Tuesday, August 23, 2011

Μy American trip (κεφ 23)

Μy American trip (κεφ 23)
www.thea.gr



Photo: credit visualphotos.com

Πάντα είναι λίγο παράξενο να συναντάς ανθρώπους για τους οποίους ξέρεις πολλά από πριν. Πόσο μάλλον συγγραφείς, το έργο των οποίων έχει μιλήσει μέσα σου. Ένας από τους αγαπημένους μου πεζογράφους υπήρξε ανέκαθεν ο Πολ Όστερ.




Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Αμερικάνικη Φούγκα», το οποίο απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών, ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης διέσχισε την Αμερική απ’ άκρη σε άκρη το 2008. Φανατικός ταξιδιώτης και όχι τουρίστας, κάθε εβδομάδα καταγράφει στο thea τις εμπειρίες του από εκείνο το «ταξίδι ζωής»- και παίρνει και εμάς μαζί του.


4.10. 2008

Αυτή τη φορά θα κάνουμε δυο flash back μέχρι να καταλήξουμε στη μέρα που μας ενδιαφέρει. Την άνοιξη του 2003, σε ένα Φεστιβάλ Λογοτεχνίας στο Μόντρεαλ γνώρισα τη γυναίκα του, την πολύ καλή επίσης συγγραφέα Σίρι Χούστβεντ. Από τότε είχα ανοιχτή πρόσκληση στο σπίτι των Όστερ στο Μπρούκλιν. Έτσι, όταν τέλη 2004, στο πρώτο μου ταξίδι στις Η.Π.Α., βρέθηκα στη Νέα Υόρκη, κανονίσαμε να βρεθούμε. Πριν τον συναντήσω ένιωθα μια γλυκιά αδημονία, έναν εφηβικό ενθουσιασμό μαζί και με μια μικρή αγωνία για τον άνθρωπο πίσω από τις λέξεις. Εκείνον που έχει πει κάτι που μου τριβέλιζε το νου από τότε που το πρωτάκουσα πιτσιρικάς: πως όλοι μας κατασκευάζουμε μια αφήγηση για τον εαυτό μας, ένα νήμα που ακολουθούμε μέρα τη μέρα. Οι άνθρωποι που αποσυντίθενται είναι εκείνοι που χάνουν το νήμα.

Ένα μικρό επεισόδιο της προσωπικής μου αφήγησης άρχιζε όταν χτυπούσα την πόρτα εκείνου του παλιού ψηλού πέτρινου σπιτιού στην Σέκοντ Στριτ. Μου άνοιξε ο ίδιος, η Σίρι ήταν στην κουζίνα. Ντυμένος στα μαύρα, ψηλός, ευγενής, όμορφος. Με υγρά μάτια – κάτι σαν τον Ομάρ Σαρίφ στις δόξες του, χωρίς το μουστάκι.

Βιβλία του Πολ Όστερ

«Πάμε πάνω, έχει έρθει κι ένας φίλος για να δούμε μετά παρέα το ντιμπέιτ Μπους - Κέρι» μου ’πε. Προχωρήσαμε στην τραπεζαρία, το σπίτι ήταν απλό, τακτικό και καλαίσθητο – πατώματα βελανιδιάς και γήινα χρώματα - και μου σύστησε τον καλεσμένο του, ο οποίος δεν ήταν άλλος από τον… Σάλμαν Ρουσντί. Ήταν μια βραδιά γεμάτη ανέκδοτα, λογοτεχνία, πολιτική και… μπέιζ μπολ. Από τη βραδιά εκείνη θυμάμαι όμως και κάτι ελαφρώς... μακάβριο. Οι τρεις άνθρωποι για τους οποίους κυρίως συζητήσαμε κατά τη διάρκεια του γεύματος, ο Κρίστοφερ Ριβ, ο Ζακ Ντεριντά και η Σούζαν Σόνταγκ, πέθαναν κάποιους μήνες αργότερα…

