Posts
Photo: courtesy flickr.com |
Ο Αλέξης Σταμάτης στο Broadway
 | Mε αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του "Αμερικάνικη Φούγκα", το οποίο απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών, ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης διέσχισε την Αμερική απ’ άκρη σε άκρη το 2008. Φανατικός ταξιδιώτης και όχι τουρίστας, κάθε εβδομάδα καταγράφει στο thea τις εμπειρίες του από εκείνο το «ταξίδι ζωής»- και παίρνει και εμάς μαζί του. |
3.10. 2008
Ντορν
Και κάτι ακόμα: Η ιδέα που εκφράζει το έργο σου πρέπει να είναι
ξεκάθαρη, συγκεκριμένη. Πρέπει να ξέρεις για ποιό λόγο γράφεις.
Γιατί αν προχωρήσεις στο δρόμο της τέχνης χωρίς συγκεκριμένο στόχο,
θα χαθείς, το ταλέντο σου θα είναι η καταστροφή σου.
«Γλάρος» Άντον Τσέχοφ
Μπρόντγουεϊ. Λες τη λέξη και ο νους σου πάει αμέσως στο θέατρο. Θέατρο στο Μπρόντγουεϊ σημαίνει παράσταση σε ένα από τα 40 μεγάλα επαγγελματικά θέατρα που καθένα τους έχει πάνω από 500 θέσεις και βρίσκονται στο Theatre District και στο Lincoln Center, στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης. Μαζί με το West End του Λονδίνου, το Μπρόντγουεϊ αντιπροσωπεύει το υψηλότερο επίπεδο του εμπορικού θεάτρου στον αγγλόφωνο κόσμο.
Η Μπρόντγουεϊ φυσικά είναι μια πλατειά λεωφόρος που διασχίζει ολόκληρο το Μανχάταν. Είναι από τις παλαιότερες της πόλης και η ύπαρξη της μας πάει αιώνες πίσω στον πρώτο οικισμό του New Amsterdam. Η ονομασία Broadway είναι η αγγλική μετάφραση του Ολλανδικού Breede weg. Η περιοχή φυσικά και αποτελεί μια από τις κορυφαίες ατραξιόν της πόλης και πόλος έλξης τουριστών. Μόνο τα shows που παιχτήκαν το 2011 πούλησαν εισιτήρια συνολικής αξίας 1,03 δις δολαρίων!
Υπάρχουν έργα των οποίων η πορεία εδώ τα έχει κάνει θρυλικά κι έχουν παιχτεί για δεκαετίες. Το longest running show στο Μπρόντγουεϊ είναι το «The Phantom of the Opera» που ανέβηκε στις 26 Ιανουαρίου του 1988 και έχει κάνει 9.693 παραστάσεις (!) μέχρι την Πρωτομαγιά του 2011. Για όσους ενδιαφέρονται για τα στατιστικά την δεκάδα συμπληρώνουν:
2. «Cats» 7.485 παραστάσεις
3. «Les Misérables» 6.691παραστάσεις
4. «A Chorus Line» 6.137 παραστάσεις
5. «Chicago» 6.044 παραστάσεις
6. «Oh! Calcutta!» 5.959 παραστάσεις
7. «The Lion King» 5.638 παραστάσεις
8. «Beauty and the Beast» 5.461 παραστάσεις
9. «Rent» 5.123 παραστάσεις
10. «Miss Saigon» 4.097 παραστάσεις
| Barricades | Οι Άθλιοι στο Μπροντγουεϊ |
Όλα σχεδόν αυτά όμως, είναι μιούζικαλ. Μπορεί το Μπρόντγουεϊ να βασίζει τη φήμη του σ’ αυτά όμως υπάρχουν και σημαντικές παραστάσεις δράματος που σπάζουν τα ταμεία. Ήταν την Παρασκευή 3 Οκτωβρίου 2008 στο Walter Kerr Theatre του Μπρόντγουεϊ - παρεμπιπτόντως ένα μήνα πριν τις προεδρικές εκλογές- το θυμάμαι γιατί έχω κρατήσει το εισιτήριο. Πήγα να δω τον «Γλάρο» του Τσέχοφ, μια βραβευμένη παραγωγή του «Ρόγιαλ Κορτ», σκηνοθεσία του Ίαν Ρίκσον με την Κριστίν Σκοτ Τόμας στο ρόλο της Αρκάντινα. Η Σκοτ Τόμας, γνωστή από τον «Άγγλο ασθενή», θεωρείται η «πιο Παριζιάνα ηθοποιός από τις Αγγλίδες και η πιο Αγγλίδα από τις Παριζιάνες». Κι εδώ, ως Ρωσίδα –διάσημη ηθοποιός είναι η Αρκάντινα- στον εμβληματικό ρόλο του Τσέχοφ ήταν απλά εξαιρετική. Όπως και ο Πίτερ Σκάσγκαρντ ο οποίος ως συγγραφέας Τριγκόριν κέντησε το ρόλο ψιλοβελονιά.
