Posts
|
|
Ο Αλέξης Σταμάτης στο New York University
 | Με αφορμή την παρουσίαση του βιβλίου του «Αμερικάνικη Φούγκα», το οποίο απέσπασε το Διεθνές Βραβείο Λογοτεχνίας του Αμερικανικού Ομοσπονδιακού Ιδρύματος Τεχνών, ο συγγραφέας Αλέξης Σταμάτης διέσχισε την Αμερική απ’ άκρη σε άκρη το 2008. Φανατικός ταξιδιώτης και όχι τουρίστας, κάθε εβδομάδα καταγράφει στο thea τις εμπειρίες του από εκείνο το ταξίδι ζωής- και παίρνει και εμάς μαζί του. |
2.10. 2008
Εκείνη τη μέρα θα ήταν και η τελευταία εκδήλωση μου στη Νέα Υόρκη, στο NYU. Το New Υork University. Κανονισμένη εδώ και εβδομάδες με τη διευθύντρια του Modern Greek Studies Association, κυρία Λίνα Θεοχαράκη.
Το βασικό campus του Πανεπιστημίου είναι στο Greenwich Village. Το NYU που εγκαινιάστηκε το 1831, είναι ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης στις ΗΠΑ. Διαθέτει μάλιστα και παραρτήματα σε άλλες πόλεις του κόσμου, όπως το Λονδίνο, το Παρίσι, την Φλωρεντία, την Πράγα, τη Μαδρίτη, το Βερολίνο, την Άκρα, τη Σαγκάη, το Μπουένος Άιρες, το Τελ Αβίβ και το Άμπου Ντάμπι. Με περίπου 12.500 οικότροφους το NYU έχει το 7ο πανεπιστημιακό οικιστικό σύστημα στις ΗΠΑ και το πρώτο ανάμεσα στα ιδιωτικά ιδρύματα. Θεωρείται από τα κορυφαία εκπαιδευτικά ιδρύματα του κόσμου: 33 νομπελίστες, 16 νικητές του βραβείου Πούλιζτερ, 21 βραβευμένοι με Όσκαρ έχουν αποφοιτήσει από εδώ.
Οι φοιτητές στο Modern Greek Studies έχουν ένα πλούσιο πρόγραμμα για να επιλέξουν. Περιλαμβάνει εκμάθηση γλώσσας σε τρία επίπεδα, Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία σε μετάφραση, Ποίηση, Σπουδές στη Σύγχρονη Ελληνική Λογοτεχνία του 20ου αιώνα, Ιστορία, Πολιτική, Κινηματόγραφο της Μεταπολίτευσης, Κινηματογράφο της Νότιας Ευρώπης, Θρησκεία και Βυζάντιο, Ορθοδοξία, ιστορία των ξένων περιηγητών στην Ελλάδα τον 18ο-19ο αιώνα, Σύγχρονο ελληνικό Πολιτισμό. Μια καλειδοσκοπική θεώρηση του ελληνικού πολιτισμού και της ελληνικής γλώσσας.
Η θερμή συζήτηση για το βιβλίο έγινε σε ένα πολύ όμορφο αμφιθέατρο. Θυμάμαι δυο ερωτήσεις που κατά έναν παράξενο τρόπο μου είχαν γίνει και στην Ελλάδα. Η πρώτη ήταν: «θα μπορούσε κανείς να πει ότι το βιβλίο σας είναι ένα μεταμοντέρνο γουέστερν»; Απάντησα πως «γουέστερν» υπό μια έννοια είναι, μια και σε πρώτο πλάνο πρόκειται για μια περιπέτεια στην «Άγρια» Δύση, αλλά η αγριότητα αφορά στο σήμερα. Όσο για το «μεταμοντέρνο», είναι μια «δύσκολη» έννοια. Στο μοντερνισμό η αποσπασματικότητα παρουσιάζεται ως κάτι το τραγικό, κάτι το οποίο ο δημιουργός «θρηνεί» ως απώλεια. Το μεταμοντέρνο εξυμνεί αυτή την αποσπασματικότητα, την ανάγει σε «παιχνίδι».