Οι συμπτώσεις όμως ήταν κι η εκκίνηση της μεγάλης κουβέντας που κάναμε στη δεύτερη συνάντησή μας, αυτή τη φορά οι δυο μας. Κύριο θέμα ήταν μια ίσως κοινή εμμονή, η αλληλοδιείσδυση ζωής και τέχνης, εκείνα τα μικρά «μαγικά» συμβάντα που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της συγγραφής ενός βιβλίου και επιβεβαιώνονται εκ των υστέρων, και κάποια σχεδόν «μεταφυσικά» γεγονότα που οδηγούν ένα βιβλίο σε αναπάντεχα μονοπάτια. Μια «δύναμη» που προσωπικά ονόμαζα «Ο Άγγελος της Αφήγησης».
Ο Όστερ, ο οποίος έχει γράψει κι ένα μικρό βιβλίο επί του θέματος, με διόρθωσε ευφυέστατα: «δεν είναι συμπτώσεις, είναι η ‘Μηχανική της Ζωής’, έτσι δουλεύει ο κόσμος». Ίσως κάτι αναμενόμενο από ένα συγγραφέα του οποίου τα βιβλία είναι έμπλεα από ένα εκ πρώτης όψεως «υπερβατικό» θάμβος. Τυχαίες συναντήσεις, συμπτώσεις, παιχνίδια της μοίρας σε ένα χαοτικό κόσμο που μοιάζει ωστόσο τόσο αληθινός μέσα στην επινόησή του.

Καθίσαμε πέντε σχεδόν ώρες στο σαλόνι του, εκείνος με ένα μπουκάλι κρασί, εγώ με κόκα κόλα λάιτ. Μια υπέροχη συζήτηση που θα θυμάμαι πάντοτε. Είχα μπροστά μου έναν γενναιόδωρο, συναισθηματικό, χαρισματικό άνθρωπο με εξαιρετικό ταλέντο, που δεν «έπαιζε» τίποτα από τον μύθο του. «Μηχανική της ζωής, μην ξεχνάς», μου είπε συντροφεύοντας με στην έξοδο. Βγαίνοντας το κρύο του Μπρούκλιν ήταν τσουχτερό. Δεν μου κανε καμία εντύπωση, η θερμοκρασία της βραδιάς θα με προστάτευε τουλάχιστον ως το Μανχάταν.

Η Σίρι, ο Αλέξης Σταμάτης και ο Πολ Όστερ

Τώρα, τέσσερα χρόνια αργότερα, ξαναβρισκόμουν στο σπίτι του ίδιου άνθρωπου. Δεν είχαν αλλάξει πολλά. Η κόρη του ήταν πια ολόκληρη κοπέλα. O ίδιος είχε κάνει μια ταινία, είχε γράψει δυο εξαιρετικά βιβλία, To The Brooklyn Follies (2005) και το Travels in the Scriptorium (2006) (ειδικά το Scriptorium είναι καταπληκτικό), είχε σκηνοθετήσει το The Inner Life of Martin Frost σε δικό του σενάριο με πρωταγωνιστές τον David Thewlis την Iréne Jacob, τον Michael Imperioli και την κόρη του Σόφι. (Αν θέλετε να το δείτε αρχίστε με το πρώτο μέρος εδώ.)

Η δε Σιρι είχε γράψει επίσης κάτι πολύ ενδιαφέρον και αυτoβιογραφικό: The Sorrows of an American. Και…φυσικά, είχαμε και πάλι εκλογές. Και πως τα φέρνει η μοίρα και πέφτουμε πάλι σε μια πολιτική συζήτηση στην τιβί... Όχι αυτή τη φορά δεν ήταν καλεσμένος ο Ρουσντί και όλοι για τους οποίους συζητήσαμε ζουν και βασιλεύουν! Ο Πολ υποστήριζε φυσικά Ομπάμα ο οποίος κέντησε και πάλι στο γυαλί. Αργά πια, πήρα ένα ταξί γα το Μανχάταν. Αυτή ηταν μια πιο θέρμη βραδιά. Κι ο ταξιτζής άκουγε το «Hot in the city» του Billy Idol.

No comments: