Posts
www.thea.gr
| Central Park |
There are only two seasons - winter and Baseball.
Bill Veeck
Mε αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του "Αμερικάνικη Φούγκα", το οποίο απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών, ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης διέσχισε την Αμερική απ’ άκρη σε άκρη το 2008. Φανατικός ταξιδιώτης και όχι τουρίστας, κάθε εβδομάδα καταγράφει στο thea τις εμπειρίες του από εκείνο το «ταξίδι ζωής»- και παίρνει και εμάς μαζί του.
5.10. 2008
Εκείνη τη μέρα έπαιζαν οι Νιου Γιορκ Γιάνκις και όλη η πόλη ήταν καθηλωμένη στην τηλεόραση. Τι είναι οι Γιάνκις; Είναι η ομάδα μπέιζμπολ του Μπρονξ, ενώ η ομάδα του Κουίνς ονομάζεται Μετς. Το Μανχάταν δεν έχει ομάδα στο άθλημα. Τώρα το μείζον: τι είναι το μπέιζμπολ. Βασικά, είναι ένα παιχνίδι με μια soft μπάλα κι ένα ρόπαλο, που παίζεται με δυο ομάδες, κάθε μια από τις όποιες έχει εννέα παίκτες… Στην ουσία θέλει πέντε άρθρα για να σας το εξηγήσω (εάν και όποτε το καταλάβω κι εγώ) οπότε σας παραπέμπω εδώ.
Η Αμερική είναι η χώρα του αθλητισμού. Η χώρα όπου ο δεύτερος, απλά δεν υπάρχει. Η χώρα του απόλυτου ανταγωνισμού. Και τo μπέιζμπολ είναι το απόλυτα αμερικάνικο παιχνίδι. Πολλά έχουν ειπωθεί γι΄ αυτό το παράξενο (για μένα) άθλημα, αλλά ίσως το κορυφαίο (που ενέχει και μια χροιά Βαμβακούλα, τύπου, «να φτιάξουμε μια τριμελή επιτροπή από έξι άτομα) το ‘χει πει ο περίφημος Υogi Bera, ο παλιός θρύλος των Νιου Γιορκ Γιάνκις: «το μπέιζμπολ είναι ένα άθλημα 90% διανοητικό και το υπόλοιπο μισό σωματικό». Λένε πως το άθλημα μοιάζει με το πόκερ- κάνεις δεν θέλει να παραιτηθεί όταν χάνει και κάνεις δεν θέλει να παραιτηθείς όταν προηγείσαι.
| Yankee Stadium |
|
|
Από την άλλη, έχουμε και τη φράση του μεγάλου ποιητή Ρόμπερτ Φροστ: «οι ποιητές είναι σαν τους πίτσερ στο μπέιζμπολ. Και οι δύο έχουν τις στιγμές τους. Τα ενδιάμεσα είναι η δύσκολη περίοδος». BTW, πίτσερ είναι εκείνος που ρίχνει την μπάλα στον μπάτερ με σκοπό να τον βγάλει από το παιχνίδι (μέχρι εκεί! Τα υπόλοιπα στο λινκ πιο πάνω).
Τη βραδιά που έφαγα στους Όστερ άκουσα έναν πολύ ενδιαφέροντα παραλληλισμό, πως μια και η Αμερική δεν έχει παλιούς Γοτθικούς καθεδρικούς ναούς, τα παλιά γήπεδα, τα πάρκα του μπέιζμπολ, είναι οι ναοί τους. Οι Αμερικανοί είναι πολύ περήφανοι για το εθνικό τους άθλημα και συγκρίνοντάς το με τα των υπολοίπων χωρών το βρίσκουν μακράν καλύτερο. Π.χ. λένε για το κρίκετ ότι είναι «μπέιζμπολ με βάλιουμ».
Όπως όλα τα αθλήματα στις ΗΠΑ έτσι και το μπέιζμπολ είναι μια μεταφορά. Ένα παιχνίδι μπέιζμπολ, λένε, είναι όπως ένας πόλεμος «δεν τελειώνει αν δεν τελειώσει». Οι πόλεμοι δεν τρέχουν με χρονοδιαγράμματα όπως το 90λεπτο του ποδόσφαιρου. Ο Τζιμ Τζάρμους, λάτρης του συγκεκριμένου σπορ, το βλέπει υπό μια άλλη οπτική, αφού το θεωρεί ως το πιο Ζεν παιχνίδι που υπάρχει. Βέβαια, ο Τζιμ Τζάρμους είναι αυτός που γύρισε μια ταινία με τίτλο «Ghost dog», όπου ο ήρωας είναι ένας εκτελεστής της μαφίας που ζει με τον κώδικα των σαμουράι.