Το συγκεκριμένο βιβλίο προσπαθεί να την καταγράψει ως μια ψυχική κατάσταση του ήρωα, ο οποίος προσπαθεί μάταια να αποκαταστήσει μια χαμένη ενότητα. Όσο για το «παιχνίδι» per se, αυτό το ’χει χάσει προ πολλού. Ρεαλισμός, Υπερρεαλισμός, Μοντερνισμός, Μεταμοντερνισμός, Είναι γνωστό πως όσοι σπουδάζουν λογοτεχνία, έχουν μια μανία με τους «ισμούς». Πλέον πιστεύω είμαστε σε μια πιο laissez faire εποχή, αυτοί οι πυλώνες, αυτά τα ακούνητα θέσφατα, είναι λίγο πολύ ξεπερασμένα. Νέα, υβριδικά σχήματα εμφανίζονται που πριν ακόμα κάνουν τον κύκλο τους έχουν μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο.
| Με τη Λίνα Θεοχαράκη στο NYU | Αφίσα από Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στη ΝΥ | New Υork University |
Η επόμενη ερώτηση ήταν πιο «καρφί»: «σε μια χώρα κατ’ αρχήν αντιαμερικανικών αισθημάτων (την Ελλάδα δηλαδή) , ποιά ήταν η υποδοχή του βιβλίου;». Απάντησα πως ήταν καλή μια και έγινε κατανοητό ότι το βιβλίο δεν είναι φυσικά ούτε υμνητικό ούτε καταγγελτικό, ούτε παίρνει μια «μπετόν αρμέ» θέση απέναντι σε ένα τόσο έντονο κοινωνικοπολιτικό φαινόμενο σαν τις ΗΠΑ. Κι ύστερα είπα δυο λόγια για τη χώρα χρησιμοποιώντας μια αγαπημένη μου μεταφορά της εποχής (σήμερα τα πράγματα μέσα μου έχουν αλλάξει και πάλι). Οι Ηνωμένες Πολιτείες, είπα, μοιάζουν με έναν οργισμένο έφηβο, του οποίου οι ορμόνες παίζουν πινγκ πονγκ, που είναι οπλισμένος σαν αστακός και αναζητά τους χαμένους γονείς του σαρώνοντας τα πάντα στο πέρασμά του. Ίσως πρέπει να υπάρχει και κάποια κατανόηση γι αυτό το πλάσμα. Δεν υπάρχει φυσικά η απόλυτα κακή ή καλή Αμερική. Ως προς αυτό συντάσσομαι ιδιαίτερα με την «ονειρικά εφιαλτική» εκδοχή των ταινιών του Ντέιβιντ Λιντς. Όποιος μάλιστα προσέξει έναν διάλογο θα δει κάπου δυο σαφείς αναφορές στο υπέροχο «Μαλχόλαντ Ντράιβ».
Μετά, οι άνθρωποι του προγράμματος μαζί με φοιτητές με κάλεσαν σ’ ένα κοντινό ταϋλενδέζικο όπου η κουβέντα κινήθηκε μεταξύ του θέματος της ταυτότητας και των τρεχουσών πολιτικών εξελίξεων.
Στα Hellenic Studies σπουδάζει η δεύτερη και η τρίτη γενιά των Ελλήνων. Οπότε το θέμα της ταυτότητας τους «καίει» ιδιαιτέρα. Μου το συνόψισε ένας φοιτητής ελληνικής καταγωγής: «στην Ελλάδα μας αντιμετωπίζουν σαν αμερικανάκια, στην Αμερική σαν minorities».
Φυσικά, η προεκλογική κουβέντα είναι εθνικό σπορ διαρκείας εδώ, μια και η προεκλογική περίοδος πλάκα-πλάκα κρατάει περίπου ένα χρόνο. Εκείνη τη μέρα ήταν το ντιμπέιτ των αντιπροέδρων. Όλοι περίμεναν πως θα μπορέσει να σταθεί η Πέιλιν διπλά στον έμπειρο Μπάιντεν. Όταν οι Αμερικανοί μιλάνε για πολιτικούς, τα ζητήματα της προσωπικής τους ζωής αποκτούν τεράστια σημασία. Το ότι η Πέιλιν γέννησε παιδί ενώ ήξερε ότι θα πάσχει από σύνδρομο Ντάουν, ότι ο Μακ Κέιν έκανε 5 χρόνια αιχμάλωτος των Βιετκόνγκ, ότι η πρώτη γυναίκα του Μπάιντεν είχε σκοτωθεί σε αυτοκινητιστικό μαζί με το παιδί τους, είναι θέματα που έρχονται και επανέρχονται .
Φεύγοντας περπατώ για λίγο μόνος μου στο νυχτερινό Βίλατζ. Όμορφες μυρωδιές της νύχτας. Πώς να μπουν σε «ισμούς», σκέφτομαι.
Photos: credit visualphotos.com
No comments:
Post a Comment