Posts
| Flatiron Building (αριστερά), Νέα Υόρκη |
Ο Αλέξης Σταμάτης παρουσιάζει το «Επίπεδο Σίδερο» και τα ιδιώματα του «Μεγάλου Μήλου»
28. 9. 20008
 Μια παράξενη εισαγωγή, αλλά θα καταλάβετε το γιατί:Έχοντας σπουδάσει αρχιτεκτονική, πριν καταλήξω να αφιερωθώ αποκλειστικά στη συγγραφή, είμαι στην ευχάριστη θέση να καταθέσω την ευγνωμοσύνη μου για αυτό το μεγάλο σχολείο που με βοήθησε αφάνταστα στην εργασία μου ως μυθιστοριογράφο. Οι αρχιτεκτονικές σπουδές είναι ένα πραγματικό Παν-επιστήμιο. Κι αυτό γιατί περιλαμβάνουν ένα πανόραμα γνώσης: εικαστικά, φιλοσοφία, κοινωνιολογία, σύνθεση, μαθηματικά, στατική… Αποφοίτησα έχοντας στη φαρέτρα μου μια ποικιλία εφοδίων που αργότερα μου φάνηκαν κάτι παραπάνω από χρήσιμα στο νέο μου δρόμο. Κυρίως όμως, οι σπουδές μου στην αρχιτεκτονική με βοήθησαν στο να σκέφτομαι κατασκευαστικά: να είμαι σε θέση να κάνω μια αφηρημένη ιδέα, πράξη. Ένα αποφασιστικό εργαλείο εξαιρετικά χρήσιμο στη σύλληψη, χάραξη, δομή και επεξεργασία των βιβλίων μου. Τώρα τί σχέση έχει αυτό με τη Νέα Υόρκη; Έχει και παραέχει. Η Νέα Υόρκη είναι ένα μουσείο αρχιτεκτονικής ασυζητητί. Ήταν και είναι ένα πεδίο πειραματισμών, ένας τόπος υψηλού επίπεδου ανταγωνισμού των καλύτερων αρχιτεκτόνων κάθε εποχής. Και δε μιλάμε μόνο για αμερικανούς. Η crème de la crème της διεθνούς αρχιτεκτονικής σκηνής διαγκωνίζεται για μια θέση στον Νεοϋορκέζικο πανόραμα. Ό,τι είχα δει ως τώρα θα μου φαινόταν εξαιρετικά χρήσιμο για μελλοντική επεξεργασία. Ήδη αρκετά είχαν κατατεθεί στην Αμερικάνικη Φούγκα άλλα αυτή τη δεύτερη φορά έβλεπα κι άλλα: λεπτομέρειες, άξονες, παράξενες συνάψεις, μα κυρίως, έβλεπα το πως η ίδια πόλη λειτουργεί ως χαρακτήρας, πως επανεφεύρει διαρκώς τη δική της γλώσσα, την δική της ιδιόλεκτο. Και δε μιλαω μονό για τη σλανγκ που ακούς στους δρόμους. Θέλεις να γνωρίσεις την αλήθεια μιας πόλης: δες τα κτίρια της. Μαθαίνεις για το πριν και για το μετά. Εκείνη τη μέρα λοιπόν, είχα αποφασίσει να πάω να δω ένα κτίριο εποχής για το οποίο είχα ακούσει πολλά άλλα δεν είχα δει ποτέ. Το Flatiron Building. Η αφορμή ήταν ένα άρθρο που διάβασα την προηγούμενη ότι (το «Επίπεδο Σίδερο») πέρασε σε ευρωπαϊκά χέρια, μια και πωλήθηκε στην Ιταλική εταιρία «Σπρεντ Γκρουπ» που σχεδίαζε να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο πολυτελείας. |
 Πρόκειται όντως για ένα αρχιτεκτονικό κομψοτέχνημα. Το τριγύρισα απ’ όλες τις γωνιές και το χάζεψα για ώρα. Εκεί γύρω υπήρχε κι ένα μαγαζί με σουβενίρ απ’ όπου αγόρασα ένα βιβλιαράκι με την ιστορία του. Πίνοντας έναν καφέ διάβασα πως το Flatiron Building είναι η πηγή για τη φράση «23 skidoo». Μια φράση που γενικά σημαίνει «φύγε γρήγορα, όσο το πράγμα γίνεται καλό» ή «να σε απομακρύνει κάποιος γρήγορα». Από πού άραγε βγήκε αυτή η φράση; Η εξήγηση είχε την πλάκα της. Ήταν μια φράση που φώναζαν οι αστυνομικοί στους άντρες που προσπαθούσαν να ρίξουν ματιές κάτω από τα φουστάνια των γυναικών που περπατούσαν στη βάση του Flatiron Building. Τα φουστάνια είχαν «ανοδικές τάσεις», μια κι έτσι όπως φυσούσαν οι άνεμοι τον όγκο του κτιρίου στη βάση δημιουργούσαν ένα εφέ ανεμοστρόβιλου που σήκωνε τα υφάσματα και αποκάλυπτε σάρκα προς τέρψιν των αρσενικών βλεμμάτων.Να πως σταδιακά από την αρχιτεκτονική πάμε στη γλώσσα και κατ' επέκταση στη λογοτεχνία. Άρχισα να σκέφτομαι και άλλα Νεοϋορκέζικα ιδιώματα που τα αποκωδικοποίησα αργότερα σ’ ένα Ίντερνετ καφέ. Για παράδειγμα « Α New York minute». Τι σημαίνει το Νεοϋορκέζικο λεπτό; Σημαίνει τη μικρότερη μονάδα χρόνου, «τόσο γρήγορη που δεν προλαβαίνεις να τη σκεφτείς». Αντανακλά φυσικά την ταχύτητα, το καταιγιστικό μοντάζ της ζωής στο Μανχάταν. Υπάρχει και η φράση «melting pot» (ετερογενής κοινωνία που ομογενοποιείται) που υπήρξε μάλιστα και τίτλος θεατρικού του Ίσραελ Ζάνγκβιλ (μια διασκευή του «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» του μεγάλου βάρδου, στη Νέα Υόρκη του 1908). Το δε περίφημο «Big Apple» μας πάει πίσω στο 1930, όταν ο John J. Fitz Gerald, ένας αθλητικογράφος της New York Morning Telegraph άκουσε τον όρο που χρησιμοποιούσαν οι σταβλίτες της Νέας Ορλεάνης για να χαρακτηρίσουν τις ιπποδρομίες της Νέας Υόρκης και ονόμασε την ιπποδρομιακή του στήλη ,«Around The Big Apple». Οι τζαζίστες υιοθέτησαν τον όρο και μια καμπάνια New York Convention and Visitors Bureau της δεκαετίας του '70 βοήθησε στη δημοφιλία του. Ναι, η πόλη μπορεί να 'ναι κι ένας χαρακτήρας. Μπορεί να γεννά τη δική της γλώσσα, τις δικές της φράσεις. Και η Νέα Υόρκη είναι ένα παλίμψηστο φράσεων, αφηγήσεων, ιστοριών. |
Photos: credit visualphotos.com
No comments:
Post a Comment