Ήταν μια εξοχή παράσταση με ακρίβεια, μετρό και εξαιρετική ατμόσφαιρα. Λένε πως οι Βρετανοί έχουν πρόβλημα στο ανέβασμα του μέγιστου Ρώσου δραματουργού – η συγκεκριμένη παράσταση αποδεικνύει το αντίθετο. Μελανό σημείο η σκηνοθετική επιλογή της Μάσα ως νευρωτικής καρικατούρας (την έπαιζε η Ζωή Καζάν, η εγγονή του Ηλία Καζάν) και η κάπως αδύναμη ερμηνεία του ηθοποιού που έπαιξε τον Κόστια.
| Σκοτ Τόμας και Πίτερ Σκάσγκαρντ από στον Γλάρο του Τσέχοφ στο Μπρόντγουεϊ |
Ο σκηνοθέτης ωστόσο φωτίζει υπέροχα το κεντρικό σημείο του έργου: το πώς οι φιλοδοξίες, οι νευρώσεις και οι αδυναμίες μιας γενιάς τσακίζουν τα φτερά της νεότερης. Θυμίζω πως όταν πρωτοπαίχτηκε το έργο στη Ρωσία οι θεατές το αποδοκίμασαν άγρια. Οι δε κριτικοί το χαντάκωσαν, με αποτέλεσμα ακόμα κι ο ίδιος ο δημιουργός του να αναρωτηθεί εάν «έχει χάσει κάθε του ευαισθησία». Όμως το έργο είναι «η ζωή στην σκηνή». Πώς όμως αναπαρίσταται η ίδια η ζωή επί σκηνής; Αν κάποιος το έχει καταφέρει αυτός είναι ο Τσέχοφ. Κι αυτό είναι που τον κάνει τόσο δύσκολο και τόσο μεγαλειώδη. Κι όταν λέμε η ζωή, δεν μιλάμε τα υπαρξιακά βάθη και μόνον. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Τσέχοφ χαρακτήριζε τον «Γλάρο» κωμωδία σε τέσσερις πράξεις.
Και κάτι άλλο: Εδώ, στον Τσέχοφ, υπάρχει κατ’ εξοχήν το κάθετο κείμενο. Αυτό που συμβαίνει όταν θέλουμε να πούμε κάτι και λέμε κάτι άλλο. Που έχει μια διαφορά με το «άλλο λέω κι άλλο σκέφτομαι» - το πίσω κείμενο. Το πίσω κείμενο ενέχει κυρίως δόλο, κρυψίνοια, στρατηγική. Το κάτω κείμενο είναι η μύτη του παγόβουνου, η τεράστια επιθυμία από την όποια φαίνεται ένα μονό μικρό μέρος. Η συγκεκριμένη παράσταση θυμάμαι πέτυχε κυρίως επειδή ενσωμάτωνε αυτήν την πραγματικότητα, επειδή δεν γενίκευε. Το συγκλονιστικότερο παράδειγμα ήταν μια μαγική στιγμή ομαδικής σιωπής.
Εκείνο βεβαία που νιώθει κανείς είναι ότι ακόμα και μια τέτοια εξαιρετική δουλειά δεν απέχει πολύ από καλές ελληνικές. Βγαίνοντας, πέρα από το πολύ Νεοϋορκέζικο της εμπειρίας να βλέπεις ένα Ρωσικό έργο με Άγγλους και Σκανδιναβούς ηθοποιούς στην Αμερική, αυτό σκεφτόμουν: ότι τουλάχιστον από θέατρο πάμε πολύ καλά.
Τι θλιβερό ωστόσο να γράφονται αυτά την ίδια μέρα που οι μεγαλύτεροι έλληνες σκηνοθέτες και ηθοποιοί ήταν συγκεντρωμένοι απ’ έξω από το ΥΠΠΟ με μόνη απαίτηση να έχουν μια συνομιλία με τον Υπουργό ο οποίος απαξιεί εδώ και μήνες να τους συναντήσει;
No comments:
Post a Comment