Είπαμε πως το παιχνίδι μοιάζει με πόλεμο, υπάρχει όμως και η αντίθετη άποψη. Ο William Deresiewicz, που έχει ασχοληθεί επισταμένα με την «μεταφορά» στα αμερικανικά σπορ, υποστηρίζει ότι αντιπροσωπεύει έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο: τη φάρμα. Δεν είναι μόνο το βραδύ τέμπο, είναι και η ατέλειωτη αίσθηση χώρου και χρόνου. Το μπέιζμπολ δεν έχει όρια. Ένα παιχνίδι θα μπορούσε θεωρητικά να συνεχίζεται επ’ άπειρον. Το «διαμάντι του μπέιζμπολ» (τα όρια του γηπέδου) δεν έχει συγκριμένη έκταση. Οι δε παίκτες του ονομάζονται και «παιδιά του καλοκαιριού». Το μπέιζμπολ λοιπόν, παραπέμπει σε καλοκαίρι και παιδική ηλικία. Δυο πράγματα που μοιάζουν να μην τελειώνουν ποτέ.
Ο Deresiewicz υποστηρίζει πως εκείνο άθλημα που μοιάζει περισσότερο με πόλεμο είναι το Αμερικανικό ποδόσφαιρο. «Βαδίζεις» στο πεδίο της μάχης προσπαθώντας να κατακτήσεις την περιοχή του αντιπάλου. Το αμερικανικό ποδόσφαιρο είναι όντως μια σύρραξη ανάμεσα σε δυο συγκροτημένους, απόλυτα ιεραρχικούς οργανισμούς. Ο καθένας εκτελεί μια συγκεκριμένη λειτουργία. «Τα συστήματα», όπως τα ονομάζουν, είναι εκείνα που διαγωνίζονται. Τουλάχιστον για μένα, αυτό το κατά τα άλλα επίσης βαρετό άθλημα, είναι πιο κατανοητό. Πώς να μη θυμηθώ ξανά μια παράγραφο από τη «Αμερικάνικη Φούγκα»:
| Οπαδοί των Yankees φτάνουν στο στάδιο |
Ύστερα η κουβέντα γύρισε παραδόξως στο Αμερικάνικο ποδόσφαιρο κι ο Μελ κατέθεσε τη θεωρία του που βασιζόταν στο ότι το συγκεκριμένο άθλημα είναι η αντανάκλαση του Αμερικανικού τρόπου ζωής. ‘Πριν από τον εμφύλιο το παιχνίδι παιζόταν μόνο στο έδαφος. Μετά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο έγινε η πρώτη μπροστινή πάσα. Αυτή ήταν μια μεγάλη συμβολική στιγμή για την Αμερική. Για την ηθική της υπόσταση’. Εκεί δεν άντεξε. ‘Από τότε άρχισε να επιτίθεται στους άλλους λαούς’ είπε και οι δυο άντρες τον κοίταξαν ταυτόχρονα. ‘Μπα, προϋπήρξε ο πόλεμος του Μεξικό τον 19ο αιώνα’ είπε ο άντρας με τη γενειάδα. ‘Όλα αρχίζουν με το σύνδρομο της σταυροφορίας. Εναντίον των μαγισσών του Σάλεμ, εναντίον των ξένων, εναντίον των κομμουνιστών και τώρα εναντίον των Μουσουλμάνων’ είπε ο Μελ. ‘Εναντίον του Άλλου’ πρόσθεσε εκείνος. ‘Εναντίον του Άλλου’ επανέλαβε σαν ηχώ ο άντρας με τη γενειάδα. ‘Δεν μπορούμε να υπάρξουμε χωρίς εχθρό. Τον δημιουργούμε, τον ερωτευόμαστε και τον ενσωματώνουμε στην κουλτούρα μας. Όπως ο Άχαμπ, στον Μόμπι Ντικ’.
Για την ιστορία, εκείνη τη μέρα οι Γιάνκις κέρδισαν. Για την ιστορία, όσο κι αν έχω διαβάσει δεν έχω καταλάβει ακόμα πώς ακριβώς παίζεται το μπέιζμπολ και γιατί μπορεί κάποιος Ευρωπαίος να κάτσει παραπάνω από δέκα λεπτά στην τηλεόραση να βλέπει τις ίδιες κινήσεις.
Αλλά εγώ είμαι βαθιά εθισμένος στο ποδόσφαιρο (το soccer, όπως ονομάζεται στην Αμερική). Το οποίο soccer κατά William Deresiewicz είναι μεταφορά του Καθολικισμού. Λίγο τραβηγμένος συλλογισμός (ειδικά εάν επιχειρήσεις να τον εξηγήσεις σε κάποιον σαν τον Αχιλλέα Μπέο) άλλα άμα σκεφτείς ότι ο ποδοσφαιριστής απαγορεύεται να χρησιμοποιήσει τα χέρια του (αυτά τα εργαλεία της αμαρτίας), ότι η «ανακούφιση» (το γκολ) είναι σπάνιο, και ότι όταν επέρχεται δημιουργεί διονυσιασμούς στο τερέν και στις κερκίδες, σε κάνει να σκέφτεσαι….
Photos: credit visualphotos.com
No comments:
Post a Comment