν.
Παρεμπιπτόντως, μια και μιλάμε για σχέση λαϊκών καλλιτεχνών και Αμερικής, ήδη από τη δεκαετία του ’30 ως και τη δεκαετία του ’50 μεγάλες φωνές του ρεμπέτικου, όπως οι Μαρίκα Παπαγκίκα, Ρίτα Αμπατζή, Ιωάννα Γεωργακοπούλου, Ούλα Μπαμπά, Ρόζα Εσκενάζυ – της οποίας την περιοδεία στην Αμερική χορήγησε το ελληνικό εστιατόριο/μπαρ Πάνθεον της Νέας Υόρκης - ηχογραφούσαν στην Αμερική «πλάκες» 78 στροφών με ρεμπέτικα. Είπαμε, το αμερικανικό όνειρο ανέκαθεν του πήγαινε του Έλληνα.
| Κατοικίες στην Αστόρια του Κουίνς | Ο υπέργειος σιδηροδρομικός σταθμός της Αστόρια |
Το ραντεβού στο ραδιοφωνικό σταθμό ήταν αργά το απόγευμα. Πήγα από πολύ πιο νωρίς για να κάνω βόλτα στην περιοχή. Μιλάμε, αισθάνεσαι σαν να είσαι σε ελληνική συνοικία – κάποιες δεκαετίες πίσω. Νοσταλγικό κι αυθεντικό. Ελληνικά εστιατόρια και μαγαζιά, επιγραφές και ελληνικές σημαίες είναι η σκηνογραφία σ’ αυτό το κομμάτι της Νέας Υόρκης, όπου πολλοί συμπατριώτες μας έχουν χτίσει ζωές και καριέρες. Σε κάθε βήμα έρχεται μια μυρωδιά ψημένου κρέατος ή καφέ. Και φυσικά… τσιγάρου! Το τελευταίο προπύργιο της νικοτίνης στο αμερικανικό έδαφος είναι η Αστόρια… Όσο για τους ρυθμούς; Χάλαρα και ήρεμα… καμία σχέση με το πολύβουο Μανχάταν με τους ουρανοξύστες. Μια βαλκανική ζεν όαση.
Κάθισα για λίγο στο Opa Opa, στο 28-44 της 31ης οδού και ύστερα πήγα στο must: στο καφέ Λευκός Πύργος, (γωνία 31ης Οδού και 23ης Λεωφόρου). Μιλάμε για το σήμα κατατεθέν της Αστόρια, «παιδί» του θεσσαλονικιού Σταμάτη Μπιλμπλή. Ένα είδος ομογενειακού «Μπαϊρακτάρη», τα σαράντα τελευταία χρόνια, από τα τραπέζια του έχουν περάσει πρόεδροι Δημοκρατίας, πρωθυπουργοί, πολιτικοί, καλλιτέχνες και πάμπολλοι επώνυμοι. Όπως μαρτυράει και η ονομασία, είναι το στέκι της Βόρειας Ελλάδας. Εδώ το ποδόσφαιρο παίζει εξέχοντα ρόλο. Ένας τρόπος να κρατούν οι ομογενείς μια γέφυρα με τη Μητέρα Πατρίδα.
Το ραδιόφωνο ήταν εξαιρετικά οργανωμένο. Η συνέντευξη πήγε περίφημα, με παρεμβάσεις από ομογενείς που ρώτησαν πράγματα που αφορούσαν από την πολιτική επικαιρότητα της Ελλάδας, μέχρι τα ποδοσφαιρικά! (Πολύ ΠΑΟΚ, πολύ Θρύλος). Γυρίζοντας με το τρένο προς Μανχάταν ήταν σαν να ξανάφευγα από την Ελλάδα για δεύτερη φορά.
| Opa Opa, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά ελληνικά εστιατόρια της Αστόρια Photo: credit flickr.com |
| | | | |
Photos: credit flickr.com
ΥΓ1: Μεσούσης της κρίσης, πρόσφατα διάβασα σε ένα μπλογκ τα εξής, που με ένα τρόπο με πήγαν δυόμισι χρόνια πίσω:
«Στον οβολό και στο πατριωτικό αίσθημα των Ελλήνων της Αστόρια στηρίζονται η οικονομική πολιτική της Ελλάδας και οι προσπάθειες να βγει από το τέλμα του τεράστιου δημόσιου χρέους, όπως επισημαίνει δημοσίευμα της "Wall Street Journal". "Θα κάνω ό,τι μπορώ, έχω μία επιχείρηση, αλλά δεν είμαι πλούσιος", δηλώνει στην εφημερίδα ο 58χρονος κ. Αρβανίτης "ενώ σέρβιρε μπακλαβά και εσπρέσο στους πελάτες της νέας του καφετέριας Omonia Next Door. Ο κ. Αρβανίτης, μετανάστης στις ΗΠΑ από το 1974, δήλωσε ότι είναι διατεθειμένος να δώσει έως και 10.000 δολάρια για να αγοράσει ομόλογα διασποράς, "αφού όμως πάρει και την έγκριση της συζύγου του".
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Βαλέριος, ο οποίος δεσμεύτηκε να δώσει 500 δολ., "αν και είναι μπογιατζής, χωρίς μόνιμη εργασία". "Οι Έλληνες είναι έξυπνοι άνθρωποι, αλλά δεν ξέρουν να κυβερνήσουν", δηλώνει ο κ. Aρβανίτης.
No comments:
Post a Comment